روحانی بر چه اساس مدعی "افزایش ۴ برابری حقوق معلمان" شد؟

به گزارش حلقه وصل، در کنار مشکلات مختلف آموزش‌و پرورش از کسری مزمن بودجه و حواله مطالبات باقی‌مانده هر سال به سال جدیدتر، مازاد دانستن معلمان تا همین چند سال قبل و از قضا همین جدیدترها، شکایت از کمبود معلم به عنوان یک بحران در آموزش‌وپرورش! باید گفت که در تمام این سال‌ها و در کنار همه مسائل و مشکلات بنیادین آموزش‌وپرورش، معلمان هم خواسته‌هایی دارند که یک سر آن به اُفت کیفیت مدارس دولتی و بی‌توجهی به اصل 30 قانون اساسی گره خورده و سر دیگر آن به وضعیت معیشتی آنها.

در میان طرح خواسته‌های مختلف از سوی معلمان، اعتراضشان به وضعیت معیشتی و تأخیرهای طولانی مدت در پرداخت مطالبات چه حق‌التدریس شاغلان باشد و چه حقوق معلمان غیررسمی، رئیس‌جمهور در مراسم آغاز سال تحصیلی جدید و در جمع دانش‌آموزان از چهار برابر شدن حقوق معلمان از ابتدای دولت یازدهم تا به امروز سخن گفت و میانگین حقوق آنها را 4 میلیون و 100 هزار تومان اعلام کرد!!

با فرض صحبت‌های رئیس‌جمهور درباره چهار برابر شدن حقوق معلمان و میانگین 4 میلیون و 100 هزار تومانی حقوق آنها و با توجه به اینکه براین اساس رشد حقوق معلمان نمی‌تواند کمتر از سایر بخش‌های دولت باشد، این پرسش برای افکار عمومی جامعه مطرح می‌شود  پس اعتراضات معیشتی معلمان که در سال تحصیلی گذشته چندین بار شاهد آن در سطح مدارس بودیم، چه دلایلی دارد؟

در گفت‌وگوهایی که با تعداد زیادی از معلمان در مقاطع تحصیلی متفاوت و مناطق مختلف کشور داشتیم، رشد چهار برابری حقوق و میانگین 4 میلیونی و 100 هزار تومانی برای آنها بسیار عجیب بود و در فضای مجازی نیز واکنش‌های مختلفی از سوی معلمان به این مسئله مشاهده می‌شود "البته در بررسی‌هایی که ما انجام دادیم، میانگین حقوق معلمان هم‌اکنون حدود سه میلیون و 300 هزار تومان است."

در ادامه گفت‌وگویی را با تعدادی از معلمان و کارشناسان آموزش‌وپرورش  انجام دادیم تا صحبت‌های آنها را هم درباره رشد 4 برابری حقوق بشنویم.

اگر حقوق معلمان چهار برابر شده بود امروز باید 5 میلیون حقوق می‌گرفتم!

مهدی بهلولی؛ معلم ریاضی در شهر تهران در واکنش به این موضوع در صفحه شخصی خود در فضای مجازی اینگونه نوشت: "نخستین حکم کارگزینی من در دولت یازدهم( دولت نخست روحانی) به تیر ماه سال 92 برمی‌گردد. کل حقوق من در آن حکم کمی بیش از یک میلیون و 200 تومان بود؛ اگر از آن سال تاکنون، آنگونه که رئیس‌جمهور ادعا کرد، حکم من 4 برابر شده است هم اکنون حقوقم باید نزدیک به 5 میلیون تومان باشد، اما حکم سال 98 من، حدود 3 میلیون و 800 هزار تومان است. پس دیروز رئیس‌جمهور نشان داد که در درس ریاضی بسیار ضعیف است و حتی عمل ساده ضرب را بلد نیست بنابراین به نظر می‌رسد ایشان به کلاس تقویتی ریاضی دبستان نیازمند باشد.در ضمن باید بگویم حکم کارگزینی با فیش حقوقی فرق دارد و فرهنگیان به خاطر کسری کسورات قانونی، مبلغ دریافتی‌شان کمتر از حکم کارگزینی است."

تصاویری از حکم حقوقی یک معلم در سال 92 و 98

اگر میانگین حقوق معلمان 4 میلیون باشد باید سالانه بیش از 21 درصد رشد داشته باشد!

شهرام جمالی معلم دیگری از استان البرز که در هنرستان تدریس می‌کند و اتفاقاً به مباحث مالی و بودجه‌ای در حوزه آموزش‌وپرورش تسلط دارد، درباره افزایش 4 برابری حقوق معلمان گفت:‌ آقای روحانی می‌گوید بودجه آموزش و پرورش در طول 6 سال ریاست جمهوری او سه برابر شده که البته با مقایسه ارقام مصوب در قانون بودجه سال 92 ‌و 98 به نظر قول درستی است‌ اما رئیس‌جمهور در ادامه می‌گوید: "حقوق معلمان هم به طور متوسط 4 برابر شده است!" که این سخن رئیس جمهور با اظهارات وزرای آموزش و پرورش و مسئولان سازمان برنامه و بودجه در مورد اینکه هر ساله به طور میانگین، بیش از 90 درصد بودجه آموزش و پرورش صرف پرداخت حقوق کارکنان می‌شود، چندان همخوانی ندارد. به عبارت دیگر، نتیجه منطقی که از افزایش بودجه و سهم آن در پرداخت حقوق معلمان حاصل می‌شود این است که افزایش حقوق معلمان هم باید طی 6 سال گذشته حدوداً همان 3 برابر باشد.

این معلم معتقد است، اینکه رئیس جمهور گفته است حقوق معلمان به طور متوسط از یک میلیون و 300 هزار تومان در سال 92 به 4 میلیون و 100 هزار تومان در سال جاری رسیده است، به نظر سخن دقیقی نیست و شواهد و مستندات هم نشان می‌دهد که افزایش حقوق معلمان حتی از این مقدار بسیار کمتر بوده است!

در صورتی که بپذیریم چنین اتفاقی رخ داده، قاعدتاً باید حقوق معلمان هر سال بیش از 21 درصد، افزایش یافته باشد تا طی 6 سال از رقم یک میلیون و 300 هزار تومان به 4 میلیون و 100 هزار تومان برسد، در حالی که واضح است چنین چیزی رخ نداده است.

در واقع بیشترین میزان افزایش حقوق کارکنان دولت در سال 93 و 98 اتفاق افتاده که این افزایش حقوق حدود 20 درصد بوده است؛ در سال 94 نیز این افزایش حقوق حدود 14 درصد بود که البته در مورد معلمان با توجه به افزایش حاصل از اجرای رتبه‌بندی از نیمه دوم این سال و همچنین بودجه تخصیص یافته برای آن، در خوشبینانه‌ترین حالت می‌توان افزایش حدود 20 درصدی را برای حقوق در نظر گرفت، این در حالی است که میزان افزایش حقوق در سال‌های 95، 96 و 97 بسیار کمتر و به طور میانگین حدود نصف سال‌های 93، 94 و 98 بوده است به طوریکه طی این سال‌ها حقوق معلمان به ترتیب 12 درصد، 10 درصد و 9 درصد افزایش داشته است.

میانگین حقوق معلمان به 3 میلیون و 300 هزار تومان می‌رسد

جمالی در ادامه گفت: مستندات این مدعا با توجه به تعیین ضریب افزایش حقوق سالانه توسط دولت و اِعمال آن در احکام حقوقی کارکنان، کاملاً مشخص است و چنانچه این ضرایب را به همراه سخن رئیس‌جمهور مبنی بر میانگین یک میلیون و 300 هزار تومانی حقوق معلمان در سال 92، ملاک و معیار محاسبه قرار دهیم، در سال جاری به عددی حدود 3 میلیون و 100 هزار تومان به عنوان میانگین حقوق معلمان خواهیم رسید که اختلاف قابل توجهی را با رقم اعلام شده از سوی رئیس جمهور نشان می‌دهد.

این معلم این مسئله را طرح می‌کند که دقیقاً مشخص نیست که ذکر عدد 4 میلیون و 100 هزار تومان به عنوان متوسط حقوق معلمان از سوی رئیس جمهور، مستند به چه منبع یا منابعی بوده است! آقای الهیار معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش در سال 97، میانگین حقوق معلمان را حدود 2 میلیون و 700هزار تومان اعلام کرد که بر این اساس چنانچه افزایش حدود 20 درصدی حقوق‌ها در سال جاری را ملاک بگیریم، میانگین حقوق معلمان حدود 3 میلیون و 300 هزار تومان می‌شود.

البته بهتر بود رئیس‌جمهور محترم به این موضوع هم می‌پرداخت که تورم اقتصادی طی این 6 سال چند برابر افزایش یافته و عدم افزایش متناسب حقوق‌ها با این تورم، قدرت خرید اقشار حقوق بگیر از جمله معلمان را چند برابر کاهش داده است!

طرح موضوع رشد 4 برابری حقوق در شرایطی که مطالبات معلمان باقی مانده است

جمالی در ادامه صحبت‌های خود به این موضوع گُریزی زد که چرا رئیس‌جمهور در چنین موقعیتی یعنی دقیقاً روز اول مهر و خطاب به دانش‌آموزان افزایش حقوق چهار برابری معلمان را اعلام کرد!

این معلم در همین رابطه گفت: اما فارغ از درستی یا نادرستی این اظهارات به نظر می‌رسد ناهمخوانی مضمون و موقعیت نیز از موارد قابل تأمل در این مسئله است، که در سخنرانی رئیس جمهور دیده می‌شود؛ رئیس‌جمهور سخنانی در ارتباط با حقوق و معیشت معلمان را طی مراسمی مرتبط با دانش‌آموزان و در روز بازگشایی مدارس در اول مهر و خطاب به آنها بیان می‌کند! آن‌هم اظهاراتی غیردقیق که احتمالاً بر پایه داده‌هایی نادرست ارائه شده است و البته در موقعیتی نامرتبط با موضوع، آن‌هم از سوی عالیترین مقام اجرایی کشور در حالی که به گمانم تاکنون طرح چنین موضوعاتی در جمع دانش‌آموزان حتی در سطح وزیر یا مسئولان رده بالای آموزش و پرورش نیز مسبوق به سابقه نبوده است.

اینکه چه ضرورتی باعث شده تا از جایگاه رئیس‌جمهور کشور و در مراسم پرسش مهر چنین موضوعی با دانش‌آموزان مطرح شود، پرسشی است که همچنان باقی می‌ماند اما بدون تردید طرح چنین اظهارات غیرهمدلانه‌ای با معلمان آن‌هم در شرایطی که با آغاز سال تحصیلی جدید هنوز بخش بزرگی از مطالبات مالی معلمان از جمله حق التدریس سال قبل آنها پرداخت نشده است، نه تنها در راستای شعارهای دولت در ایجاد حس امید به جامعه معلمان ارزیابی نمی‌شود، بلکه پیامدهای منفی آن در تقویت حس ناامیدی نسبت به بهبود و ارتقای وضعیت فعلی را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.

بودجه پرسنلی آموزش‌وپرورش 50 درصد رشد کرده است؟

حجت‌الله بنیادی از پژوهشگران حوزه آموزش‌وپرورش است که درباره مسائل و چالش‌های کلیدی آموزش‌وپرورش تا به امروز مصاحبه‌های مختلفی  از او منتشر شده است.

او نیز درباره میانگین 4 میلیون و 100 هزار تومانی حقوق معلمان گفت:‌ معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش، میانگین دریافتی معلمان در سال 1397  را حدود 2 میلیون و 700 هزار تومان اعلام کرده است. افزایش میانگین حقوق معلمان از  2 میلیون و 700 هزار تومان به چهار میلیون و 100 هزار تومان به این معنا است که در سال 1398 میانگین افزایش حقوق معلمان بیش از 50 درصد باید باشد! و به این معنی است که بودجه پرسنلی آموزش و پرورش از سال 97 تا 98 به میزان 50 درصد رشد داشته است اما آیا آمار و ارقام قانون بودجه 98 چنین موضوعی را نشان می‌دهد؟

بیش از 95 درصد بودجه آموزش‌وپرورش به حقوق معلمان و عوامل آموزشی اختصاص می‌یابد، چگونه با افزایش 10 تا 15 درصدی بودجه سالانه‌اش توانسته طی 6 ماه افزایش حقوق 50 درصدی را برای معلمان ایجاد کند؟!  این ابهام که عدد 4 میلیون و 100 هزار تومان با محاسبه افزایش ناشی از رتبه‌بندی است  یا بدون آن، نیازمند توضیح مسئولان آموزش و پرورش است.

این پژوهشگر حوزه آموزش‌وپرورش با طرح این پرسش که  افزایش حقوق و دریافتی کارکنان دستگاه‌های دیگر در این چند سال   به چه میزان بوده و حقوق و دریافتی‌شان چند برابر شده است؟ گفت: آیا حقوق آنها کمتر از  معلمان افزایش داشته است؟   به نظر می‌رسد ساده‌ترین کاری که مجلس و دولت می‌توانند برای جلب نظر و اعتماد  معلمان انجام دهند، اعلام شفاف میانگین حقوق، میانگین دریافتی و  میزان افزایش حقوق کارکنان سایر دستگاه‌ها و نهادها است؛ قطعاً اگر معلمان به واقع  ببینند رویکرد مجلس و دولت، توجه ویژه به منزلت و معیشت آنان است تا حد بسیار زیادی رضایت و انگیزه شغلی آنها افزایش می‌یابد.

مقایسه افزایش حقوق معلمان با افزایش  نرخ تورم

در آستانه سال تحصیلی جدید، اعلام شفاف میانگین حقوق دریافتی کارکنان سایر دستگاه‌های دولتی در مقایسه با معلمان، کم هزینه‌ترین و اثربخش‌ترین اقدامی است که مجلس و دولت می‌توانند برای گسترش فضای اعتماد، افزایش رضایت شغلی و انگیزه معلمان انجام دهند. 

او بیان‌کرد: مقایسه میزان افزایش حقوق با افزایش نرخ تورم نیز شاخص مهمی دیگر است که نشان‏‌دهنده میزان توجه به معیشت و رفاه معلم است؛ در شرایطی که میزان افزایش حقوق دریافتی معلم بیش از نرخ تورم باشد، به تبع، قدرت خرید و رفاه وی افزایش می‌یابد اما در زمانی که  رشد نرخ تورم  بسیار بیشتر از نرخ افزایش حقوق است و بهتر است سازمان‌های متولی پایش آموزش‌و پرورش کشور و به خصوص کمیسیون آموزش‌و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، بر مبنای شاخص‌های علمی نسبت به ارائه آمارهای شفاف و  دقیق در زمینه وضعیت آموزش و پرورش و مسائل و مشکلات آن اقدام کند.