به گزارش حلقه وصل، سردار علی کوهستانی خدمت خود در سپاه پاسداران را از دوران دفاع مقدس آغاز کرده و از اولین نیروهایی است که در سال 64 و پس از فرمان امام(ره) برای تشکیل نیروهای سه گانه در سپاه، به نیروی زمینی می‌پیوندد. از همان بدو ورود به نیروی زمینی سپاه در معاونت عملیات مشغول به کار می‌شود. بعد از آن، مدتی به معاونت اطلاعات می رود و مجددا به معاونت عملیات بر می‌گردد و نهایتا در سال 96 و زمانیکه جانشین معاونت عملیات نیروی زمینی سپاه بود، به مسئولیت سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی این نیرو برگزیده می‌شود.
آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح گفتگوی تفصیلی با سردار علی کوهستانی مسئول سازمان تحقیقات و جهاد خود کفایی نیروی زمینی سپاه است.
با تشکر از وقتی که در اختیاز ما گذاشتید بفرمایید با توجه به سرمایه گذاری‌ای که نظام جمهوری اسلامی به دلیل شرایط خارجی و تحریم‌ها بر روی خودکفایی و اتکا به توان داخل گذاشته، این جهاد خود کفایی به چه معناست و این سازمان به طور خاص چه وظیفه‌ای در نیروی زمینی دارد؟
-سردار کوهستانی: سه کلمه خیلی مهم در عنوان سازمان تحقیقات و جهاد خود کفایی وجود دارد که تکلیف ما را روشن می‌کند. در حوزه تحقیقات ما باید یک رصد فناوری و نگاهی به آینده داشته باشیم و به دنبال این باشیم که قرار است به کجا برسیم که این در حوزه تحقیقات معنی پیدا می‌کند.
معنی خودکفایی هم به قول حضرت امام(ره) یعنی عدم وابستگی. یعنی کاری کنیم که دستمان روی زانوی خودمان باشد. جهاد هم روش رسیدن ما به این هدف است که باید جهادی و انقلابی کار کنیم.
در صحبت‌های خودتان موضوع تحقیقات را مطرح کردید که قطعا این تحقیقات باید پاسخگوی نیاز یگانهای عملیاتی باشد. آیا ارتباط مستقیمی بین رده‌های عملیاتی و جهاد خودکفایی وجود دارد؟
-سردار کوهستانی: ما به خاطر اینکه کار را هدفمند کرده باشیم و صرفا برای تحقیقات تحقیق نکنیم، آمدیم تغییراتی در سازمان دادیم البته بخشی از آن وجود داشت. یعنی متناظر رده‌های عملیاتی نیروی زمینی را در سازمان تحقیقات ایجاد کردیم.
برای مثال ما در نیروی زمینی، مرکزی تحت عنوان مرکز توپخانه، پدافند هوایی و موشکی داریم. این مرکز متولی بحث های مربوط به گروه‌های توپخانه است. از طرفی رده‌های کاربر هم داریم مانند گروه‌های توپخانه و هم چنین دانشکده توپخانه و پدافند هوایی و موشکی.
ما در سازمان خودمان متناظر با آن مرکز تحقیقات توپخانه، موشکی و پدافند هوایی را ایجاد کردیم. مرکز توپخانه نزسا اصل پروژه و نیاز را تعریف می‌کند. مثلا می‌گوید ما می‌خواهیم برد موشک‌ها یا اثرگذاری مهمات را بالا ببریم. بعد سازمان تحقیقات و جهاد خود کفایی نزسا کار تحقیقاتی را انجام می‌دهد و بازخورد را هم دانشکده توپخانه می‌دهد.
یا مثلا گردان ادوات ضد زره و یا فرماندهی پهپاد داریم. متناظر با آنها مرکز تحقیقات ضد زره و مرکز تحقیقات سامانه‌های هوایی را شکل دادیم که در سه حوزه بالگرد، پهپاد و پرنده های فوق سبک کار می‌کند. همین الان محصول تحقیقاتی داریم که در جریان سیل توسط بالگردهای ما مورد استفاده قرار گرفت.
این محصول پمپ سوخترسان بالگرد است که تاکنون در کشور وجود نداشته است. کار این پمپ این است که زمانیکه شما به فرودگاه یا دستگاه‌های سوخترسان دسترسی ندارید و می خواهید از یک مخزن همراه مانند بشکه که سیستم انتقال ندارد به بالگرد سوخترسانی کنید. از آن استفاده می‌کنید.
الحمدلله کاری که ما انجام دادیم به زعم خود نیروهای هوانیروز بهتر از نمونه خارجی است زیرا نمونه خارجی فقط با برق بالگرد کار می‌کند اما پمپی که ما ساختیم هم با برق بالگرد هم با باتری و هم با برق شهری کار می‌کند. اگر برق نباشد به صورت دستی هم می‌تواند کار کند. قیمت نمونه ای که ما تولید کردیم نصف نمونه خارجی آن است.
البته دلیل اینکه این کار خوب جواب داده این بود که تیم تحقیقات در کنار تیم کاربر کار می‌کردند و نیازهای کاربر را درک کرده و در طول تحقیقات ایرادات آن توسط نیروهای هوانیروز گرفته و در تحقیقات لحاظ می‌شد. الان اکثر جاها از این پمپ سوخترسان ما خواسته‌اند که قرار شده ما به آنها کمک کنیم.
نتیجه ایجاد رده متناظر در سازمان تحقیقات با رده‌های عملیاتی و کنارهم قرار گرقتن نیروهای دانشگاهی و عملیاتی موجب ارتقا کار تحقیقات و کیفیت محصولات شده است.
حوزه تجهیزات رزم انفرادی بسیار گسترده است و از لباس یک رزمنده تا تسلیحات و وسایل ارتباطی آن را شامل می‌شود. در این حوزه مشکلاتی در خصوص تسلیحات انفرادی و حتی لباس رزمنده‌ها نیز وجود دارد. آیا محصولی که متناسب با نیاز نیروهای زمینی و شرایط جغرافیایی کشور باشد تولید شده است؟
-سردار کوهستانی: ما در سازمان جهاد خودکفایی مرکزی داریم تحت عنوان مرکز تحقیقات تسلیحات و تجهیزات انفرادی و گروهی. این مرکز روی نیازهای کاربران پیاده که شامل یگانهای پیاده، تکاور، نیرو مخصوص و یگان‌ویژه ما می‌شود کار می‌کند. هم اکنون در این مرکز روی یک تیربار هجومی سبک بومی کار می‌کنیم.
در نیروی زمینی 5 یگان واکنش سریع ایجاد شده که تجهیزات مخصوص به خود را نیاز دارد و ما باید به دنبال سبک سازی تجهیزات این رزمنده باشیم. مثلا اینکه بخواهیم در حوزه خمپاره‌اندازها سراغ خمپاره‌اندازهای قدیمی مانند تامپلا برویم خیلی منطقی به نظر نمی‌رسد.
خوب ما در زمینه خمپاره‌اندازهای 60 میلیمتری چریکی و دوش پرتاب‌های ضد زره طرح‌های خوبی در دست اجرا داریم. البته پروژه‌های دیگری هم در دست اجرا داریم که برخی از آنها به عنوان پروژه سطح یک تعریف شده‌اند. پروژه‌های سطح یک باید در ستاد کل تصویب شود. خوب خود قانع کردن فرماندهان در ستاد کل کار سختی است که توانستیم این کار را بکنیم و امسال 3 پروژه سطح یک تعریف کنیم.
ما در حوزه تجهیزات انفرادی به دلیل گستردگی کار که بعضا یک رزمنده 150 تا 200 قلم تجهیزات و ملزومات نیاز دارد، از 105 هسته رشد بسیج کمک گرفتیم و برخی پروژه‌ها مانند کار روی کلاه، پوتین و برخی ملزومات رزمنده را به این هسته‌های رشد که گروه‌ها و شرکت‌های کوچک دانش بنیان هستند سپرده‌ایم.
این هسته‌های کوچک بعد از مدتی که کارهای کوچک را انجام دادند و به بلوغ رسیدند، کم کم به یک شرکت دانش بنیان تبدیل می‌شوند و آماده اجرای پروژه‌های بزرگ می‌شوند.تنها به این صورت می‌توان پروژه های تحقیقاتی را به سرانجام رساند و الا اگر ما بخواهیم همه پروژه‌ها را خودمان انجام دهیم توان این کار را نداریم.
زمانیکه شما به یک محصول جدید می‌رسید، برای تولید انبوه نیاز به زیرساخت‌های جدید صنعتی دارید و زیرساخت‌های جدید باید تغییر پیدا کنند. مثلا ما در حوزه کشف و آشکارسازی به محصولی دست یافته‌ایم که در دنیا فقط آمریکایی‌ها روی آن کار کرده‌اند و هنوز هم به محصول نرسیده‌اند اما ما به محصول رسیدیم و قرار شد تا به عنوان مبنا در نیروهای مسلح مورد استفاده قرار گیرد. امروزدر حوزه زرم زمینی از لحاظ فنی و دانشی هیچ مشکلی نداریم.
ما الان در حال تقویت هسته‌های رشد و در حال استفاده از هسته های رشد بسیج هستیم. همچنین برنامه‌ای برای ایجاد دفاتری در مراکز استان‌ها و قرارگاه‌های عملیاتی داریم که فعلا اولویت با 5 قرارگاه عملیاتی است. در شهرهایی که توان علمی خوبی دارند هم احتمال دارد برخی پروژه‌ها را به رده‌های عملیاتی واگذرا کنیم.
در حوزه لباس هم کارهایی شده مثلا الان لباسی در دانشگاه امام حسین طراحی شده است که پوشش آبگریز دارد و آب را به خود جذب نمی‌کند.
چرا این لباس‌ها عملیاتی نمی‌شود؟
-سردار کوهستانی: خوب ما مرکز تحقیقاتی هستیم و در نهایت مجوز تولید محدود را داریم. این که قرار باشد تولید انبوه شود با کسان دیگری است.
بارها شاهد بودیم که وزارت دفاع و سپاه سلاح‌های انفرادی ساخته‌اند و حتی طی مراسمی رونمایی هم شده و کارکرد آن را هم خوب اعلام کردند اما عملیاتی نمی‌شود. علت چیست؟
-سردار کوهستانی: شما باید از فاز امکان سنجی در حوزه طراحی شروع کنید تا به فاز مهندسی برسید. نمونه مهندسی که تولید می‌شود به این معنا نیست که شما می‌توانید از آن در صحنه رزم استفاده کنید. این نمونه اثبات می‌کند که شما می‌توانید سلاحی با این قابلیت داشته باشید. تا این صنعتی سازی نشود نمی‌توانید از آن در صحنه عملیات استفاده کنید.
مثلا ما الان دوش پرتابی را تولید کرده‌ایم این باید برود تست مقاومت روی کامپوزیتی که ما استفاده کرده‌ایم بشود. الان گلوله‌ای که در این سلاح استفاده‌کرده ایم در مرحله صنعتی سازی باید توان چهاربرابری نسبت به نمونه تحقیقاتی داشته باشد. اگر یک محصول استانداردها را پاس کرد رزمنده می‌تواند از آن استفاده کند. مرحله صنعتی سازی مرحله‌ای پیچیده و طولانی است. مگر در شرایط خاص که پیش آمده در شرایطی ما محصول را از همین مرحله تحقیقات برده‌ایم و در صحنه رزم استفاده کرده‌ایم وگرنه چه سلاح مصاف که وزارت دفاع کار کرده و یا سلاح فاتح که خود نیروی زمینی کار کرده بود تسلیحات خوبی هستند و تقریبا از یک مکانیزم استفاده می‌کنند. اما برای تولید انبوه نیازمند طی مراحل خود هستند.
اگر این دو اسلحه برمبنای نیاز یگان عملیاتی ساخته شده‌اند چرا بکارگیری نمی‌شوند؟
-سردار کوهستانی: این دو اسلحه بر مبنای نیاز یگان عملیاتی ساخته شده‌اند اما در حال طی کردن مراحل تست و صنعتی سازی خود هستند. مشکل این است که دوستان یک مقدار زود برخی محصولات را رونمایی می‌کنند. وقتی نمونه مهندسی ساخته می‌شود آن را رونمایی می‌کنند.
در حوزه سامانه‌های نشانه روی و دوربین برای تسلیحات انفرادی هم کاری انجام داده‌اید؟
-سردار کوهستانی: دوربین در رده‌ها وجود دارد. هم دوربین دید در روز و هم دوربین‌های دید در شب و حرارتی. اما اینکه بخواهیم روی همه سلاح‌ها دوربین ترمال نصب کنیم هزینه‌های بسیار زیادی دارد. هرچند اگر لازم باشد این کار را می‌کنیم. در حوزه اپتیک مشکل نداریم هم در صنایع دفاع و هم شرکت‌های دانش بنیان کارهای خوبی انجام شده است.
یکی از مشکلات ما که در زمان جنگ هم با آن مواجه بودیم توان زرهی نیروی زمینی است. بعد از جنگ البته یکسری تانک خریداری شد اما با توجه به تجربه جنگ‌هایی که در منطقه رخ داده به ویژه جنگ در سوریه، به نظر می رسد هنوز جای کار زیادی داریم. ضمن اینکه ماهنوز تانک بومی هم در رده‌های به شکل عملیاتی وارد نکرده‌ایم. از نظر شما امروز بزرگترین نیاز توان زرهی ما چیست؟
-سردار کوهستانی: در زمان جنگ یکی از دلایلی که در هور عملیات انجام می‌دادیم این بود که ما از توان زرهی خوبی برخوردار نبودیم. خوب بعد از جنگ وقتی فرماندهان آسیب شناسی کردند دیدند که ما در حوزه زرهی ضعف‌هایی داریم لذا اقدام به خریداری تانک‌های تی-72 کردند. با خرید این تانک‌ها توان خوبی به زرهی ما اضافه شد.
یکی از موضوعات در حوزه زرهی این است که از یک تانک به جا استفاده شود. همه جا نیاز نیست روی تانک‌ها تجهیزات ویژه نصب شود. ما باید متناسب با ماموریت از تجهیزات استفاده کنیم. ما نیاز به تانکی داریم که از زره مقاوم و ابزار خود حفاظتی برخوردار باشد. اما آیا نیاز است مثلا زمانی که در شمالغرب از توان زرهی استفاده می‌کنیم از چنین تانکی استفاده کنیم؟
آیا استفاده از تانک در منطقه کوهستانی شمالغرب صحیح بود؟
-سردار کوهستانی: بله قدرتی که در توپ تانک است در هیچ توپخانه‌ای نیست و مستقیم زنی به توپخانه آسیب می‌زند. باید برای هرماموریتی از تجهیزات مناسب استفاده کرد. استفاده از تجهیزات گران قیمت برای ماموریت‌های عادی به صرفه نیست.
چقدر به سیستم‌های حفاظتی پیشرفته مانند تروفی برای تانک اهمیت داده می‌شود؟
-سردار کوهستانی: ما الان به این سیستم‌ها دست پیدا کرده‌ایم و در مرحله تحقیقات هم نتایج خوبی داشتیم. تست تحقیقاتی آن انجام شده و پاسخ خوبی گرفته شده است.
در حوزه اخلالگرها چطور؟
-سردار کوهستانی: در این حوزه هم به دستاوردهای خوبی رسیده‌ایم. امسال در حوزه جنگال یک پروژه های‌تک داریم که فعلا نام آن را نمی‌برم تا بعدا رونمایی شود.
در حوزه زرهی به خودروهای زرهی تخصصی مانند خودروهای دوزیست و خودروهای رزمی پیاده نظام یا پشتیبانی آتش نیاز است در این حوزه هم برنامه ای تعریف شده است؟
-سردار کوهستانی: در حوزه زرهی عمدتا دنبال بهنیه سازی هستیم تا پروژه جدیدی برای ساخت تعریف کنیم. ما در حوزه زرهی باید به سراغ بهینه سازی برویم. مثلا نفربرهای بی ام پی 2 را در حوزه برجک، سیستم کنترل آتش، زره، دید در شب و تسلیحات ارتقا دهیم.
ما در حوزه ضد زره پیشرفت‌های خوبی داشته‌ایم و محصولات خوبی هم تولید شده است. در این زمینه چه اقدامات دیگری در دستور کار دارید؟
-سردار کوهستانی: در حوزه ضد زره هم صنعت و هم حوزه تحقیقات خوب کار کرده‌ایم. ما بیشتر در حوزه دوش پرتاب‌ها کارهای خوبی انجام داده‌ایم. برخی انتظار دارند ما با آر پی جی خداحافظی کنیم اما اینطور نیست و باید این سلاح را بهینه کرده و از آن در جای خودش استفاده کرد. ما نباید برای اهداف ارزان قیمت از سلاح گران قیمت استفاده کنیم. در حوزه دوش پرتاب‌ها هم سراغ راکت های ارزان قیمت با دقت بالا می‌رویم هم سراغ موشک‌های گران قیمت بستگی دارد که سلاح را برای چه ماموریتی تعریف می‌کنیم.
مثلا ساخت مهمات ترموباریک برای آر پی جی کار همین جهاد خود کفایی نیروی زمینی بود اما اخیرا به دستاوردی در حوزه ضد استحکامات رسیده‌ایم که در لبه تکنولوژی دنیا قرار دارد. نمونه خارجی آن تک مرحله‌ای بود اما این نمونه دو مرحله‌ای است و قدرت نفوذ بیشتری دارد و حتی برخلاف نمونه خارجی قابل شلیک از فضای بسته است. در جریان آزمایشی که در یک کانکس 6 متری انجام دادیم حتی شیشه‌های کانکس هم بر اثر شلیک نشکست.
در حوزه تسلیحات ضد زره اقدامی برای افرایش برد و نفوذ قدرت سرجنگی آن انجام داده‌اید؟
-سردار کوهستانی: الان پروژه داریم برای سلاح ضد زره قابل حمل توسط نفر که برد 100 تا 150 کیلومتر دارد که دارای هدایت هوشمند است. الان در حوزه برد دقت و سرجنگی مشکلی نداریم. در حوزه کلاهک‌های تاندم شارژ هم به دستاوردهای خوبی رسیده‌ایم.
در حوزه توپخانه دنیا بیشتر به سمت استفاده از توپهای 155 و متحرک با پیشرانه‌های راکتی رفته است. در توپخانه نیروی زمینی سپاه کارهای خوبی در حوزه دقت شده است. اما در حوزه ساخت خود توپ و ساخت مهمات و متحرک سازی آن کاری انجام داده اید یا نه؟
-سردار کوهستانی: ما در حوزه توپخانه به دنبال چند منظوره کردن تجهیزات هستیم. یعنی ما خودرویی داریم که روی آن راکت 240، فجر 5 و راکت 122 هم وجود دارد. در حوزه محمول کردن توپخانه‌هم الان دارای محصول هستیم و توپهای155، 122 و 130 محمول شده‌اند.
این محمول شدن هم یعنی اینها دارای گلوله گذار خودکار و سیستم هدایت آتش هستند. در حوزه سیستم هدایت آتش مجوز تولید محدود برای توپهای استقراری را هم گرفته‌ایم. البته اینها هرکدام یک حوزه متفاوت است. محمول کردن، هدایت آتش و مهمات هر کدام یک پروژه است. مثلا در حوزه هدایت آتش برای هدایت گلوله‌های بصیر از پهپاد استفاده می‌کنیم و پهپادها به عنوان نشان گذار لیزری عمل می‌کنند. در نیروی زمینی سپاه در حوزه توپخانه کار سرعت بیشتری نسبت به سایر حوزه‌ها در حال حرکت هستیم.
برای مثال روی نرم افزاری کار کرده‌ایم که محاسبات توپخانه را زمانی که بین آتش بار و هدف ارتفاعاتی وجود دارد را به سرعت انجام می‌دهد. قبلا این محاسبات در توپهای برد بلند حدود 6 ساعت طول می‌کشید که این نرم افزار ما در عرض 5 تا 6 دقیقه این محاسبات را انجام می‌دهد. یک نمونه از این نرم افزار را تحویل توپخانه داده‌ایم و در صورتی که جواب دهد آن را برای تمام گروه‌های توپخانه تولید می‌کنیم.
در حوزه راکتی وضعیت چگونه است؟
-سردار کوهستانی: پروژه‌هایی برای هدایت پذیر کردن این راکت‌ها داریم. مثلا یک قفسه هدایت برای راکت‌های 122 آرش طراحی کرده‌ایم که درصد خطای این راکت‌ها را به 5 متر می‌رساند که کار مشترک بین ما و هوافضا است.
نیروی زمینی در حوزه موشکی چه اقداماتی داشته و چه برنامه هایی برای توسعه آن دارید؟
-سردار کوهستانی: نیروی هوافضا در حوزه موشک‌های راهبردی کار می کند. اما برد مورد نیاز برای نیروی زمینی، برد تاکتیکی است. چون عرض و طول نبرد زمینی محدود است، موشک‌های ما هم در همین برد تعریف می‌شوند. مثلا برای هدف قرار دادن اهداف زرهی نیاز نیست از موشک‌های دوربرد استفاده کنیم. من در صحبت‌هایم گفتم پروژه برد بلند ضد زره داریم، منظور من این بود که اگر زمانی بخواهیم، از فاصله 100 کیلومتری هم می‌توانیم تانک را بزنیم. اما واحدهای زرهی یگانهای رزمی هستند نه یگانهای پشتیبانی رزم و تانک در یک فاصله نزدیک با شما می‌جنگد.
یگان پهپادی یک یگان تازه تاسیس در نیروی زمینی است. در حوزه پهپادی فعلا بهترین پهپاد رزمی نیروی زمینی پهپاد مهاجر 6 است اما گویا این پهپاد میزان قابل توجهی مهمات نمی‌تواند با خود حمل کند. برای رفع مشکلاتی از این دست چه اقدامی کرده‌اید؟
-سردار کوهستانی: ما در حوزه تحقیقات به موضوع پهپادی ورود کرده‌ایم و پروژه تعریف شده و در مرحله امکان سنجی است. چون این ضعف در عملیات هم دیده شده است. از زمان ورود من به جهاد خود کفایی هم یکی از خواسته‌های سردار پاکپور انجام تحقیقات در حوزه پهپادی بود. ایشان به ما ماموریت داد تا وارد حوزه ساخت پهپاد بشویم و ان‌شاءالله اولین محصول ما هم در مهرماه تست‌های خود را پشت سر می‌گذارد. برای ساخت این پهپاد دو فاز عمود پرواز و پرواز افقی تعریف کرده‌ایم. در این حوزه زیرساخت خوبی داریم و با ارتقا نیروی انسانی متخصص می‌توانیم در حوزه پهپادی حرفی برای گفتن داشته باشیم.
حوزه بالگردی قبلا در نیروی هوافضای سپاه بود و آنها وارد ساخت بالگردهای شاهد شدند. اما امروز حوزه بالگردی به نیروی زمینی منتقل شده است. آیا شما هم اقدامی در حوزه ساخت بالگرد داشته‌اید؟ یا برای حفاطت از بالگرد کاری کرده‌اید؟
-سردار کوهستانی: برای حفاظت از بالگردها در حوزه‌هایی مثل خود حفاظتی و هشدار برخورد با موانع برنامه‌هایی در دست اقدام داریم. یک توپ 20 میلیمتری برقی هم برای بالگردهای کبری ساخته‌ایم که رونمایی هم شد و مزیت این توپ به توپ متداول بالگرد کبری این است که موقع شلیک دیگر گیر نمی‌کند.
