تهران: محدثی‌خراسانی: هیچ شاعری در ۱۰۰سال اخیر نتوانسته شاعر ملی ما باشد

سرویس معرفی: نشست عصری با کتاب ویژه کتاب «سیمرغ سهند» زندگینامه داستانی محمد حسین شهریار به قلم محمدرضا اصلانیبرگزار شد.

هیچ شاعری در 100سال اخیر نتوانسته شاعر ملی ما باشد

مصطفی محدثی خراسانی در این نشست با اشاره به جایگاه شهریار در میان شاعران ایرانی گفت: در بین شاعران صد سال اخیر هیچ شاعری نتوانسته شاعر ملی ما باشد. البته شاعران بزرگ بسیاری داشته‌ایم اما هیچ کدام مانند شهریار نتوانسته‌اند طیف‌های مختلف را درگیر کنند و شهریار توانسته سلیقه‌های مختلف را با خود همراه کند.

وی با اشاره به اینکه در «سیمرغ سهند» خواننده با اصل و نسب و نحوه زندگی این شاعر آذری آشنا می‌شود گفت: علاوه بر این خواننده گاهی به درون شهریار راه پیدا می‌کند و از این منظر با کتابی متفاوت روبرو هستیم که مخاطب را با شناختی درونی و بیرونی مواجه می‌کند.

نگارش زندگینامه داستانی از رمان دشوارتر است

کامران پارسی‌نژاد نویسنده و منتقد ادبی با یادآوری این نکته که نگارش زندگینامه داستانی کار سختی است گفت: تلفیق زندیگنامه و داستان برخلاف نظر برخی منتقدین که معتقدند نوشتن رمان دشوارتر است، کار دشوارتری است زیرا در نگارش رمان تخیل نقش دارد اما در نگارش زندگینامه داستانی نویسنده باید پایبند به مستندات باشد و افرادی هستند که این اشخاص را می‌شناسند.

وی افزود: تخیلی که در این داستان ورد می‌کند باید در زیرساخت داستان  کاربرد داشته باشد و به اصل روایت مستند هم لطمه وارد نکند. زحمتی که محمدرضا اصلانی برای نگارش «سیمرغ سهند» کشیده برای کسی که زندگینامه داستانی نوشته آشکار می‌شود و من با این اثر اصلانی ارتباط برقرار کردم.

این منتقد ادبی با اشاره به نثر این کتاب گفت: نثر این داستان نثر خواندنی است و از آنجا که چاپ اول آن متعلق به چند سال قبل است با این حال از نثری روان بهره می‌برد که تاثیرگذار است و به خوبی مسائل را بیان کرده است. همچنین مقدمه کتاب مقدمه‌ای کلیدی بود که حس نویسنده نسبت به شاعر را بیان می‌کند و خواننده با مطالعه آن می‌تواند ورود بهتری به داستان داشته باشد.

پارسی‌نژاد در پایان گفت: در زندگینامه داستانی من موافق فصل بندی‌های کوتاه نیستم البته ممکن است نویسنده ناچار باشد که خب گریزی از آن نیست به نظرم پیشنهادی که می‌تواند برای بهبود کتاب داد برداشتن این فصل‌های کوتاه است که البته باید یادمان باشد که ممکن است  نویسنده برای اینکار استراتژی داشته باشد. نویسنده‌ها باید امانت دار تاریخ باشند زیرا آثارشان در آینده به عنوان مرجع مورد استفاده قرار می‌گیرد.

رابطه نیما و شهریار در این کتاب جا افتاده است

رضا اسماعیلی در بخش دیگری از این مراسم گفت: محمدرضا اصلانی کتاب دیگری با نام اندوه شهریار دارد که در قالب یک داستان بلند به شهریار پرداخته و این نشان می‌دهد که این نویسنده چه میزان به این شاعر علاقه دارد.

وی افزود: درباره شخصیت‌هایی مانند شهریار دو نگاه وجود دارد یکی نگاه اسوه‌ای است که به آن افراد باید به چشم یک الگو و اسوه نگاه کرد و دیگری نگاه اسطوره‌ای است که مراد از این عبارت به معنی تکرار نشدنی بودن آنها است.

این شاعر گفت: این کتاب دارای محاسن بسیاری است و نویسنده سعی داشته در روایات خود امین باشد و چهره واقعی شهریار را به نمایش بگذارد. نویسنده در کتاب به ریزه کاری‌اهی خوبی اشاره کرد و خواننده را با فراز و فرودهای زندگی شهریار روبرو کرده است.

اسماعیلی گفت: پیشنهاد می‌کنم نویسنده در چاپ‌های بعدی به رابطه میان شهریار و نیما نیز اشاره کند زیرا شهریار در پی نیما می‌رود و او را پیدا می‌کند و حتی تلاش می‌کند به سبک و سیاق نیما شعر بگوید اما دوباره به غزل باز می‌گردد و به نظرم این رابطه از کتاب جا افتاده است. همچنین در مورد زندگی شهریار پس از پیروزی انقلاب هم می‌شد بهتر از آنچه در این کتاب است ورود کرد که البته نویسنده در این فصل کم فروشی نکرده است.

او در پایان گفت: اشعاری که بر اثر تاثرات عاطفی سروده شده مورد توجه نویسنده بوده و با هوشمندی در متن کتاب آورده شده است و این مسئله  ارزش کتاب را بالا برده است. طرح‌هایی که در متن کتاب آمده سطح آن را پایین آورده و می‌توانست تصاویر بهتری در کتاب باشد.

توانایی‌هایی که نویسنده زندگینامه داستانی لازم دارد

یوسف قوجق نویسنده ادبیات داستانی با اشاره به اینکه رمان‌ها اساسا شخصیت محور هستند گفت: در زندگینامه داستانی، دخل و تصرف در شخصیت ممکن نیست و باید وقایع را روایت کرد. من نیز معتقدم زندگینامه داستانی کار سختی است و در این گونه ادبی برجستگی وقایع در زندگی یک شخص مهم است و حوادث محور کتاب است.

وی افزود: در سیمرغ سهند شخصیتی محور است که شاعر است و نثر شاعرانه در اثر چیرگی دارد که به نظرم این نقطه قوت کار است. اما در مورد اشعاری که ترکی بودند بهتر بود که اشعار ترجمه نمی‌شد زیرا معتقدم شعر ترجمه پذیر نیست و شیرینی اثر را کم می‌کند.

نویسنده رمان «وقت جنگ دوتارت را کوک کن» گفت: به نظرم گاهی کند و کاوهای خوبی در شخصیت شهریار صورت نگرفته مثلا آنجا که شهریار از نواختن ساز توبه کرده در یک صفحه روایت شده در حالی که آن کسی که به نواختن موسیقی علاقه دارد یک باره دست از این کار نمی‌کشد و نیاز بود که بیشتر مورد پرداخت داستانی قرار می‌گرفت تا خواننده از انگیزه‌های شخصیت داستان باخبر شود.

قوجق در پایان گفت: کسی که می‌خواهد زندگینامه داستانی بنویسد باید توانایی نوشتن، دیدن، شنیدن و مطالعه کردن داشته باشد که همه این نکات در اصلانی جمع است.

حس و حال خوبی پس از خواندن «سیمرغ سهند» به من دست داد

محمد علی گودینی با اشاره به این کتاب گفت: پس از مطالعه سیمرغ سهند با توجه به شناختی که از شهریار داشتم حس و حال خوبی به من دست داد به نظرم این کتاب مناسب گروه نوجوان است زیرا هم فصل بندی‌های آن کوتاه است و هم از نثر روانی بهره می‌برد. متن این کتاب یک متن عاطفی است و این نکته مهم آن است

.

شهریار لای‌ پنبه بزرگ نشده بود

محمدرضا اصلانی نویسنده کتاب «سیمرغ سهند» در بخش پایانی این مراسم با اشاره به نگارش زندگینامه داستانی گفت: چهره‌هایی که در جامعه وجود دارند از سوی نوجوانان به درستی شناخته نمی‌شوند یعنی مثلا شخصیتی مانند علامه طباطبایی را این طور شناخته اند که از صبح تا شب مشغول درس و بحث بوده‌اند درصورتی که این طور نیست

.

وی افزود: این مفاخر زندگی عادی مانند سایرین داشته‌اند و باید این زوایا به مخاطب معرفی شود. من سعی کردم از زوایای ریز اشخاص مهم عبور نکنم تا درست معرفی شوند.

نویسنده سیمرغ سهند گفت: من از دیرباز به شهریار علاقه داشته‌ام و در خصوص زندگی استاد شهریار  آن چیزی که برای من اهمیت داشت این بود که شهریار لای پنبه بزرگ نشده بود.