تهران: روایت یک عربستانی از تروریست‌پروری رژیم سعودی

به گزارش حلقه وصل، خونریزی، کشتار، آوارگی، ویرانی و مسلمان‌کشی ارمغان تفکری است که سال‌های متمادی در جهان اسلام ترویج شده و طی دهه‌های اخیر تا کنون، میوه‌های تلخ و مسموم خود را به دامان ملت‌های مسلمان می‌افکند. تفکر سلفیت تکفیری که با ظهور وهابیت به کشتار مسلمانان و تخریب اماکن مقدس آنان پرداخت، با دلارهای نفتی در جهان اسلام ترویج شد و با نفوذ در سایر کشورهای اسلامی، شاخه‌های متعددی از این تفکر منشعب گردید.

سلفیت جهادی اصطلاحی است که پس از ظهور القاعده در کتب و مقالات متعدد کارشناسان سیاسی بین‌المللی به صورتی برجسته مطرح شد و جالب اینجاست که عربستان سعودی که خاستگاه اصلی این تفکر بوده و هم‌اکنون نیز حامی اصلی تکفیر و ترور در جهان اسلام است، نقاب مبارزه با تروریسم را بر چهره تکفیری خود نصب کرده و با فرافکنی و حامی تروریست خواندن کشوهای دیگری مانند ایران، مبارزه با گروه‌های تروریستی را در ظاهر شعار خود قرار داده است.

اما کتاب سلفیت جهادی در عربستان سعودی، سندی جذاب و ممتاز است که اخیراً توسط یک کارشناس سعودی‌تبار به نام فؤاد ابراهیم تألیف شده و پرده از چهره واقعی رژیم آل سعود و نهاد مذهبی عربستان سعودی برداشته است.

فؤاد ابراهیم که دکترای مطالعات مشرق زمین و خاورمیانه را از دانشگاه لندن اخذ کرده، یکی از منتقدان رژیم سعودی است که مبتنی بر مطالعات و اسناد متعدد و معتبر، روشنگری در برابر این رژیم و آشکار ساختن چهره واقعی ستبد و خونریز آن را پیشه خود ساخته است.

السلفیه الجهادیه فی السعودیه، عنوان کتابی است که دکتر فؤاد ابراهیم در آن، روند شکل‌گیری گروه‌های تروریستی ـ تکفیری را شرح داده و ریشه‌های فکری و تربیتی این گروه‌ها را به طور مفصل بیان کرده است. این کتاب با ترجمه مطلوبی از علی‌رضا فرازی توسط انتشارات زمزم هدایت (پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام)، تحت عنوان «سلفیت جهادی در عربستان سعودی» به زیور طبع آراسته گردیده است.

این کتاب حاوی جزئیات مهمی از تحولات سیاسی و اجتماعی در عربستان سعودی است که تولد تفکر کشتار و خشونت‌ورزی افسارگسیخته از پیامدهای این تحولات محسوب می‌شود.

تحلیل‌های نویسنده، مبتنی بر واقعیات تاریخ معاصر عربستان سعودی و جهان اسلام بوده و در این میان تحلیل‌ها و نظریات خاص و جدیدی را نیز ارائه کرده است که برای محققان و پژوهشگران این عرصه مفید و جذاب خواهد بود. (در ادامه این نوشتار به برخی از این نظریات اشاره خواهد شد)

تاریخ شکل‌گیری دولت سعودی و نحوه سیاست‌ورزی سران این دولت که در ابتدای کتاب آمده، یکی از نکات بسیار مهمی است که ریشه‌های تفکر تکفیر، انحصارطلبی، سلطه‌جویی و کشتار دیگران را در مبانی فکری و عملی وهابیت و آل‌سعود آشکار می‌سازد.

این کتاب به خوبی و با بیانی تحلیلی و موشکافانه، نحوه انتقال ویروس‌های کشنده تحجر، تعصب، تکفیر، تحقیر و خونریزی را به اذهان جوانان جهان اسلام، توسط تفکر سلفی وهابی شرح می‌دهد.

خواننده با مطالعه کتاب سلفیت جهادی در عربستان سعودی، با مراحل اولیه پیوند سیاست‌های سلطه‌جویان آل‌سعود با تفکرات افراطی و تکفیری عالمان سلفی وهابی آشنا شده و سپس مراحل بعدی این پیوند و انشعاب گروه‌های تروریستی از این پیوند نامبارک را به مطالعه می‌نشیند.

نحوه مواجهه عالمان سلفی سعودی با نوگرایی در عصر حاضر، بروز اختلاف و رویارویی عالمان سلفی با سیاست‌های آل‌سعود در برخی مراحل و تعاملات دوسویه میان حکام سعودی و عالمان وهابی در این کتاب شرح داده شده است.

نبرد با شوروی در افغانستان، جنگ خلیج فارس، به ویژه حمله ایالات متحده به عراق در سال 2003میلادی و تزریق نیروهای خشن تروریستی از عربستان سعودی به عراق جهت سلطه بر عراق و مبدل ساختن آن به یَمَن دیگر برای عربستان، محورهای مهمی هستند که در این کتاب تحلیل شده است.

یکی از سؤالات بسیار مهم کارشناسان عرصه بین‌الملل در مواجهه با تعداد بسیار زیاد نیروها و جوانان عربستانی حاضر در گروه‌های تروریستی مانند القاعده و داعش، این است که به‌راستی علی‌رغم ادعای مسئولان سعودی مبنی بر مبارزه با گروه‌های تروریستی، علل گرایش این همه جوان سعودی به این گروه‌های تروریستی در عراق، افغانستان، سوریه و یمن چیست؟

دکتر فؤاد ابراهیم به خوبی توانسته است در این کتاب، علل گرایش جوانان سعودی به گروه‌های تروریستی را بررسی و تبییین کند. او این علل را در چهار سطح سیاسی، اجتماعی، فکری و اقتصادی بیان و تحلیل کرده است.

جریان سلفی بیدارگر (اصلاح‌طلب) و شخصیت‌هایی مانند سلمان العوده و سفر الحوالی نیز در این کتاب به طور مفصل معرفی شده و تحولات حاصل از آن در روند بیان تعاملات دوسویه میان آل‌سعود و عالمان سلفی شرح داده شده است.

فؤاد ابراهیم، در این کتاب با رد برخی تحلیل‌های مشهور، نظریات خاصی را ارائه و اثبات می‌کند. وی در صفحه 202 نوشته است: «این سخن که جماعت اخوان المسلمین در پایه‌گذاری خشونت‌ورزی در عربستان سعودی نقش داشته، ادعایی فاقد دقت و واقع‌بینی است. آثار اخوان المسلمین، به ویژه کتاب‌‌های شیخ محمد الغزالی، مبلغ میانه‌روی مشهور، گویای این حقیقت است. چنان که او در تألیفاات خود با افراط‌گرایی دینی که مسلمانان را تکفیر می‌کند، به مخالفت برخاسته است. در حالی که این گرایش تکفیری یکی از ویژگی‌های اصلی مکتب وهابیت است.»