سنگ توالت ۵۰میلیونی در خانه هنرمندان! + عکس

به گزارش حلقه وصل، نمایشگاه خاصی نیست؛ ششمین دوره «چهارسوی خیال» است که انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز برگزار می‌کند و امسال هم همین کار را کرده. چند سالی است که انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز بر اساس تعهدش، مجموعه‌ای از آثار هنرمندان عضو این انجمن را در یک نمایشگاه گروهی به تماشا می‌گذارد. امسال و در ششمین دوره، ۱۸۲ اثر از ۱۶۰ هنرمند را به نمایش گذاشته و این دوره از نمایشگاه با پنج دوره پیشین هیچ تفاوتی ندارد جز این‌که این دوره متنوع‌تر از قبل برگزار شده و البته یک سنگ سرویس بهداشتی از این نمایشگاه بیرون زده و به فضای مجازی راه پیدا کرده و واکنش کاربران را برانگیخته است. در کنار این سنگ سرویس بهداشتی نوشته شده: محمدرضا رحیمی (که نام هنرمند است)، ناصری/ از مجموعه عنصر فرهنگی (که به نظر می‌رسد شرح اثر باشد)، حاضر و آماده (نام اثر باید باشد) و در نهایت ۵۰ میلیون تومان که قیمت اثر محسوب می‌شود. اگر برای شما درباره این اثر هیچ سؤالی ایجاد نشده باشد، برای ما دست کم چهار سؤال ایجاد شد و رسیدن به پاسخ آنها چندان هم ساده نبود، چرا که به نظر می‌رسد نه خانه هنرمندان و نه انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز و نه حتی خود هنرمند حاضر نیستند مسؤولیت این سنگ سرویس بهداشتی را به‌عهده بگیرند و درباره‌اش توضیحی بدهند.

 ۴ چرای بی‌جواب این‌که یک سنگ سرویس بهداشتی به یک گالری هنری راه پیدا کند و در مقام یک اثر هنری بنشیند، نه اتفاق تازه‌ای است و نه موضوعی که بتوان درباره‌اش به یک جواب قاطع رسید؛ مسأله کاملا به نگاه و برداشت هنری افراد بستگی دارد و حرف و پیامی که هنرمند درصدد بیان و انتقال آن است.

ولی حتما می‌توان پرسید چرا یک سنگ سرویس بهداشتی باید به تصویر ناصرالدین‌شاه قاجار مزین شود و در خانه هنرمندان به نمایش درآید؟ به قول محمدصادق علیزاده دبیر گروه فرهنگی روزنامه جام جم، ناصرالدین شاه اگر بدترین آدم روی کره زمین هم باشد، این مسأله نمی‌تواند تصویر او را روی سنگ سرویس بهداشتی توجیه کند.  چرای دیگری که تلاش کردیم به جوابش دست پیدا کنیم و نشد، این سؤال بود: چرا این اثر کپی است؟ آیا خود هنرمند یا انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز که نمایشگاه را ترتیب داده در جریان نبوده که قبلا بهداد لاهوتی دیگر هنرمند ایرانی چنین اثری را ارائه کرده است؟ در این مورد موفق شدیم پاسخ یکی از اعضای هیات‌مدیره انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز را بشنویم که در ادامه خواهید خواند.

سؤال بعدی درباره این نمایشگاه به قیمت اثر مربوط است. چرا یک سنگ سرویس بهداشتی که فقط ویژگی‌اش، برچسبی از تصویر ناصرالدین شاه قاجار است باید ۵۰میلیون تومان قیمت‌گذاری شود؟ یک اثر هنری بسته به این‌که چه کسی آن را خلق کرده، هنرمندش چه سابقه و پیشینه‌ای دارد، از چه جایگاهی برخوردار است و بسیاری مولفه‌های دیگر قیمت‌گذاری می‌شود و کاش می‌دانستیم که این اثر دقیقا از کدام ارزش‌ها برخوردار است که ۵۰میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است. و آخرین سؤال درباره این اثر به‌خصوص در نمایشگاه چهارسوی خیال این است: چرا عنوان «حاضر و آماده» برای این اثر انتخاب شده. در این مورد خاص ترجیح آن است که از هر رایزنی، پیشفرض و حدس و گمانی بپرهیزیم.

یک پاسخ و دیگر هیچ برای پاسخ دادن به این سؤالات چه کسی بهتر از خود هنرمند، اما صد حیف که دسترسی به محمدرضا رحیمی از دسترسی به بسیاری از بزرگان و نامداران عرصه هنر دشوارتر بود و در نهایت هم به نتیجه نرسید. سرنخ‌ها برای رسیدن به این مجسمه‌ساز از روابط عمومی و معاونت هنری خانه هنرمندان به انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز و مسؤولان برگزاری نمایشگاه رسید و دست آخر هومن سلیمی، عضو هیات‌مدیره این انجمن به یکی از سؤالات ما پاسخ داد.

سلیمی درباره سنگ سرویس بهداشتی در نمایشگاه چهارسوی خیال توضیح داد: انجمن مجسمه‌سازان همیشه نمایشگاه‌هایی برپا می‌کرده که در این نمایشگاه‌ها، آثار داوری می‌شدند. بنابراین تصمیم برآن شد که نمایشگاه چهارسوی خیال به شکل متفاوتی برگزار شود و آثار هنرمندان در این نمایشگاه داوری نشوند. از آنجا که این نمایشگاه ممیزی و داوری ندارد، همه اعضا می‌توانند آثارشان را با مسؤولیت خودشان به نمایش بگذارند. در نتیجه مسؤولیت هر نکته‌ای درباره کیفیت یا اصالت اثر به امضای هنرمند برمی‌گردد.

این عضو هیات‌مدیره انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز، از هر توضیحی درباره اثر محمدرضا رحیمی پرهیز کرد و توضیح داد خود هنرمند باید درباره اثرش صحبت کند. او تاکید کرد بر اساس قوانین خانه هنرمندان اجازه ندارد شماره تماس محمدرضا رحیمی را در اختیارمان قرار دهد، اما قول داد در صورت تمایل خود هنرمند، فرصت پاسخگویی به سؤالات فراهم شود، اما همچنان که این گزارش نوشته، ویرایش، نمونه‌خوانی و صفحه‌آرایی می‌شود، در انتظار تماس خالق سنگ سرویس بهداشتی ناصری هستیم.

توضیحات آقای مجسمه‌ساز

از هنر مدرن چیزی نمی‌دانید!

محمدرضا رحیمی خالق اثر،‌در آخرین دقایق تماس گرفت تا پاسخگوی سوالات ما باشد. او بعد از شنیدن چهار سوال ما، آنها را سطحی و عامی توصیف کرد و توضیح داد اگر درباره تصویر ناصرالدین شاه روی سنگ سرویس بهداشتی برایمان  سوال ایجاد شده، به این دلیل است که درباره هنرمدرن و معاصر چیز زیادی نمی‌دانیم.

همچنین وی درباره اصالت اثر نیز توضیح داد که این ایده نه تنها قبلا توسط بهداد لاهوتی اجرا شده بلکه هنرمند دیگری به نام ضیایی نیز همین ایده را پیاده کرده ولی این مساله اصالت اثر ایشان را زیر سوال نمی‌برد. رحیمی می‌گوید: این اثر داستان خاص خودش را دارد و ایده‌ای در پس آن وجود دارد که باید سرفرصت مناسب درباره‌اش توضیح بدهم. خالق سنگ سرویس بهداشتی ناصری، اعتقادی به گران بودن اثرش هم ندارد و معتقد است ارزش یک اثر هنری را هنرمند تعیین می‌کند.

او توضیح داد: اگر کسی بپرسد سنگی که در بازار ۷۰۰ یا ۸۰۰ هزار تومان قیمت دارد چرا شده ۵۰میلیون تومان یعنی متوجه نیست که ارزش این اثر به ایده آن است. این هنرمند مجسمه‌ساز قبول ندارد که ایده اثرش اصلا تازه نیست یا دست کم اینقدر تازه نیست که ۵۰ میلیون تومان بیارزد و به همین دلیل پیشنهاد می‌کند در روزنامه جام‌جم، جلسه‌ای ترتیب بدهیم با حضور خودش، بهداد لاهوتی، ضیایی و یک کارشناس هنری و درباره سنگ سرویس بهداشتی ناصری که ایشان خلق کرده به بحث و گفت‌وگو بنشینیم!‌

*جام جم