تهران: طلیعه روشنی که هنوز غبار صبحگاهی دارد/ جسارت خود را حفظ کنید

به گزارش حلقه وصل، احمد حسین‌خانی پژوهشگر حوزه رسانه در یادداشتی با اشاره به آغاز به کار سازمان صداوسیما و رویکردها و اهداف این سازمان و همچنین برنامه هایی که باید در پیش بگیرد بیان کرده است که شبکه افق در میان سایر سبکه ها اگرچه ظرفیت پاسخگویی به همه سلیقه ها را ندارد اما باید دید در کار خود چه استراتژی را دنبال می‌کند.

این یادداشت را در زیر می خوانید:

«صدا و سیمایی که پسوند «جمهوری اسلامی» دارد و از همان ابتدا رسالتی دیگرگونه برای آن در نظر گرفته شده نباید و نمی تواند راهی غیر از این برود که مجموعه برنامه هایش در چارچوب و قالب مبنایی و معرفتی خاصی به نام «سبک زندگی اسلامی» تولید و روانه آنتن شوند، رسالتی فراتر از نقش یک رادیو یا تلویزیون ملی بلکه با رویکرد فراملی و دگراندیشانه که همان شعار معروف صدور انقلاب را فریاد می زند و در همان مسیر، حرکت آهسته و پیوسته خود را با همه افت و خیزها ادامه می دهد.

یکی از ساحت های وجودی و معنایی سبک زندگی اسلامی، پرهیز از اندیشه تک بعدی و اهتمام به چند بخشی نگری است، به بیانی دیگر، انسان مسلمان آزاده نه فقط به خود بلکه به دیگر همنوعانش نیز می اندیشد، هر که را مظلوم یافت یاری اش می کند و هر که را ظالم دید دشمن می دارد یا با او به مبارزه بر می خیزد که شکل این مبارزه در هر برهه تاریخی و بنا به احوال زمانه و مصالح اجتماعی، فرهنگی و سیاسی تغییر می پذیرد ولی ماهیت آن تحول پذیر نیست.

امروز نبرد رسانه‌ای شدیدی میان دو جبهه حق و باطل شکل گرفته و صد البته نه فقط در حوزه پوشش خبری رویدادها و اتفاقات بلکه در قالب های گوناگون از فیلم و سریال تا یک مستند ساده در مورد یک سمن زیست محیطی گسترده شده است، این نبرد سهمگین را کسی برنده است که داشته هایش را بشناسد، نیازها را دریابد و متناسب با آن به تولید محتوا بپردازد.

تکنیک و رنگ و لعاب رسانه ای هدف نیستند بلکه ابزاری برای رسیدن به هدفی بزرگ تر یعنی شنیده شدن پیام و تاثیرگذاری آن به شمار می روند و این، همان نکته کلیدی است که هر رسانه ای می تواند به وسیله آن قفل ارتباطی خود را باز کند و از دریچه صدا و تصویر، گام در هزار توی ذهنی مخاطب بگذارد.

تلویزیون یکی از مهمترین رسانه های دیداری و شنیداری عصر ماست و هیچ کس منکر تاثیرگذاری آن نیست چه اینکه با گسترش فضاهای ارتباطی جدید همچون اینترنت، نه تنها دنیای وب نتوانست جای تلویزیون را بگیرد بلکه خودش بستری شد برای توسعه شبکه های تلویزیون اینترنتی و اینجاست که می توان به تاثیر بالای قاب جادو پی برد و از آن به بهترین نحو ممکن بهره برد.

از زمان شروع به کار صدا و سیمای جمهوری اسلامی و زمانی که تنها دو شبکه تلویزیونی فعالیت می کردند و آن هنگام که شبکه سه سیما، راه را برای گسترش شبکه ها گشود زمانی دراز می گذرد اما مولود جدید سیمای جمهوری اسلامی، آن هم در دوره ای که مدیریت جدید رسانه ملی، کاهش شبکه ها را در دستور کار داشت، می تواند اتفاق مهمی محسوب شود.

حالا مدت زیادی از فعالیت شبکه «افق» می گذرد و می‌توان در موردش به قضاوت نشست و نقدش کرد، بیش از یک سال از فعالیت آزمایشی آن گذشته و ۶ ماه نیز هست که به صورت رسمی افتتاح شده است، شبکه ای بر اساس گفتمان انقلاب و با رویکردی جدید در برنامه سازی که هرچند شکل و قالب کار، درست مانند دیگر شبکه ها از آب درآمده و این می تواند نخستین نقطه ضعفش باشد.

در واقع شبکه افق معجونی از شیوه دیگر شبکه هاست؛ مستند دارد، برنامه تلویزیونی تولید می کند، فیلم های سینمایی از آن پخش می شود، ایرانی و خارجی در آن هست و خلاصه هر چه دیگران دارند این شبکه تازه متولد شده هم دارد ولی اگر بخواهیم منصفانه تر به ماجرا بنگریم باید محتوای آنچه را در همین قالب های تکراری نمایش داده می شوند مورد بررسی قرار دهیم.

«افق» طی این مدت نشان داده جسارت لازم برای پخش آنچه دیگر شبکه ها به طور ناخواسته و نانوشته، آن سوی خطوط قرمز نگاهش داشته اند، دارد؛ پخش مستندهایی مانند «۳۳ سال سکوت» شاهد آن است که سکوت ۳۳ ساله دیگر شبکه ها در افق معنا ندارد و اینجا، باید دید و شنید و هر آنچه را بهتر است برگزید.

«نیمه پنهان ماه» از جمله برنامه های شبکه افق را می توان نمونه ای از تفکر رسانه ای دانست که پیام شهدا را بتوان در بستر محیط خانوادگی، این بنیان اصیل اسلامی جستجو کرد یا «شاهد عینی» بیانگر ناگفته هایی است از مهمترین اتفاق قرن که در قالب تاریخ شفاهی انقلاب روایت می شود.

حجم گسترده مستندهای شبکه افق شاید در ابتدای امر برای مخاطب عام آزار دهنده باشد و او را یاد شبکه «مستند» بیندازد ولی رویکردها در افق تفاوت دارند با آنچه در دیگر شبکه ها می توان یافت البته این مساله تا حدی موجب کاهش مخاطب نیز می شود چه اینکه ژانر مورد علاقه افق، ظرفیت پاسخگویی به همه سلیقه ها را ندارد و شاید مدیران و دست اندرکاران آن، تمایلی هم به این کار ندارند یا شاید به دنبال تغییر ذائقه مخاطب ایرانی باشند که باید دید در این راستا تا چه حد موفق بوده اند و استراتژی آنها چیست.

در هر روی آنچه در «افق» دیده می شود طلیعه روشنی است هر چند غبار صبحگاهی بر آن دیده می شود و هنوز تا طلوع، فاصله هاست.»

منبع: مهر