تهران: سینما خیلی اوقات کارکرد انتخاباتی پیدا می‌کند

به گزارش حلقه وصل، برنامه این هفته سینمامعیار با موضوع «انحلال شورای عالی سینما» با حضور کارشناسان مهدی عظیمی، مهدی آذرپندار و با اجرای امیرعباس صباغ برگزار شد.

برای اینکه صورت مسئله را پاک کنند می‌گویند کار اشکال داشته است

در ابتدای برنامه عظیمی در رابطه با ناقص‌الخلقه بودن شورای عالی سینما به صحبت پرداخت و گفت: هرکسی برای اینکه طوری صحبت کند که منظورش را برساند مثال‌هایی می‌زند و این تعبیر ناشی از این است. اینکه اعضای شورا را مشخص می‌کنند و بعد یکی یکی استعفا می‌دهند و از آن طرف کسی که وجاهت شورای عالی سینما را مشخص کند که رئیس‌جهور هستند و فرصت ندارند وقت بگذارند و جانشین رئیس‌جمهور هم شاید انگیزه برای این کار نداشته باشد صورت مسئله را پاک می‌کنند. برای اینکه صورت مسئله را پاک کنند گناه را به گردن طرف مقابل می‌اندازند و می‌گویند کار اشکال داشته است تا کارشان پیش برود.

وی به اقدامات شورای عالی سینما در دوران شکل‌گیری اشاره کرد و بیان داشت: مسلم است دوستان جدید این صورت‌جلسه‌ها را دارند، یکی از اینها مربوط به سومین جلسه هست که به چند مورد از آن اشاره می‌کنم: معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور مکلف است مبلغ 1500 میلیارد ریال از منابع قانون بودجه سال 90 علاوه بر اعتبار برنامه و حمایت از گسترش سینمای ملی، برای حمایت از پیشرفت سینمای ایرانی – اسلامی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تخصیص دهد. ب: در سال‌های باقیمانده از برنامه پنجم علاوه بر اعتبار برنامه حمایت و گسترش سینمای ملی در لوایح بودجه سنواتی سالیانه 1500 میلیارد ریال در قالب ردیف جدید حمایت از پیشرفت سینمای ایرانی – اسلامی ذیل اعتبارات وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی پیش‌بینی کند، بحث بعدی واردات کالاها و خدمات سینمای سمعی – بصری و ... بود. این تصمیم باید در سیستم برود و برایش قاعده دیده شود که برخی از اینها اتفاق افتاده است.

وی افزود: اگر فقط از قبل شورای عالی سینما 20 میلیارد دریافت شده باشد و یک 7 میلیارد از آن برای اینکه گمرکی به لوازم و تجهیزات سینمایی فیلم حضرت محمد (ص) نخورد منفعت گرفته باشد توان این شورا را می‌رساند، اینکه نتوانستیم از آن استفاده کنیم موجب نمی‌شود اصل شورا را زیر سؤال ببریم. یکی دیگر، بحث مالیات سینماگران و دیگری بحث بخشودگی دیون بود که مصوبات همین شوراست.

سینما خیلی اوقات کارکرد انتخاباتی پیدا می‌کند و نگاه دولت به آن ابزاری است

آذرپندار نیز دیدگاه خود را در این رابطه بیان کرد و گفت: بحث شورای عالی سینما به اهمیت سینما در دولت‌ها گره خورده است، من موافق انحلال شورای عالی سینما در این دولت بودم چرا که در این دولت کارکردی نداشت و این انحلال حداقل حوزه را شفاف کرد، رئیس‌جمهور وقت ندارد برای سینما بگذارد و بقیه توجیهات، مسائلی است که می‌توان راجع به آن صحبت کرد. بحث مفصل نگاه دولت‌ها به سینماست که چه زمانی برایشان مهم می‌شود، سینما خیلی اوقات کارکرد انتخاباتی پیدا می‌کند، به لطف رسانه‌ها بازیگران در تمام حوزه‌ها گروه مرجع شده‌اند و همین موجب می‌شود نگاه دولت به سینما ابزاری شود. معتقدم برخی از فیلم‌هایی که در دولت فعلی توقیف شد و به آن اعتراضی نشد در دولت قبلی مجوز می‌گرفت اما سینماگران ما به رئیس‌جمهوری که با او مخالفند همیشه نامهربانند و با رئیس‌جمهوری که رأی می‌دهند اغلب موارد مهربانند.

عظیمی گفت: شورای عالی سینما یعنی مسائل بین بخشی را حل کند چه در دولت و چه بیرون دولت، سازمان تبلیغات و حوزه هنری و انجمن سینمایی دفاع مقدس، بنیاد روایت و ... در درون دولت نیستند بلکه بیرون از آنند و یکی از وظایف شورای عالی سینما این بود که مشکلات بین اینها را برطرف کند امّا دولت دهم با ویژگی‌های عجیب سیاسی، اقتصادی و فرهنگی روبرو بود که هرکار که می‌خواست کند موانع متعددی سر راهش بود، مشکلات سینما پیچیده و فراوان است و هرکدام اینها کار زیادی می‌برد تا عملی گردد و این یک پروسه است و ما انتظار داریم تمام اتفاقات این سی و چندسال در این مقطع شورای عالی سینما برطرف شود که طبیعتاً نمی‌شود و باید منطقی و اصولی نگاه کنیم. اتفاقات آن شش جلسه خیلی خوب بود و بعداً ادامه نیافت و خروجی هم نداشت.

اصل این ایده که رئیس‌جمهور حلّال مشکلات سینما و فرهنگ است، باطل است

آذرپندار به مسئله عملی نشدن مصوبات شورای عالی سینما پرداخت و اظهار داشت: تشکیل جلسه‌ای که تصمیم‌گیرندگان و حوزه‌های مؤثر سینمایی و نهادهای اصلی سینمایی در آن حضور داشته باشند مهمتر از این است که رئیس‌جمهور در جلسه باشد یا خیر. وقتی سطح اختلاف بین دولت و صداوسیما بر سر مسائل بودجه‌ای است، الان شورایی راجع به تبلیغات فیلم صحبت کند و آنجا هماهنگی اتفاق بیفتد چه کسی در آن شورا فصل‌الخطاب است؟ دوره‌های متفاوت به ما نشان داده که اصل این ایده که رئیس‌جمهور حلّال مشکلات سینما و فرهنگ است باطل است، اگر قرار است رئیس‌جمهور تصمیم‌گیر و ناجی سینمای ما باشد با این منطق که مثلاً هنرمند ارزشی و غیرارزشی وجود ندارند ترجیح می‌دهم چنین شورایی نباشد و چنین کسی هم مسئول این شورا نباشد.

وی ادامه داد: بنده طرفدار این شفاف‌سازی هستم که رئیس‌جمهورها حوزه فرهنگ را کنار بگذارند چون واقعاً دغدغه‌شان نیست و یک مسئول واقعی و ثابت در این حوزه، کار را بر عهده بگیرد. خیلی از مسائلی که در شورای عالی سینما مطرح شده از جنس دغدغه‌های انقلاب اسلامی نیست بلکه از جنس دغدغه‌های صنفی است که اگر مدیر سینما کارآمد باشد و نیاز به امضای رئیس‌جمهور هم باشد می‌تواند خارج از جلسه هم این امضا را بگیرد.

عظیمی با بیان این نکته که مشکل حوزه فرهنگ تصمیمات جزیره‌ای، ملوک‌الطوایفی و بدون کارشناسی است، بیان داشت: اگر تصمیمات حوزه با کارشناسی گرفته شود تصمیمات نزدیک به هم است ضمن اینکه در بحث سینما باید نگاه را فراتر ببریم، 60 تا ایراد در حال حاضر وجود دارد و ربطی به آقای ایوبی و مدیران قبل ندارد بلکه ریشه‌ای است که از ابتدا باید درست طراحی می‌شد که نشده است.

آذرپندار مخالف این دیدگاه بود و اظهار داشت: سازوکار کشور ما طوری طراحی شده که نهادهای فرهنگی‌ای وجود داشته باشند فارغ از آن کاری که دولت انجام می‌دهد، بنابراین اینطور نیست که در یک جلسه به توافق برسند کما اینکه قبلاً هم نداشتند. اگر آن جلساتی که قرار است تشکیل شود را به جلسه‌ای که عقل جمعی در آن فصل‌الخطاب است تغییر دهیم خیلی از مشکلات ممکن است حل شود، این جلسه متولی می‌خواهد نه رئیس.

اشکال افتراق تصمیم‌گیری با مدیریت شورای عالی و برگزاری این شورا قابل حل است

عظیمی در پایان صحبت‌های خود اظهار داشت: قبل از جلسه راهکارها بررسی شده و تصمیم نهایی با آیین‌نامه گرفته می‌شود، بنابراین به این معنا نیست که چون رئیس شورای عالی سینما رئیس‌جمهور است حاکم آن شوراست. الان اشکال افتراق تصمیم‌گیری در حوزه سینماست که می‌تواند با مدیریت شورای عالی سینما و برگزاری چنین شورایی برطرف شود. برای اینکه این زیرساخت‌ها درست شود نیاز به یک جایی دارد که هم بحث مالی و هم خلل و فرج قانونی را پیگیری کند که جز از شورای عالی سینما برنمی‌آید.

آذرپندار نیز در جمع‌بندی صحبت‌های خود گفت: خیلی از این نهادها شکل‌گیری و حکم ریاستشان را از کسی دیگر گرفته‌اند، اگر همان کسی دیگر یعنی مقام معظم رهبری از شورای عالی‌تری تشکیل دهد مشخص است شورایش مشروعیت و مقبولیت دارد ولی اگر خود رئیس‌جمهور به این نتیجه برسد که باید شورایی تشکیل دهم و کسانی را در آن دعوت کنم تا تصمیم‌گیری کنیم باید این احتمال را بدهد که مثلاً رئیس صداوسیما یا رئیس حوزه هنری این را قبول نکند. آقای روحانی دغدغه فرهنگ ندارد و جاهایی هم که صحبت فرهنگی کردند خیلی با واکنش مواجه شده است، رویکردها و سیاست‌های کلی در حوزه فرهنگ مشخص است اما مشکل این است که چرا فضای فرهنگی کشور به سمت حمایت از جناح فرهنگی نیست. سینمای ما مشکلات شدیدی دارد و نیازمند کار کارشناسی بسیارزیاد است که از حوصله رئیس‌جمهور خارج است.

برنامه رادیویی سینمامعیار پنجشنبه‌ها ساعت 14:30 از رادیو گفت و‌گو پخش می‌شود، برنامه‌ای با اجرای سید امیر جاوید و تهیه ‌کنندگی و سردبیری محمدجواد طالبی که سعی دارد ضمن پرداختن به مسائل اساسی سینمای ایران سطح آگاهی مخاطب از فیلم‌های روی پرده را بالا ببرد.