به گزارش حلقه وصل، ۲۵ سپتامبر سال ۲۰۱۷ بود که مسعود بارزانی رئیس وقت اقلیم کردستان عراق به صورت یکجانبه و حتی در شرایط عدم اجماع داخلی در اقلیم کردستان، ساز جدایی زد، در آن برهه، بارزانی نه به توصیه های داخلی و خارجی توجه می‌کرد و نه به عواقب چنین اقدامی آن هم در فضای همیشه متشنج منطقه می‌اندیشید. بارزانی حتی به عدم حمایت های داخلی از این اقدام خود هم بی توجه بود و تنها شماری از مشاورین خارجی را در کنار خود می دید که در ازای دریافت مبالغ هنگفت، رئیس حزب دموکرات کردستان عراق را به جدایی از عراق و تشکیل دولت مستقل کردستان تحریک می کردند.
با همه انتقادات و عدم حمایت های داخلی و خارجی، مسعود بارزانی و حزب متبوع وی که تنها در آن روزگار، مناطق اربیل و دهوک تحت حاکمیت خود را نظاره گر بودند، در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۷ رفراندوم جدایی از عراق را اجرایی کردند. بدون توجه به درصد افرادی که عدم شرکت در پروژه بارزانی را برگزیده بودند نهادهای حکومت اقلیم از اعلام رای مثبت بیش از ۹۰ درصد شرکت کنندگان به این پروژه خبر دادند. با حوادث و اتفاقات ۱۶ اکتبر ۲۰۱۷ کرکوک و بازگشت این شهر نفت خیز به تحت حاکمیت دولت مرکزی عراق، بارزانی مجبور به کناره گیری از منصب ریاست اقلیم شد و بعدها با رای دادگاه عالی عراق نیز رفراندوم اقلیم، باطل اعلام شد.
اینک در دوسالگی برگزاری رفراندوم اقلیم کردستان عراق که به اعتقاد تحلیلگران سیاسی این منطقه هیچ دستاوردی به دنبال نداشته و حتی زمینه ساز مشکلات متعدد سیاسی و اقتصادی نیز بوده است، واکنش های متفاوتی نسبت به آن صورت گرفته است.
پیام ۱۸ کلمه ای مسعود بارزانی
رئیس حزب دموکرات کردستان عراق در دومین سالگرد رفراندوم پیامی را منتشر کرد. در پیام کوتاه و ۱۸ کلمه ای خود، بارزانی به کسانی که به گفته وی اراده خود را تسلیم نکرده بودند، درود فرستاده است.
فشار حزب دموکرات کردستان در پارلمان محلی
با فشارهای فراکسیون حزب دموکرات کردستان عراق در پارلمان محلی، نشست ویژه سالگرد رفراندوم برگزار شد. این فراکسیون خواستار آن شده است که روز ۲۵ سپتامبر به عنوان روز میهنی کردها از سوی پارلمان محلی اقلیم به رسمیت شناخته شود.
مخالفت با سخنرانی رئیس پارلمان اقلیم
خانم ریواس فایق از حزب اتحادیه میهنی کردستان ریاست پارلمان محلی این منطقه را بر عهده دارد، وی در سالگرد برگزاری رفراندوم اقلیم در صحن پارلمان سخنرانی کرد اما گفته می شود که پیشتر پاول طالبانی فرزند دبیرکل فقید اتحادیه میهنی به وی اعلام کرده بود از سخنرانی در سالگرد رفراندوم امتناع ورزد. دلیل مخالفت طالبانی هم اینگونه اعلام شده است که حزب بارزانی برگزاری رفراندوم را به عنوان دستاورد خود به مردم اقلیم عرضه کرده است و اتحادیه میهنی نباید در مشکلات ناشی از آن سهیم باشد.
سکوت اتحادیه میهنی کردستان
اتحادیه میهنی کردستان به عنوان یکی از دو ستون اصلی حکمرانی اقلیم در سالگرد برگزاری رفراندوم هیچ پیام و واکنش رسمی نداشته است. این وضعیت نشان دهنده آن است که هنوز هم رفراندوم مسعود بارزانی در دایره حزب دموکرات کردستان عراق و مناطق تحت نفوذ آن محصور شده است و خواهان چندانی در اقلیم کردستان ندارد.
اقدام مشابه اتحاد اسلامی کردستان
این حزب اسلامی هم با وجود آنکه در شورای عالی برگزاری رفراندوم در سال ۲۰۱۷ عضویت داشته است، در دومین سالگرد برگزاری آن مانند اتحادیه میهنی کردستان سکوت اختیار کرد. اتحاد اسلامی کردستان در این دوره از پارلمان محلی اقلیم به عنوان اپوزسیون فعالیت می کند.
واکنش شهسوار عبدالواحد
رئیس جریان سیاسی نسل جدید کردستان که در سال ۲۰۱۷ با کمپین نه به رفراندوم به مخالفت با اقدام مسعود بارزانی پرداخت، در پیامی به مناسبت دومین سالگرد شکست این پروژه اعلام کرد که اقلیم کردستان لازم است در چارچوب کشور عراق موقعیت خود را تحکیم بخشد.
حکومت اقلیم هیچ فعالیتی نداشت
حکومت اقلیم کردستان عراق به مناسبت دومین سالگرد برگزاری رفراندوم، هیچ فعالیت و مراسمی در نهادهای زیرمجموعه خود نداشته است. شاید دلیل عدم واکنش اقلیم کردستان این باشد که اربیل در ۲۴ اکتبر ۲۰۱۷ به صورت رسمی به حکم دادگاه عالی عراق در خصوص ابطال نتایج رفراندوم تمکین کرده است.
موافقین و مخالفین در فضای مجازی
همچون هفته ها و روزهای پیش از برگزاری رفراندوم ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۷، در دومین سالگرد آن نیز موافقین و مخالفین این پروژه در شبکه های اجتماعی به ویژه فیسبوک با انتشار عکس ها و بیان دیدگاه های خود به این مناسبت واکنش نشان دادند. این واقعیت ها نشان از آن دارد و که هنوز هم اقلیم کردستان از فضای سیاسی - اجتماعی دو و شاید چند قطبی برخوردار است.
استاندار معزول و فراری کرکوک همچنان به دنبال بازگشت
نجم الدین کریم استاندار معزول و فراری کرکوک که از سوی دولت مرکزی عراق نیز تحت تعقیب است و اینک در اربیل تحت حمایت بارزانی به سر می برد، به مناسبت دومین سالگرد برگزاری رفراندوم اظهار امیدواری کرده است اقلیم کردستان همه آنچه را که در حوادث پس از ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۷ از دست داده است، دوباره به دست آورد. وی ادعا کرده است که دست هایی از داخل اقلیم مسبب بازگشت حاکمیت دولت مرکزی عراق در کرکوک شده بودند.
احزاب کردستانی خواستار حفظ یکپارچگی عراق هستند
سلیم شوشکه ای عضو پارلمان عراق از حزب جماعت اسلامی کردستان اعلام کرده است که احزاب کردستانی خواستار ماندن در چارچوب عراق متحد هستند. البته وی خواستار آن شده است که حقوق مندرج کردها در قانون اساسی عراق تضمین شود. به گفته شوشکه ای رفراندوم متحمل شکست سیاسی شده و برگزاری آن در سال ۲۰۱۷ تنها با هدف فشار به دولت مرکزی عراق جهت تخصیص بودجه اقلیم بوده است.
دومین سالگرد برگزاری فراندوم مسعود بارزانی در حالیست که حزب دموکرات کردستان به عنوان اصلی ترین جریان تشکیل دهنده حکومت محلی از اراده خود برای رفع مشکلات با دولت مرکزی عراق خبر داده است. با تشکیل کمیته مذاکره کننده اربیل – بغداد و در صورت تمکین اقلیم به رفع مشکلات نفتی و تخصیص بودجه از سوی دولت مرکزی می توان گفت که ایده جدایی طلبی در این کشور با عبور موفقیت آمیز از فتنه داعش نه تنها خواهانی نخواهد داشت بلکه در صورت طرح مجدد احتمالی، موفقیتی برای آن متصور نیست.
