هنرمند «حقیقت»: ترسی ندارم که در ناامن‌ترین نقطه دنیا کار کنم

به گزارش حلقه وصل، سیزدهمین جشنواره مستند «سینما حقیقت» با حضور فیلم های قابل توجه ایرانی و غیرایرانی به شکلی منظم برگزار شد. جشنواره ای که با وجود عمر کوتاهش کارکردی بهتر نسبت به جشنواره هایی با قدمت بالا دارد.

«آوینی فیلم» با «محسن اسلام زاده»، کارگردان جسور و دغدغه مند مستند «زندگی میان پرچم‌ های جنگی» درباره سیزدهمین جشنواره مستند «سینما حقیقت» گفتگویی انجام داد.

سوال: در سیزدهمین جشنواره مستند حقیقت چه فیلم هایی مورد توجه تان قرار گرفت؟

امسال به دلیل اینکه 3 فیلم در جشنواره به عنوان کارگردان و تهیه کننده داشتم، بیشتر درگیر اکران فیلمهای خودم بودم و کمتر فرصت شد تا فیلم های بچه های مستندساز را ببینم ولی در کل فضای خوبی در سیزدهمین جشنواره مستند سینما وحود داشت و بیشتر فیلمسازان دغدغه مند مورد توجه قرار گرفتند و فیلم داشتند. بین فیلمهایی که پسندیدم مستندهای «گلوله باران» و «جمیله» بود که مستندهای قابل تاملی بودند. تعریف بعضی فیلم های دیگر مثل «خاطرات موتورسیکلت» و «نت های مسی یک رویا» را هم شنیدم که متاسفانه نشد که آنها را ببینم.

سوال: سطح کیفی جشنواره و شکل برگزاری اش را چگونه ارزیابی می کنید؟

در سیزدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت رقابت فشرده ای بین مستندسازان ایرانی وجود داشت و فیلمهای خارجی مهمی هم در جشنواره سینما حقیقت بود و از این نظر جشنواره پُرباری بود و در گونه های مختلف فیلم وجود داشت. اگر اسم مستندسازان سیزدهمین جشنواره سینما حقیقت را ببینیم، متوجه می شویم که چه رقابت سختی وجود داشت. مهمترین فیلمسازان نسل های مختلف در این دوره بودند و برای همین بعضی ها انتظار داشتند که جزو کاندیداهای جوایز جشنواره قرار بگیرند. من هم این انتظار را داشتم که فیلمم بیشتر از طرف هیات داوران دیده شود چون به سختی تولید شد و خیلی ها انتظار داشتند که مستند «زندگی میان پرچم‌ های جنگی» جزو نامزدها باشد.

سوال: وضعیت مستندسازان جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و بخش ویژه «جایزه شهید آوینی» در سیزدهمین دوره جشنواره چگونه بود؟

در این دوره مستندسازان انقلابی فیلم های بیشتری در جشنواره داشتند. شکر خدا مستندهای خوبی در زمینه بحران و منطقه وجود داشت. به لحاظ برگزاری جشنواره هم امسال یک تصمیم جدی گرفته شد مبنی بر بلیت فروشی که من با کلیات این مساله موافق هستم که باید حتما فکری برای نظم جشنواره گرفته میشد تا مانند گذشته دیگر شاهد ازدحام جمعیت نباشیم. به هر حال تجربه اول این کار بود و برای همین در روزهای اول یکسری مشکل به وجود آمد ولی خیلی زود رفع شد و مخاطبان توانستند به خوبی فیلمها را ببینند. امسال ابتکارات خوبی از طرف روابط عمومی و تیم تبلیغات جشنواره هم انجام شد و کارگردان ها دعوت شدند و ویدئوهای کوتاهی ضبط شد تا بتواند موجب معرفی مستندها شود.

سوال: اگر بخواهید پیشنهادی جهت برگزاری بهتر جشنواره سینما حقیقت در سالهای آینده ارائه دهید، چه مواردی است؟

حرف من این است چرا در سالی که این همه فیلم خوب وجود دارد، باید تعداد فیلم های نیمه بلند انقدر کم باشد. ضمن اینکه در بخش بلند فیلم های ایران هم میشد که بیشتر از 20 فیلم انتخاب شود و این پتانسیل وجود داشت که فیلم های بیشتری از بخش جایزه شهید آوینی به این بخش اضافه شود چون خیلی ها دیدند که بخش جایزه شهید آوینی فیلم های قابل ارزش و با کیفیتی دارد. باید مستندسازانی که جزو هیات انتخاب بودند از سینمای مستند حمایت کنند.

سوال: از شرایط اکران های مستند «زندگی میان پرچم‌ های جنگی» در جشنواره سینما حقیقت رضایت دارید؟

الحمدالله مستند «زندگی میان پرچم‌ های جنگی» در جشنواره سینما حقیقت مورد توجه قرار گرفت و نظرات مثبتی دریافت کردیم که نشان داد این نوع مستندسازی در شرایط بحران مخاطبان مردمی خود را دارد و باید مورد توجه مسئولان قرار بگیرد. ما نیاز داریم تا اتفاقات منطقه را با دوربین حقیقت و به شکل درستی روایت کنیم. چرا باید اتفاقات کشور همسایه افغانستان را که با ما مرز مشترک دارد، فراموش کنیم تا غربی ها براساس روایت های دروغ از اتفاقات افغانستان فیلم بسازند! ما در طی سال چند فیلم درباره افغانستان تولید می کنیم؟ البته این دوره با حضور دو فیلمساز افغانستانی در جشنواره و چند فیلم درباره آن منطقه سال خوبی بود. اما در طی 10 سال اخیر آمار بالایی نداریم. ما باید بدانیم که به عنوان مستندساز چه نقشی برای ثبت اتفاقات منطقه با این همه ماجراها داریم.

سوال: فکر می کنید یک مستندساز تا چه حد باید نسبت به تحولات پیرامونی اش آگاهی داشته باشد و تا چه حد انتخاب سوژه مناسب موجب موفقیت می گردد؟

بطور حتم من به عنوان مستندساز باید نسبت به فجایعی که در جهان اتفاق می افتد و اتفاقاتی که در منطقه خاورمیانه و آسیا و آفریقا و دیگر نقاط به وجود می آید، حساس باشم. الان ائتلاف های جدیدی در منطقه در حال شکل گیری است و ما باید بتوانیم این تحولات را از طریق مستند نشان بدهیم. وزارت خارجه و وزارت ارشاد و تلویزیون ما کجاست تا حامی مستندساز برای ثبت و تحلیل وقایع باشد؟! ما باید قرائت خودمان را از تحولات نشان بدهیم و اجازه ندهیم غربی ها به شکل وارونه حوادث را به تصویر دربیاورند.

درباره تحولات منطقه رسانه های غربی به شکل دروغین خبررسانی می کنند و آثار متعددی با موضوع افغانستان ساخته شده که مورد پسند فستیوال های سیاسی غرب بوده است. ما چگونه می توانیم در جهت مبارزه با تریبون غربی ها موفق عمل کنیم؟ 

من مستند «تنها در میان طالبان» و مستند «زندگی میان پرچم‌ های جنگی» را با این هدف ساختم تا مردم بدانند قرائت غربی ها درباره طالبان و خیلی دیگر از ماجراها کاملا جهت دار بوده است. ما به دلیل اینکه حضور موثر و با تاملی در منطقه نداشتیم با خیلی از واقعیت ها بیگانه هستیم. ما چند کار جدی درباره عراق ساختیم تا مخاطب را به فکر فرو ببرد؟! خیلی کم بوده فیلم هایی که از جذابیت جنگ عبور کنند و به یک تحلیل درستی برسند.

سوال: آیا باز هم درباره افغانستان و به خصوص وضعیت طالبان فیلم می سازید؟

در حال ساخت مستند جدیدم هستم. باید ببینم در آینده باز هم شرایط مهیا می شود که درباره این موضوع فیلم بسازم. حتما نوسانات ارزی هم موجب دشواری کار می شود. ضمن اینکه الان با این شرایط در داخل کشور هم مشکلاتی داریم که باید از طریق مستند گفته شود. موضوعاتی مثل مفاسد اقتصادی نیاز به پرداخت دارد. امیدوارم بتوانیم به عنوان مستندساز موثر باشیم و حرف مردم را بزنم. من ترسی ندارم که در ناامن ترین نقطه دنیا کار کنم. فقط امیدوارم موانعی برای کار مستندسازانی که دغدغه دارند، به وجود نیاید.

منبع: آوینی فیلم