تهران: از طبقه متوسط تا خواست طبقه متوسط

به گزارش حلقه وصل، سیزدهمین شماره مجله «عصر اندیشه» به مدیر مسئولی محمدمهدی دانی و سردبیری پیام فضلی‌نژاد با بهای ده‌هزار تومان در کیوسکهای روزنامه‌فروشی توزیع شده است.

در این شماره فضلی‌نژاد طبق رویه اخیر خود در نقد جریان روشنفکری و تکنوکرات سرمقاله‌ای با عنوان «محکمه متفکران: دیوان‌سالاران و روشنفکران چه بر سر ملت می‌آورند؟» را به رشته تحریر درآورده است. وی مقاله خود را با این جمله آغاز کرده است «هر روز به نگرانی‌های عمومی بیشتری پیرامون ادامه وضعیت موجود در کشور دامن زده می‌شود. نیروهای ابتذال با همه قوا حوزه‌های عمومی و خصوصی را درمی‌نوردند و مناسبات سرمایه‌داری رانتی موجب قدرت بیشتر این نیروها می‌شود؛ نیروهایی که نه تنها مانع بزرگی را در برابر رشد سرطانی خود نمی‌بینند؛ بلکه بخشهایی از دیوان‌سالاری حاکم نیز عملاً با آن همراهی می‌کنند.»

با چنین مقدمه‌ای نویسنده «ورشکستگی متفکران رسمی» را مطرح می‌کند و در آن به مسئله مقالات مشهور به علمی - پژوهشی نقبی می‌زند و اشاره می‌کند حدود 85 درصد مقالات پژوهشی تولید شده در دانشگاه‌های ما مورد استناد و ارجاع قرار نمی‌گیرند و نقشی در روند جهانی تولید علم ندارند. وی در ادامه مبحث خود از میان تیتر «مبارزه علمی به جای بی‌عملی سیاسی»بهره می‌برد و پیشنهاد می‌دهد برای مبارزه با دیوان‌سالاری موجود انقلابیون بایستی به مثابه یک جریان اجتماعی هویت‌یابی کنند، متشکل گردند به نحوی که مرزبندی‌های سیاسی یا تفاوت در روش سبب تجزیه آنان نشود. او رسیدن به این نقطه را وجود انقلابی خودساخته برمی‌شمرد که می‌تواند در برابر طبقه تن‌آسا و اشراف لمپن قد علم کند.

در این شماره همچنین اعضای هیئت تحریریه مجله دیداری با علامه مصباح یزدی در قم داشته که گزارش کاملی از این دیدار را می‌توانید مطالعه کنید.

در بخش یادداشتها، حسین کچویان مقاله‌ای با عنوان «کابوس بازسازی آمریکایی» نگاشته است و در آن به دلایل ظهور ترامپ در دوران مابعد تجدد سخن می‌گوید. مقاله‌ای از اسکات پیترسون، رئیس دفتر خاورمیانه روزنامه «کریستین ساینس مانیتور» با عنوان «فریاد فرودستان» در تشریح چگونگی همراهی طبقات پایین جامعه آمریکا از ترامپ منتشر شده است. حمید کاظمی، رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور نیز در مقاله «بحران شاخصهای علم‌سنجی» به آسیب‌شناسی تبدیل مقالات علمی به آثار بی‌کیفیت پرداخته است.

گفتگوی ویژه مجله در شماره سیزده با امیل لحود، رئیس‌جمهور سابق لبنان بوده است. در این مصاحبه درباره شکست اندیشه متفکران عرب در اتحاد امت عرب‌زبان، جبهه مقاومت، فلسفه سیاسی مقاومت، جریانهای سیاسی لبنان، تغییر و تحولات منطقه و حزب‌الله سخن گفته شده است. 

در پرونده‌ای با محوریت هایدگر و به بهانه سمینار «هایدگر در جهان اسلام» سید مجید کمالی، سردبیر سابق خردنامه مقاله‌ای با عنوان «رادیکالیسم فلسفی» نگاشته است که با گزارشی از سمینار مذکور و گفتگو با اورس گوسکن، مدیر همایش دنبال شده است.

در حوزه اقتصاد مجله به سراغ آولین راث، برنده نوبل اقتصاد 2012 رفته است و از او درباره طراحی بازار و فروش اجزای بدن در بازار پرسیده شده است. 

اما پرونده ویژه مجله که با عکس روی جلد مجله از عباس میلانی ارتباط دارد به موضوع «سرمایه‌داری رفاقتی» و در پی یافتن جوابی برای این سؤال است که «آیا طبقه متوسط در ایران و جهان شکست خورده است؟»  سید مطصفی شاداب، دبیر پرونده در مقاله «اشراف لمپن در ایران» به ریشه‌ها و آینده طبقه متوسط در ایران و غرب و نقش این طبقه در بزنگاه‌های تاریخی نظیر انتخابات پرداخته است. در همین راستا مجله با یرواند آبراهامیان، مورح و عضو آکادمی علوم هنر آمریکا داشته است به کاوش در ریشه‌های روشنفکری، طبقه متوسط و دلایل شکل‌‌گیری آن در قرن نوزدهم ایران معطوف شده است.

در این پرونده مطالبی از حمیدرضا اسماعیلی، برایان اسپونر، ژولین پلیسه، فریبرز رئیس دانا، جورج فریدمن، محمد امین، محمد سلامتی، مهناز ظهیری‌نژاد، محمدعماد بهرامی، سجاد نوروزی نیز منتشر شده است. شاید مهمترین گفتگوی این پرونده با عباس میلانی، مورخ و مدیر برنامه مطالعات ایرانی دانشگاه استنفورد باشد که با عنوان «انقلاب یا سلطنت؟: کدامیک طبقات اجتماعی را فریفت» منتشر شده است. در این گفتار فضلی‌نژاد در گفتگو با میلانی به ریشه‌های بورژوازی در مشروطه نقبی زده است و به تأثیر و تداوم دو طبقه متوسط و بورژوا در حیات سیاسی کنونی ایران پرداخته‌اند.

در گفتگوی دیگر، مجله با آیت‌الله سید محمد موسوی بجنوردی به رابطه انقلاب و طبقه متوسط پرداخته‌اند که با سوتیتر »امام خمینی طبقه متوسط را فریب نداد» شما را دعوت به مطالعه می‌کند.

عصراندیشه همچنین به سراغ غلامحسین دینانی رفته است و با تیتر «جامعه احمق است» متن گفتگو با این فیلیوف و چهره ماندگار را منتشر کرده است. دینانی در این گفتگو اشاره کرده است فیلسوف واقعیات را می‌گوید؛ اما مردم آن را نمی‌خواهند.

گفتگوی دیگر این شماره با خالد ابوالفضل، نظریه‌پرداز مصری و استاد حقوق اسلامی درباره وضهیت نخبگان در جامعه اسلامی است. آقای خالد ابوالفضل معتقد است متفکران اسلامی مرجعیت خود را در میان جوانان در حال از دست دادن است.

مجله در گفتگویی دیگر به سراغ هنری ژیرو، متکفر کانادایی و از بنیانگذاران «تعلیم و تربیت انتقادی» رفته است تا با او درباره احمق شدن متفکران با نشانه‌هایی چون تقلب علمی در هاورمیانه یا حمایت برخی متفکران از ترامپ صحبت کرده است.

در حوزه هنر مجله به سراغ محمود فرشچیان رفته است و از او درباره دغدغه‌هایش نسبت به هنر ایرانی پرسش شده است. با موضوعیت موسیقی نیز پرونده‌ای با گفتگوهای غلامرضا اعوانی، اصغر گلپایگانی، نادر مشایخی، وارطان آوانسیان، مجید کیانی و شاهین فرهت با محوریت جشن موسیقی و اندیشه در پنجمین شب علوم انسانی شکل گرفته است. در این پرونده مصاحبه‌ای از رعنا شیعه با سید حسین نصر با موضوع اسرار موسیقی در تاریخ فلسفه اسلامی منتشر شده است.  همچنین گفتگوی مفصل با عبدالله انوار در شماره سیزده منتشر شده است که به دلایل زوال موسیقی در ایران و دلایل مخالفتها و خارج شدن موسیقی از گرودونه علم پرداخته شده است.

هوشنگ جاوید نیز در مقاله‌ای این سؤال را مطرح کرده است که «چرا سرود ملی ایران با ادوات موسیقی فرنگی ساخته شد؟»

در بحث فقه و رابطه آن با موسیقی مجله گفتگوی با آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست ترتیب داده است و در همین راستا مقاله‌ای با عنوان «چه کسی عیاش است؟» به قلم مجمد سجاد مطلق فصیحی منتشر شده است.

شماره سیزدهم مجله عصر اندیشه در 242 صفحه و به زبانهای فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسوی هم‌اکنون در کیوسک‌های روزنامه‌فروشی و کتابفروشی‌های سراسر کشور در دسترس است.