چرا ظریف به دمشق رفت؟

به گزارش حلقه وصل،  روزنامه فرامنطقه‌ای "رأی الیوم" در بخش سخن سردبیر به بررسی سفر "محمدجواد ظریف" وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به دمشق پرداخته و این سفر را در پیوند با رویکرد کشورهای عربی برای عادی‌سازی روابط با دمشق و همچنین تهران عنوان کرده است.

در این مقاله آمده است: شاید هدف اعلام‌شده سفر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران به دمشق در روز دوشنبه و دیدارش با "بشار اسد" رئیس‌جمهور و "ولید المعلم" وزیر خارجه سوریه و دستیاران وی، روابط دوجانبه ــ که این "کلیشه‌ای" رسمی است که همیشه به‌کار برده می‌شود ــ و نیز (گفت‌وگو درخصوص) آنچه درباره نشست سه‌جانبه و قریب‌الوقوع روسیه، ترکیه و ایران برای رایزنی درباره کمیته تدوین قانون اساسی و اوضاع در ادلب عنوان می‌شود، باشد، ولی در این مجال کوتاه می‌توان گفت که این سفر تلاشی برای اطلاع مقامات ایران از وضعیت سیاستِ درهای بازی است که به‌صورت فزاینده به‌روی دمشق و رهبری سوریه باز می‌شود و این روند طی روزها و هفته‌های اخیر شدت گرفته است.

بیشتر توضیح می‌دهیم و می‌گوییم که ایران، که روز دوشنبه از زبان "سید عباس موسوی" سخنگوی وزارت خارجه‌اش آمادگی‌اش را برای گفت‌وگو و احیای روابط بدون شروط با همسایگانش در خلیج (فارس) اعلام کرد، می‌خواهد از روند سیاست درهای باز کشورهای عربی درقبال دمشق و رهبری آن مطلع شود و شاید هم علاقه‌مند است خواه به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم و خواه به‌صورت جزئی یا کلی، شریکی باشد که از این وضعیت بهره‌مند شود؛ چرا که سوریه و ایران در یک سنگر، یعنی سنگر محور مقاومت، ایستاده‌اند.

سه تماس و یک اظهارات مطبوعاتی تجسم یک تغییر شتابنده در سیاست‌های درهای باز عربی برای سوریه است؛ نخستین تماس از سوی "محمد بن‌زاید" ولیعهد امارات، دومی از سوی "محمد ولد الغزوانی" رئیس‌جمهوری جدید موریتانی و سومین اقدام نیز از سوی "هیثم بن طارق" پادشاه جدید عمان انجام شد که همه این تماس‌های رهبران به‌صورت مستقیم با بشار اسد، جهت تبریک سالروز استقلال سوریه صورت گرفت، ولی در واقع، این تماس‌ها نشانگر حسن نیت‌ها و مُهری برای ورود به مرحله‌ای جدید و عادی‌سازی روابط با دمشق است.

"عبدالمجید تبون" رئیس‌جمهوری الجزایر اقدامی جسورانه اتخاذ کرد و در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی "روسیا الیوم" تأکید کرد که سوریه از کشورهای مؤسس اتحادیه عرب است و الجزایر یا هر کشور عربی دیگر هرگز اجازه نمی‌دهند که این کشور آسیبی ببیند. التبون با این اظهارات، درهای نشست بعدی اتحادیه عرب در الجزایر را کاملاً برای سوریه باز کرد تا آن را به کرسی خود در این اتحادیه بازگرداند.

زمانی‌که می‌گوییم ایران می‌خواهد از روند سیاست‌های درهای باز کشورهای عربی درخصوص سوریه بیشتر مطلع شود، منظورمان این نیست که می‌خواهد بخشی از آن باشد، به‌ویژه این‌که کشورهای عربی حوزه خلیج(فارس)، یا بیشتر این کشورها، تمایلی قوی دارند که از بحران ویروس همه‌گیر کرونا به‌عنوان مقدمه‌ای برای آشتی با همسایه ایرانی‌شان و کاستن از شدت تنش با آن استفاده کنند؛ به‌ویژه با توجه به این‌که انتظار می‌رود در نقشه جدید سیاسی، نظامی و اقتصادی جهان تغییراتی شکل بگیرد و این تغییرات اکنون در حال ظاهر شدن است.

خیلی خلاصه می‌گوییم، سوریه دروازه جهان عرب به‌سوی ایران و دروازه ایران به‌سوی جهان عرب است و موضوع قابل توجه این است که این دروازه به‌سرعت  و به‌دلایل عدیده‌ای، که در اینجا مجال ذکرش نیست، در حال بهبود یافتن و پیشرفت است و این پیشرفت یکی از دلایل سفر ظریف به دمشق به‌شمار می‌رود.

بعید نمی‌دانیم که تماس بعدی با رئیس‌جمهوری سوریه از سوی همتای تونسی‌اش "قیس سعیّد" باشد که بارها مخالفتش را با محاصره سوریه اعلام و از موضع آن مبنی بر مخالفت با عادی‌سازی (با اسرائیل) تمجید کرده است.