پروژه‌ «نجات ترامپ» روی میز اصلاحات

به گزارش حلقه وصل، ۲۴ شهریور گزارشی منتشر شد که در آن استدلال می‌شد کسانی که درباره ضرورت مذاکره مستقیم آقایان حسن روحانی و ترامپ روسای جمهور ایران و آمریکا تصمیم‌سازی می‌کنند عملاً به مثابه اعضای کمپین انتخاباتی ترامپ در تهران فعالیت می‌کنند.

در این گزارش آمده بود که در پی عدم کامیابی کمپین فشار حداکثری علیه ایران از یک سو(چه آنکه این کمپین تسلیم ایران در برابر شروط آمریکا و عملاً دست‌کشیدن جمهوری اسلامی از مولفه‌های قدرت ملی خود را دنبال می‌کند) و همچنین شکست‌های دیگر آمریکا در پروژه‌های سیاست خارجی‌اش در قبال چین و کره‌شمالی و منطقه غرب آسیا و... و همچنین با عنایت به حاشیه‌های بی‌شماری که در داخل آمریکا دارد، نیازمند یک پیروزی در عرصه خارجی است تا بتواند از آن به عنوان اهرمی برای پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا استفاده کند.

این گزارش به عنوان نمونه به افرادی همچون آقایان مصطفی تاج‌زاده، سیدحسین موسویان، عبدالله رمضان‌زاده و عبدالله ناصری و همچنین خانم الهه کولایی اشاره می‌کرد که اخیراً در گفتگوهایشان تلاش کرده‌اند باب مذاکره مستقیم آقای روحانی و ترامپ را زنده نگهدارند.  پیرو این گزارش برخی افرادی که نامشان در گزارش آمده بود در صفحات مجازی‌شان و یا تماس تلفنی به انحاء مختلف اعم از فحاشی یا لحنی محترمانه تاکید می‌کردند که هیچ نسبتی با تلاش برای موفقیت ترامپ ندارند و اگر هم باب مذاکره با ترامپ را نمی‌بندند هیچ ارتباطی با نجات ترامپ ندارد و لذا این بی‌انصافی است که آنها را به عنوان کمپین ترامپ در تهران خطاب کنند!

امّا امروز(سه‌شنبه ۱۶ مهر ۹۸) آقای سعید حجاریان از تئوریسین‌های جناح اصلاح‌طلب در گفتگویی با روزنامه شرق اساساً این تعارفات را هم کنار زده و صراحتاً نوشته است که "من معتقدم ترامپ به‌دلیل ویژگی‌های شخصی و شکست‌هایی که در سیاست‌ خارجی‌اش خورده است، نیازمند یک برد ولو کوچک است تا از پیچ انتخابات ۲۰۲۰ بگذرد. لذا مسئولین ما می‌توانند از این فرصت استفاده کرده و با ترتیبات دیپلماتیک از آخرین فرصت‌ها استفاده کنند تا مشکل تحریم‌ها را ولو به‌صورت ناقص و موقت حل کنند"!

معنای این جملات مشخصاً این است که ما کمک کنیم آقای ترامپ از پیچ انتخابات ۲۰۲۰ بگذرد، و در قبال آن از او امتیازی بگیریم!

بنابراین مواضع برخی اصلاح‌طلبان در واکنش به گزارش سابق که از آن برداشت می‌شد کمک انتخاباتی به ترامپ خط قرمز اصلاح‌طلبان است عملاً توسط یکی از اصلی‌ترین تصمیم‌سازان این جناح دود شده و به هوا می‌رود. امّا تبعات این موضع برای اصلاح‌طلبان فراتر از عضویت در کمپین انتخاباتی فردی همچون آقای ترامپ است!

اوّلاً این موضع ساده‌انگارانه این پرسش را نادیده می‌گیرد که اگر ترامپ به کمک اصلاح‌طلبان و حتی با اعطای امتیازات موقتی به ایران پیروز شد، چه تضمینی وجود دارد که کمپین فشار حداکثری پس از انتخاب مجدد او بار دیگر و این بار حتی شدیدتر احیا نشود؟ اتفاقاً این فرض دوم به منطق و عقل نزدیک‌تر است؛ چرا که این مسئله اولاً به معنای پیام دادن به ترامپ مبنی بر کارگر افتادن فشار حداکثری خواهد بود و او را به تداوم و تشدید فشار برای گرفتن امتیازات بیشتر حریص‌تر خواهد کرد و از آن مهمتر اینکه ترامپ در دور بعد دیگر به چنین برد-بردهای فانتزی با اصلاح‌طلبان و دولت ایران هم نیازی نخواهد داشت! لذا این فشار می‌تواند تا هرحدی که بخواهد تشدید شود و آنجا مشخص نیست آقای حجاریان چه تدبیری خواهد اندیشید!

دوّماً برخی چهره‌های روزنامه‌نگار در اصلاح‌طلبان مانند آقای قوچانی معتقد بودند که اساساً ترامپ نماد امپریالیسم است که می‌خواهد لیبرالیسم را بدنام کند در حالی که نسبتی هم با لیبرالیسم ندارد. لذا لیبرالهای وطنی و آمریکایی باید تمام قد در برابر او ایستاده‌اند! موضع آقای حجاریان نشان می‌دهد که نه تنها ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا، بلکه ترامپ به عنوان یک امپریالیست هم چندان غیرقابل همکاری نیست و می‌توان به امپریالیسم هم کمک انتخاباتی کرد و او را نجات داد!

به نظر می‌رسد علیرغم جد و جهدهای فراوان افرادی مانند محمدرضا تاجیک در درون اصلاح‌طلبان که چند سالی است فریادکنان قصد دارد این جناح را از سوپراگماتیسمی که عملاً به یک فرصت‌طلبی تام و آشکار در حوزه سیاسی تبدیل شده دور کند، اما رأس تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری در اصلاح‌طلبان بیش از آنچه باید، به این شیوه خو کرده و حتی برخی مدعی‌اند که اساساً ذات اصلاح‌طلبی با فرصت‌طلبی سیاسی عجین بوده است. چه آنکه تمسک این جریان به شعارهایی مانند آزادی هم نه از سر اعتقاد واقعی این جریان، بلکه از سر مصلحت‌ها و فرصت‌طلبی‌های سیاسی، وابسته به شرایط دوران، بوده است.

اصلاح‌طلبان در داخل ایران علیرغم آنکه در دوره‌ای آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را مستقیم یا غیرمستقیم در قتل نزدیک به ۸۰ تن مسسئول می‌دانستند، اما بعدها بر مبنای همین عمل‌گرایی(و به تعبیر عده‌ای فرصت‌طلبی) سیاسی زیر عبای او جمع شدند و با او ائتلاف کردند، امّا دست‌کم در سالهای اخیر در حوزه‌ی سیاست خارجی معتقد بودند که اگر دموکراتها در آمریکا به عنوان حزب لیبرال قابل تعامل و همکاری باشند، محافظه‌کاران و بویژه امپریالیست‌هایی مانند ترامپ از چنین صلاحیتی برخوردار نیست و باید صبح و شام دعا کرد که نه تنها ایران بلکه جهان از شر او خلاص شود!  این اصلاح‌طلبان حتی به «منتظران جو بایدن» کاندیدای دموکرات انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا، شهرت یافته بودند و رقبا را نیز متهم می‌کردند که نه تنها از آمدن ترامپ خوشحال‌اند بلکه تمایلی هم به کنار رفتن او از حکمرانی آمریکا ندارند.

با این حال مواضع امروز آقای حجاریان حکایت از آن دارد که ترامپ نه تنها برای اصلاح‌طلبان خط قرمز نیست، بلکه می‌توان به او برای پیروزی در انتخابات کمک هم کرد!