به گزارش حلقه وصل، از همان نخستین روزهایی که ویروس کرونای جدید در چین شناسایی شد تلاش برای ساخت واکسن و تولید دارو برای درمان این بیماری نیز در این کشور و امریکا و اروپا آغاز شد. در همین حال برخی پژوهشگران، داروهای ایدز و ابولا را برای درمان کرونا معرفی کرده و گروهی دیگر بهره‌گیری از سلول‌های بنیادی را راهکار درمان این بیماری می‌دانند.
بیماری جدید کرونا با نام «کووید-۱۹» که از اوایل ماه دسامبر سال گذشته در استان هوبی چین شیوع یافت تاکنون بیش از ۷۸ هزار نفر را در این کشور مبتلا کرده و جان بیش از ۲ هزار و ۴۵۰ تن را گرفته است. بیماری به چندین کشور آسیایی، آمریکا، اروپا و استرالیا هم رسیده و حالا می‌رود تا در ایران به وقوع یک همه‌گیری منجر شود به نحوی‌که بر اساس اعلام وزارت بهداشت شمار قربانیان کرونا در ایران تا ظهر دیروز به ۸ تن و مبتلایان به ۴۳ نفر افزایش یافته است. رئیس سازمان جهانی بهداشت جهانی نیز حالا می‌گوید: اگر چه موارد ابتلا به کرونا در خارج از کشور چین همچنان نسبتا اندک است، اما این سازمان در مورد شمار موارد ابتلا به کرونا بدون داشتن ارتباط واضح با منشاء همه‌گیری نگران است. آدانوم گابریاسوس گفته: موارد ابتلا به کرونا که هیچ ارتباط واضحی با منشاء همه‌گیری ندارند شامل افرادی می‌شود که هیچ سابقه سفر به کشور چین و یا تماس با یک مورد آلوده نداشته‌اند.
اما نکته پرسش‌برانگیز در این میان این است که بر اساس اعلام منابع پزشکی و تحقیقاتی نرخ مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری نوظهور در دنیا حداکثر دو درصد است، حال آنکه در ایران بالغ بر بیست درصد مبتلایان جان باخته‌اند. اکنون این پرسش مطرح است که آیا شمار مبتلایان در ایران بیش از آماری است که اعلام شده و یا ویروس کووید ۱۹ در ایران مرگ‌بارتر شده است؟ این پرسشی است که هنوز پاسخ به‌درستی به آن داده نشده است و هنوز مشخص نیست آیا مبتلایان ایرانی لزوماً تماسی با افراد ناقل داشته‌اند یا خیر؟
آیا کرونا درمان می‌شود؟
از همان نخستین روزهایی که ویروس کرونای جدید در چین شناسایی شد تلاش برای ساخت واکسن و تولید دارو برای درمان این بیماری نیز در این کشور و امریکا و اروپا آغاز شد. در همین حال برخی پژوهشگران، داروهای ایدز و ابولا را برای درمان کرونا معرفی کرده و گروهی دیگر بهره‌گیری از سلول‌های بنیادی را راهکار درمان این بیماری می‌دانند.
چین تاکنون نزدیک به یک‌صد آزمایش بالینی را برای درمان بیماری کووید ۱۹ به اجرا گذاشته است. سومیا سوامیناتان، پژوهشگر ارشد سازمان جهانی بهداشت می‌گوید تیم‌های این سازمان بسیاری از آزمایشات بالینی چین را مورد ارزیابی قرار داده و درحال تهیه طرحی برای یک پروتکل بالینی هستند که بتواند به‌طور هم‌زمان در سراسر جهان اجرا شود. اگر این آزمایشات که شمار شرکت‌کنندگان در برخی از آنها به ۶۰۰ نفر می‌رسد، براساس استانداردها طراحی نشود، این تلاش‌ها بدون نتیجه خواهد بود. بنابراین، سازمان بهداشت جهانی برای تعیین استانداردها از ابتدا، درحال همکاری با دانشمندان چینی است.
پروتکل آزمایشات بالینی سازمان بهداشت جهانی به شکلی طراحی شده که انعطاف‌پذیر باشد و به پژوهشگران سراسر جهان این امکان را بدهد که با گذشت زمان، نتایج خود را با هم تلفیق کنند. در این آزمایشات، دو یا سه درمان دارای پشتوانه علمی از جمله یک داروی ترکیبی HIV و یک داروی ضدویروسی آزمایشی به‌نام رمدسیویر مورد مقایسه قرار خواهند کرد.
در همین حال هفته گذشته ژاپن اعلام کرد که به‌زودی آزمایش‌های کلینیکی جدیدی برای تست درمان‌های مختلف به منظور مقابله با ویروس کرونا را آغاز خواهد کرد. تمرکز این آزمایش‌ها روی داروهایی خواهد بود که قبلاً برای درمان ایدز و سایر بیماری‌های ویروسی استفاده شده‌اند. شاید از خود بپرسید که چرا پژوهشگران فکر می‌کنند این داروها می‌توانند در درمان ویروس جدید کرونا مؤثر باشند؟
بسیاری از داروهایی که برای درمان ایدز و هپاتیت C ساخته شده‌اند، عموماً قادرند ضعف‌های موجود در همه این ویروس‌ها را هدف قرار دهند. برای مثال، داروی ریباویرین که داروی مؤثر و مورد تائید سازمان بهداشت جهانی برای مقابله با هپاتیت C است، با آنزیمی که آنزیم اصلی بسیاری از ویروس‌ها، از جمله کروناست، مقابله می‌کند. داروهای ایدز نیز، مانند لوپیناویر، مانع از فعالیت آنزیم‌هایی می‌شوند که به ویروس‌ها اجازه می‌دهند تا پروتئین‌های خاصی را بشکنند و توانایی آنها برای آلوده کردن سلول‌ها را از کار می‌اندازند.
دانشمندان فکر می‌کنند که داروهای ضدویروسی مثل لوپیناویر احتمالاً باید قادر به عمل کردن برابر ویروس سارس باشند. برخی از این داروها قبلاً با موفقیت برای مقابله با ویروس‌های سارس و مرس تست شده‌اند. ویروس کرونای جدید نیز به خاطر رابطه ژنتیکی نزدیکی که با ویروس کرونای سارس دارد، از RNA ساخته شده است. ویروس‌های RNA همان‌هایی هستند که باعث بیماری‌های ابولا، هپاتیت C و ایدز می‌شوند. البته این مطالعات فعلاً در آزمایشگاه یا روی حیوانات انجام شده‌اند و نتایج آنها لزوماً به معنای مؤثر بودن این داروها روی انسان نخواهد بود. با اینکه ویروس‌های SARS و MERS رابطه نزدیکی با ویروس کرونای جدید دارند، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که داروهای استفاده‌شده برای درمان آنها، در مورد این ویروس هم کاربرد داشته باشند.
رمدسیویر چیست؟
دو سه هفته قبل نیز دولت چین اعلام کرد که یک داروی آزمایشی را که ترکیبی از داروی لوپیناویر و سایر داروهای ایدز است، روی ۴۱ بیمار در شهر ووهان تست کرده است. این ماه نیز دولت چین شروع به انجام آزمایش‌هایی روی دارویی به نام رمدسیویر کرده که قبلاً برای درمان بیماری ابولا استفاده شده بود. این دارو اخیراً روی چند بیمار مبتلا به کرونا استفاده شده و نتیجه خوبی داشته است. ماه گذشته یک بیمار امریکایی که مبتلا به این ویروس بود، با مصرف داروی رمدسیویر درمان شد و علایم شدید بیماری، یک روز بعد از دریافت دارو، شروع به بهبود یافتن کردند و بیمار درنهایت از بیمارستان مرخص شد.
اما سازمان بهداشت جهانی می‌گوید یک مورد خاص، نمی‌تواند منجر به درمان قطعی شود. حتی اگر ثابت شود که رمدسیویر یا سایر داروها می‌توانند برابر سارس مؤثر باشند، این درمان‌ها فقط به جلوگیری از وخیم‌تر شدن اوضاع کمک کرده‌اند. اکثر موارد ابتلا به این ویروس کرونا هنوز در مراحل ابتدایی هستند و داروهای ضدویروس کنونی، چندان به درمان آنها کمک نخواهد کرد و می‌بایست مردم را قبل از شیوع بیماری، برابر آن محافظت کنیم.
رمدسیویر، نیز آنالوگ نوکلئوتیدی ساخته‌شده توسط شرکت بیوتکنولوژی گیلیاد در کالیفرنیا است. این دارو نیز در جانوران تا حدودی برابر ویروس کرونا موفق عمل کرده است. پژوهشگران می‌گویند یک نفر در امریکا پس از درمان با رمدسیویر از عفونت کووید ۱۹ جان سالم به در برد. اما این دارو هنوز مجوز مصرف انسانی ندارد و صرفا در آزمایشات بالینی مورد استفاده قرار گرفته است. دو آزمایش بالینی مبتنی‌بر سلول‌های بنیادی نیز در لیست آزمایشات دانشمندان دیده می‌شود. در یک مورد، پژوهشگران، سلول‌های بنیادی حاصل از خون قاعدگی را وارد بدن ۲۸ نفر کردند اما شواهد ناچیزی وجود دارد که نشان دهد سلول‌های بنیادی می‌توانند عفونت‌های ویروس کرونا را از بین ببرند.
ماندگاری ویروس کرونا در محیط
ویروس کرونا تا چند روز یا چند ساعت می‌تواند در محیط بیرونی روی سطوح باقی بماند؟ دانشمندان تخمین زدند که این ویروس می‌تواند بین ۵ دقیقه تا ۹ روز روی سطوح بی‌جان پلاستیکی فلزی و شیشه‌ای زنده مانده و افراد سالم را هم آلوده کند.
از این رو نگرانی‌های عمومی در سطح جهان افزایش یافته و پزشکان توصیه می‌کنند روی سطوح در اماکن عمومی و محیط‌های کاری مرتباً برای ضدعفونی شوند. این حساسیت به‌ویژه در بانک‌ها بیشتر است. کروناویروس‌ها را می‌توان با اتانول ۶۲ تا ۷۱ درصد، هیدروژن پراکسید ۰.۵ درصد، آب ژاول ۰.۱ درصد و یا سفیدکننده در عرض یک دقیقه به طور مؤثر غیرفعال کرد. با این حال دانشمندان سازمان بهداشت جهانی می‌گویند برای تعیین زمان دقیقی که ویروس کووید-۱۹ روی سطوح بی‌جان باقی می‌ماند، به تحقیقات بیشتر روی آنها نیاز است.
منبع: روزنامه سازندگی