به گزارش حلقه وصل، ایران در واکنش به بدعهدی‌های طرف‌های امضاکننده برجام و همچنین اقدامات خصمانه آمریکا، تصمیماتی را در خصوص تعهدات خود در توافق هسته‌ای اتخاذ نموده و آنها را به صورت مرحله به مرحله به اجرا می‌گذارد و امروز یکشنبه ۱۶ تیرماه نیز با پایان یافتن مهلت ۶۰ روزه طرف‌های اروپایی برای عمل به تعهدات خود، تهران از افزایش سطح غنی سازی اورانیوم خبر داد.
«عباس عراقچی» معاون وزارت‌خارجه ایران از برداشتن گام دوم در پاسخ به بدعهدی آمریکا و تعلل اروپایی‌ها خبر داد و گفت: اگر در گام اول به تعهدات خودمان در مورد محدودیت در میزان ذخایر پایبند نبودیم، در گام دوم نسبت به تعهد در سطح غنی‌سازی و غلظت آن، تجدیدنظر کردیم و عدم پایبندی خود به این تعهد را اعلام می‌کنیم.
«بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز در نشست خبری که صبح امروز (یکشنبه) در دفتر سخنگوی دولت برگزار شد، اظهار کرد: بر اساس دستوری که ما از رئیس‌جمهور گرفتیم گام دوم را باید امروز برمی‌داشتیم که برداشته شده است.
وی افزود: اگر زمانی طول کشید تا سقف ذخایرمان را به بالای ۳۰۰ کیلوگرم و ۱۳۰ تن آب سنگین ببریم اما امروز برای بالارفتن سطح غنی سازی، دیگر زمانی طول نخواهد کشید. در گام دوم زمان مطرح نیست و امروز رونوشت تغییراتی که ایجاد شده است را به آژانس و نماینده آن در ایران تحویل دادیم.
کمالوندی تاکید کرد: تا چند ساعت دیگر کارهای فنی به اتمام می‌رسد و غنی سازی از سطح ۳.۶۷ درصد بالاتر می‌رود. پیش بینی ما این است که فردا اول صبح وقتی آژانس انرژی اتمی نمونه گیری می‌کند، غنی‌سازی از ۳.۶۷ درصد فراتر رفته است. این اقدامی بود که جمهوری اسلامی در نظر داشته و قبلاً هم اعلام کرده است.
این اقدام ایران با واکنش‌های متعدد ی مواجه شد.
ایران در حالی از گام دو برجامی خود خبر داد که پیشتر کاخ ریاست‌جمهوری فرانسه موسوم به الیزه با انتشار بیانیه‌ای از توافق روسای جمهور ایران و فرانسه درباره مهلت زمانی بیشتر خبر داد.
بر اساس بیانیه کاخ الیزه، حسن روحانی و امانوئل ماکرون درباره یک مهلت زمانی جاری تا ۲۴ تیر آینده برای «بررسی شرایط از سرگیری گفتگوها» به توافق رسیدند.
در بیانیه منتشر شده از سوی کاخ ریاست جمهوری فرانسه اعلام شده است: رئیس جمهور با همتای ایرانی خود به توافق رسید تا ۲۴ تیر شرایط از سرگیری گفتگو بین تمامی طرفین را بررسی کنند.
این توافق آتی و احتمالی برای جلوگیری از بحرانی‌تر شدن مذاکرات بر سر برنامه هسته‌ای ایران عنوان شده است.
در عین حال الیزه در بیانیه خود بر نگرانی شدید رئیس جمهور فرانسه درباره تضعیف بیشتر توافق هسته‌ای برجام و عواقب آن تاکید کرده و افزوده است که امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه رایزنی‌هایش را با مقامات ایرانی و شرکای بین المللی مرتبط به منظور کاهش ضروری تنش‌ها میان تهران و واشنگتن ادامه خواهد داد.
امکان مذاکرات مجددعباس عراقچی معاون وزیر امورخارجه در خصوص تماس تلفنی رئیس‌جمهور فرانسه با روحانی و امکان آغاز مذاکرات گفت: این تماس سازنده بود و گرایش کشورهای اروپایی، روسیه و چین به پیدا کردن راه‌حل مشهود است. تمایل برای پیدا شدن یک راه‌حل وجود دارد البته به دلیل سیاست‌های آمریکا مبنی بر فشار حداکثری، کار آسانی نیست اما این اراده وجود دارد. در این گفتگوی تلفنی توافق شده است تا زمینه‌های دور جدیدی از گفتگوها بین طرفین ایجاد شود و بتوانیم به راه‌حلی معقول و سازنده برسیم. در کمیسیون مشترک برجام که جمعه گذشته برگزار شد، بحث‌های خوبی در این رابطه صورت گرفت و مقرر شد جلسه وزرای امور خارجه نیز برگزار شود.
وی گفت: مسیر گفتگو و دیپلماسی باز است، مهم این است که ابتکارات و راه‌حل‌هایی اندیشیده شود که خواسته‌های ایران بخصوص در حوزه نفت و بانکی برآورده شود. اروپایی‌ها نتوانستند خواسته‌های ما را از برجام برآورده کنند اما این بدین معنا نیست که رایزنی‌های دیپلماتیک تعطیل شده و ایده و ابتکاری وجود ندارد.
معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه رایزنی‌های دیپلماتیک به صورت رسمی و غیررسمی، علنی و غیرعلنی وجود دارد، اظهار داشت: ایده‌های مختلفی بین طرف‌ها در حال بررسی است و تماس‌هایی در سطوح بالا نیز گرفته می‌شود که نمونه‌اش تماس آقای مکرون با رئیس‌جمهور برای دومین‌بار طی هفته‌های اخیر است. ایده‌ای که مطرح است، این است که در گفتگوهایی که بین ایران و ۱+۴ وجود دارد، در صورت نیاز آمریکایی‌ها نیز حضور یابند، در صحبت‌هایی که آقای روحانی داشتند، اعلام شد از نظر ما مانعی وجود ندارد به شرط اینکه تحریم‌ها برداشته شود و ایران به شرایط قبل از تحریم‌ها برگردد.
وی با تاکید براینکه از نظر ما حضور آمریکا در مذاکرات ایران و ۱+۴ مشکلی ندارد، تاکید کرد: اما این موضوع به معنای تشکیل مجدد ۱+۵ نیست. از نظر ما آمریکا از برجام خارج شده است و دیگر واحد سیاسی به نام ۱+۵ وجود ندارد. مذاکرات ما با ۱+۴ است و آمریکا به شرط برداشتن تحریم‌ها، می‌تواند در این مذاکرات حضور داشته باشد. امیدواریم بتوانیم در روزهای آتی روی ایده‌ها و ابتکارات جدید به تفاهم برسیم.
دست بالای ایران در مذاکرات آتیایران در این دو گام برجامی، هر چند از توافق هسته‌ای خارج نشده و آن‌را نقض نکرده اما با این وجود موجب ناراحتی طرف‌های غربی امضا کننده برجام شده است. افزایش سطح اورانیوم غنی شده و همچنین افزایش سطح غنی سازی مواردی هستند که در مذاکرات منتهی به برجام طرف‌های غربی زمان زیادی را صرف آن کردند و اکنون ایران با عبور از عددهای تعیین‌شده به نوعی نشان داده که در صورت آغاز مذاکرات جدید در برابر طرف‌های غربی دست بسته نخواهد بود.
مطمئناً ایران برای بازگشت به شرایط قبلی خواسته‌هایی دارد که مهمترین آنها عمل به تعهدات برجامی از سوی سایر طرف‌های امضا کننده برجام است. کشورهای غربی خواستار بازگشت ایران به همان شرایط هستند و ایران نیز اعلام کرده که به محض اقدام غرب در عمل به تعهدات تهران هم به سرعت به همان شرایط قبل بازمی گردد.
می‌توان این‌طور اظهار داشت که ایران با اقدامات برجامی ظرفیت چانه زنی خود را افزایش داده است و از سوی دیگر با تعیین شرط برای حضور آمریکا در مذاکرات به نوعی واشنگتن را بر سر دو راهی قرار داده است. البته شرایط ایجاد شده کنونی محصول خروج آمریکا از برجام و عدم تعهد طرف اروپایی به توافق هسته ای بوده علیرغم پایبندی کامل ایران به آن.
آمریکا خواستار برگزاری نشست شورای حکام شده و می‌خواهد از این طریق بار دیگر موضوع ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهد که برای موفقیت در این راه نیازمند همراهی سایر کشورهاست از همین رو برای آنکه ایالات متحده خود را همراه با این کشورها نشان دهد مجبور است در مذاکرات میان آنها و ایران شرکت کند.
آنچه مسلم است تصمیماتی که در خصوص برجام گرفته خواهد شد به هیچ وجه یک و یا دوجانبه نیستند و نیازمند نظر تمامی کشورهای حاضر در برجام است.
هم اکنون آمریکا متهم به برهم زدن برجام و تحریک ایران برای خروج از آن است. واشنگتن علاوه بر خروج از برجام با تهدید توانسته مانع تحقق منافع اقتصادی گنجانده شده در برجام شود از همین رو در صورت برهم خوردن کلی برجام آمریکا مقصر اصلی آن است.
در چنین شرایطی و با توجه به آنکه مقامات کاخ سفید بصورت کاملاً آشکار از تمایل خود برای مذاکره با ایران سخن گفته اند بعید نیست که واشنگتن وادار به عقب نشینی از اقدامات اخیر خود در برابر ایران شود.
همانطور که اشاره شد غرب خواستار بازگشت ایران به شرایط قبلی است و اکنون که تهران پا را از شرایط بالاتر گذاشته، راضی کردن ایران برای دست کشیدن از این وضعیت نیازمند دادن امتیازاتی خاص به تهران است.
