بیشترین کم‌کاری در حوزه مسجد از جانب نظام اداری کشور بوده است

سرویس فرهنگ و هنر حلقه وصل - رئیس دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع) در برنامه «بدون توقف» با اشاره به اینکه ما با مسجد تراز فاصله زیادی داریم، تصریح کرد: اگر بخواهم بگوئیم بیشترین کم‌کاری در حوزه مسجد از طرف کدام ناحیه بوده قطعا می‌گویم ناشی از مردم نبوده بلکه از جانب نظام اداری کشور بوده است.

 قسمت 183 برنامه بدون توقف، 12 آبان‌ماه از شبکه سه سیما به روی آنتن رفت، در این برنامه «میثم لطیفی» پایه‌گذار هسته مدیریت مسجد در پاسخ به این سؤال که «آیا می‌توان در مسجد فعالیت‌های متفرقه انجام داد یا خیر و اینکه فرقی بین عبودیت و کار فرهنگی وجود دارد» گفت: ما عبودیت را محدود به نماز می‌بینیم در حالیکه یکی از مصادیق عبودیت نماز است و شاید به تعبیر روایی عمود دین است، اما در واقعیت عمود خالی به درد نمی‌خورد.

وی ادامه داد: وقتی داریم درباره عبودیت صحبت می‌کنیم باید ببینیم کار فرهنگی یا اجتماعی هم از مصادیق عبودیت هست یا خیر؟ مرحوم آیت‌الله مهدوی کنی خاطره‌ای تعریف می‌کرد که «در دوران طلبگی رفته بودند پیش آشیخ رجبعلی خیاط تا برایشان ابا و قبا بدوزند ایشان پرسیده بودند می‌خواهی چه کاره شوی، جواب داده بودند می‌خواهم طلبه شوم، گفته بودند آدم شوی یا طلبه؟ اول باید آدم شوی، آیت‌الله مهدوی کنی پرسیده بودند چطور آدم شوم، گفته بودند هر کاری می‌خواهی بکنی برای خدا بکن» ما می‌توانیم همه کارها را رنگ خدایی بزنیم.

این پژوهشگر دینی در پاسخ به این سؤال که «امروز فعالیت خیلی از مساجد در راه رضای خدا نیست مثل اینکه در مسجد تهیه غذا زدند برای درآمدزایی، در حالیکه قرار است که در مسجد هر کاری بکنید غیر از درآمدزایی» عنوان کرد: چند کار را نباید در مسجد انجام داد که یکی از آنها داد و ستد است، منتسب به مسجد بودن اشکال ندارد مهم آن است که خود مسجد به محل کسب درآمد تبدیل نشود.   

 پایه‌گذار هسته مدیریت مسجد در پاسخ به این سؤال که «ما اولویت‌سنجی درستی در بحث برنامه‌های مساجد داشتیم با خیر» بیان کرد: تمام سعی من این است که در این گفت‌وگو به بحث مسجد آرمانی یا مسجد تراز برسیم، مسجد تراز مسجدی است که امام جماعتش دائم آنجاست، تعبیر مقام معظم رهبری است که «قدیم می‌گفتند اگر امام جماعت سر وقت در مسجد حاضر نشد تابوت ببرید در منزلش چون حتما فوت کرده، حالا من شنیدم که بعضی از ائمه جماعت کارها و شغل‌های دیگری دارند خوب این به نماز نمی‌رسد» امروز ما با مسجد تراز خیلی فاصله داریم.

این استاد دانشگاه در ادامه گفت: ولی اول مسجد تراز را ترسیم کنیم که در چه مختصاتی هست بعد سؤال کنیم چگونه می‌شود به آنجا رسید، اگر بخواهم بگویم بیشترین کم‌کاری در حوزه مسجد از طرف کدام ناحیه بوده قطعا می‌گویم ناشی از مردم نبوده بلکه از جانب نظام اداره کشور بوده است.

عضو شورای بنیاد ملی نخبگان با اشاره به اینکه یادمان باشد در وهله اول قرار است در مسجد عبادت صورت گیرد، تأکید کرد: هر عملی که منجر به تحت‌الشعاع قرار گرفتن مأموریت اصلی مسجد شود آن عمل پذیرفتنی نیست، مسجد باید کار خودش را انجام دهد کار خودش هم عبادت به مفهوم عام آن است.

وی همچنین در خصوص انجام فعالیت‌های فرهنگی در جامعه تصریح کرد: من معتقد نیستم که دیگران حق کار فرهنگی ندارند، مثلا فرهنگسرا حق کار فرهنگی ندارد، من می‌گویم ما یک زیرساختی داریم، به جای اینکه بیائید هزینه‌های جدید درست کنید به جای اینکه دولتی حکومتی‌اش کنید به صورت کاملا مردم نهاد امور را آنجا انجام دهیم و از آن استفاده کنیم، در کل دنیا هم به دنبال این هستند که از عناصر محلی برای اداره محله استفاده کنند ما داریم از عناصر حکومتی برای اداره محله استفاده می‌کنیم، در حالیکه زیرساختش را داشتیم، مسجد اقتضائاتی دارد که هیچ جای دیگر ندارد، مسجد سندش به اسم خداست و همگانی و عمومی است.

لطیفی ادامه داد: مسجد بیانیه مأموریتی دارد که آن را خدا نوشته قرار است در اینجا عبادت صورت گیرد قرار نیست که ملاحظات مادی، خرید و فروش، جار زدن‌های بیجا و سروصدا کردن‌ها اتفاق بیفتد، در واقع شما یک نهادی دارید سنتی که در این نهاد آدم‌ها می‌آیند آموزش می‌بینند و پرورش پیدا می‌کنند، شما یک کلاس آموزشی دارید در این مسجد، همان روحانی که سخنرانی می‌کند و انشاءالله که سخنرانی‌اش مفید است و مطالعه دارد، یک سخنرانی رایگان برای آموزش شما انجام می‌دهد.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در پاسخ به این سؤال که «مساجد برای برگزای مراسم ختم که یک امر عمومی است هزینه دریافت می‌کنند» گفت: البته بعضی از مساجد هیچ هزینه‌ای نمی‌گیرند، ما هیچ قاعده‌ای برای این کار نداریم، هیئت امنای مسجد این مسائل را تعیین می‌کنند، بعضی از مساجد هزینه سخنران، آب و برق و خدمه و نظافت دریافت می‌کنند و بعضی از مساجد سالنی در کنارشان دارند مخصوص همین مراسم، شما مختارید که هر کدام را انتخاب کنید، البته این خدمات جزء وظائف ذاتی مسجد نیست، اما مسجد می‌تواند کمک کند البته که نباید مسجد فقط محدود به مراسم ختم باشد.

وی در پایان با تأکید بر این که ما اتفاقا در مورد مراسم ختم روایتی نداریم که حتما در مسجد برگزار شود اما برای عروسی داریم، اضافه کرد: مثل عروسی حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(ع)، البته شهید مطهری هم نکته‌ای در این مورد داشتند که اگر ما مراسم ختم را از مساجد بیرون کنیم من خوف دارم که اصلا مسیر چیز دیگری شود، یعنی به جای اینکه مراسم ختم ذکر، یاد مرگ و فاتحه‌خوانی و طلب مغفرت برای آن مرحوم باشد تبدیل به چیز دیگری شود که الان متأسفانه نمونه‌هایی از آن را می‌بینیم.