در تراز خط شهدا / پله پله با شهدا

به گزارش حلقه وصل، ۲۲ اسفندماه در تقویم تاریخ رسمی کشورمان ایران این روز  به نام روز بزرگداشت شهدا نامگذاری شده است و این بهانه خوبی برای ارج نهادن به راه و آرمان‌های پاک شهداست.

در هر حال، شهدا جان خویش را فدا کردند تا اینکه ارزش‌های ناب اسلامی زنده بماند و به تعبیر قرآن شهدا در راه مقدس که همان" فی سبیل الله" است، کشته شدند، تا اینکه اسلام، قرآن و حدیث حفظ گردد و به دیگر سخن، یکی از ویژگی‌هایی که قرآن کریم برای شهیدان ذکر کرده است، مسئله حیات و زنده بودن آنهاست و در این راستا، در سوره بقره، آیه ۱۵۴ بر اهمیت این امر تاکید شده است.( وَلاَ تَقُولُواْ لِمَنْ یُقْتَلُ فِی سَبیلِ اللّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْیَاء وَلَکِن لاَّ تَشْعُرُونَ؛ و کسانى را که در راه خدا کشته مى‏‌شوند مرده نخوانید بلکه زنده‌‏اند ولى شما نمی‌‏دانید).

به همین اعتبار، شهدای هشت سال دفاع مقدس و امروز شهدای حرم کشورمان نیز با نثار جان خود و با الگوگیری از مکتب عاشورا و قیام امام حسین(ع)، موجب حفظ و احیای فرهنگ اسلام ناب محمدی(ص) شدند، به طوریکه عزت و اقتدار امروز ملت ایران در عرصه‌های مختلف به خاطر ثمره خون شهداست.

به سخن دیگر، شهدای هشت سال دفاع مقدس و شهدای حرم به عنوان نماد ایثار، شهامت، شجاعت، آزادی، استقلال، صداقت، معنویت، افتخار و پایمردی ملت ایران، باید همیشه و در همه حال در فضاى جامعه ما زنده باشند و از این رو، زنده نگهداشتن یاد و نام  شهدا، گام نهادن در مسیر حرکت و راه آنهاست و با برگزاری آیین‌ها و یادواره‌های مختلف از جمله روز بزرگداشت شهدا و برپایی هر چه با شکوه‌تر مراسم هفته دفاع مقدس، باید قدمی هر چند کوچک برای معرفی و شناساندن راه و آرمان‌های شهدا برای آشنایی نسل جوان برداشت.

به بیان روشن‌تر، هشت سال دفاع مقدس به ملت ایران و به ویژه برای جهانیان درس‌های زیادی آموخت که در هیچ دانشگاه و مدرسه‌ای تدریس نمی‌شود. به بیان دیگر این دوران یکی از درخشان‌ترین و  مهم‌ترین بخش‌های تاریخ انقلاب اسلامی بود که امروزه الگوی برای مبارزات ملت‌های آزاده علیه استکبار جهانی شده است.

بنابراین، ملت ایران در طول هشت سال جنگ تحمیلی، یعنی 2 هزار و 887 روز در بوته امتحان پایداری و استقامت قرار گرفتند تا ثابت کنند، پیروزی از آن مومنان، حق‌طلبان، مظلومان و مجاهد‌ان فی سبیل‌الله است. از سوی دیگر، از منظر اسلام، جهاد و دفاع از جایگاه ارزشی بسیار بالایی برخوردار بوده و در زمره مهم‌ترین امور مقدس دینی به شمار می‌آیند.

امام علی(ع) در نهج‌البلاغه در اهمیت جهاد می‌فرماید: «ان الجهاد باب من ابواب الجنه فتحه الله لخاصه اولیائه؛ همانا جهاد دری از درهای بهشت است که فقط به روی دوستان خاص خویش گشوده است».

از زاویه دیگر، جهاد در راه خدا، ترازویى براى سنجش ایمان ذکر شده است، بى‌شک کسانی که خواب را بر خود حرام کرده در راه خدا دل از خانه و آشیانه شسته‌اند و راهى جبهه‌ها گشته‌اند بر کسانی که از علائق دنیوى نبریده در خانه‌هاى خویش راحت آرمیده‌اند، برترى بسیار دارند.

قرآن مجید به این نکته اشاره مى‌فرماید: لاَّ یَسْتَوِی الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ غَیْرُ أُوْلِی الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِینَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِینَ دَرَجَةً وَکُـلاًّ وَعَدَ اللّهُ الْحُسْنَى وَفَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِینَ عَلَى الْقَاعِدِینَ أَجْراً عَظِیماً (95) دَرَجَاتٍ مِّنْهُ وَمَغْفِرَةً وَرَحْمَةً وَکَانَ اللّهُ غَفُوراً رَّحِیما (نساء، آیات 95 – 96) هرگز، مؤمنانى که (بدون هیچ عذرى مانند نابینائى و مرض و غیره) جهاد را ترک کنند با آنان که به مال و جان در راه خدا جهاد کنند (در مراتب ایمان، یکسان نخواهند بود، خدا مجاهدان فداکار به جان و مال را بر نشستگان، از حیث مرتبه و مقام بلندى و برترى بخشیده است و همه اهل ایمان را وعده نیکو (که دخول در بهشت است) فرموده است و مجاهدان را بر نشستگان به اجر و ثوابى بزرگ برترى داده است. این درجات (و برترى رتبه ها) از نظر بخشایش و رحمت است که خدا درباره خلق آمرزنده و مهربان است».

از سوی دیگر، بسیاری از تحلیلگران مسائل سیاسی و جامعه‌شناسان براین باورند که این جانفشانی‌های رزمندگان اسلام در طول هشت سال دفاع مقدس بود که امروز از آن به موج بیداری اسلامی در منطقه و جهان یاد می‌شود که ضمن پیشبرد منویات پیامبر اکرم(ص)، برای مسلمانان جهان عزت و سربلندی به ارمغان آورده است.

با این حال، آنچه در این راستا مهم به نظر می‌رسد، اینکه 31 شهریورماه 1359 رژیم بعثی عراق با چراغ سبز و حمایت اربابان خویش حمله ناجوانمردانه‌ای را علیه ملت ایران آغاز کرد تا به خیال خود نهال نوپای انقلاب را از ریشه بخشکانند ولی ملت ایران و به ویژه جوانان با نثار خون پاک خویش نگذاشتند ذره‌ای از خاک کشورمان به دست بیگانگان بیفتد.

بنابراین، برای شناخت هرچه بهتر ماهیت هشت سال دفاع مقدس می‌توان به دیدگاه حضرت امام(ره) اشاره کرد. حضرت امام ماهیت جنگ ایران در برابر عراق را جهاد دفاعی بیان می‌کنند. ایران برای خدا قیام کرده است، برای خدا ادامه می‌دهد و جز دفاع، جنگ ابتدایی با هیچ کس نخواهد کرد. (صحیفه نور،ج16، ص68)

با این حال، دفاع مقدس ملت ایران در برابر دشمن تا دندان به مسلح رژیم بعثی عراق، برگ زرینی در تاریخ انقلاب اسلامی به ثبت رساند که حضرت امام(ره) آن را یک امتحان الهی قلمداد کردند.

از این رو، بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی در این باره می‌فرمایند: اینکه می‌بینید عراق به ایران حمله می‌کند، علتش گرفتن چهار وجب خاک نیست، بلکه علت اصلی آن ترس آنها از حکومت اسلامی و اتحاد اسلامی است. (صحیفه امام، ج15، ص5)

آری، این حماسه هشت سال دفاع مقدس بود که درس‌های زیادی به ایرانیان  و به خصوص نسل جوان ایران زمین آموخت که امروزه همه ملت‌های آزاده جهان از این حماسه رزمندگان اسلام به افتخار یاد می‌کنند.

بی‌شک باید بپذیریم، حماسه‌ای که با وجود حمایت همه جانبه کشورهای استکباری و حتی سازمان‌های به ظاهر بی‌طرف بین‌المللی از رژیم متجاوز بعث عراق ملت ایران با جانفشانی جوانان با غیرت ایرانی، برگی بی‌بدیل از شجاعت و شهامت را در تاریخ کهن ایران زمین به یادگار گذاشتند که امروزه از آن به موج بیداری اسلامی یاد می‌شود، چرا که این انقلاب اسلامی ایران و ایستادگی ملت ایران در جنگ تحمیلی بود که الگوی اخلاقی ملت‌های آزادیخواه جهان والگوی برای مبارزات ملت‌های استکبارستیز تبدیل شده است.

در حقیقت، امروزه موج بیداری اسلامی و خیزش عظیم در منطقه و جهان به برکت خون مجاهدان فی‌سبیل‌الله، رهبری حکیمانه رهبر معظم انقلاب اسلامی و امام راحل است که پس از گذشت 40 سال از آن حماسه شاهد به اهتراز درآمدن بیرق آزادیخواهی و اسلام‌خواهی در کشور‌های منطقه و جهان هستیم.

به سخن دیگر؛ اگر به منویات رهبر معظم انقلاب در خصوص دقاع مقدس توجه کرده باشیم به این نکته پی می‌بریم که ایشان دفاع مقدس را یک نمونه‌ شایسته برای خودسازی، طرحی از عاشورای حسینی، دفاع از یک حقیقت مقدس و این جنگ را یک گنج بیان می‌کنند که ذخیره‌ای تمام نشدنی است که باید ارزش‌های دفاع مقدس ضمن مکتوب شدن به نسل‌های دیگر نیز منتقل گردد.

بنابراین، مقام معظم رهبری دوران هشت سال دفاع مقدس را اوج افتخارات ملت ایران بیان می‌کنند. در این راستا رهبر انقلاب فرمودند؛«اگر بخواهیم انقلاب و کشور بیمه باشد، باید این شور و شوق، این حرکت عمومی و بسیج ملت را روز به روز تقویت کنیم.»

برای حفظ و انتقال ارزش‌های دفاع مقدس و برای تبیین نقش و جایگاه فرهنگ ایثار و شهادت به نسل آینده باید این فرهنگ با جدیت در برنامه‌ریزی فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور مدنظر قرار گیرد.

در کل باید توجه داشته باشیم، دوران دفاع مقدس سند غرور ملت ایران برای نسل‌های آینده است و گرامیداشت روزهای بزرگی چون هفته دفاع مقدس، فتح خرمشهر، عملیات‌های مهم این دوران و ... فرصتی مهم برای تجدید پیمان با آرمان‌های شهدای هشت سال دفاع مقدس، انقلاب و امام راحل است، چرا که در حال حاضر اقتدار و سربلندی ایران عزیز به خاطر ایثار و جانفشانی شهدا بوده که باید برای تبیین فرهنگ و ارزش‌های دفاع مقدس برای نسل جوان کشور بیش از گذشته تلاش کنیم.

از سویی، به باور تحلیلگران، جنگ بی‌خانمانی، نفرت، تلخ، ذلت، نامردی نامردان، فتنه، خرابی و ویرانی، وسیله زورگویی مستکبران، ابهت طاغوتیان، ضد انسانیت، روایت وحشی‌گری، مظلوم‌کشی، شقاوت، شرارت، حیله و نیرنگ، حربه نانجیبان و... بوده اما دفاع نعمت، روشنایی و نور، محبت و همدلی، عزت و سربلندی، جوانمردی مردان، رفع فتنه، الفبای آبادانی، تنها راه رهایی مستضعفان، روایت انسانیت، تحقیر ظالم، برآمده از وجدان، حفظ حریم، حکم عقل، حکم خداست، تکلیف و وظیفه و... است.

به دیگر سخن اینکه، امروز جنگ پایان یافته اما پایان جنگ آغاز جنگ دیگری چون جنگ نرم، جنگ اقتصادی و ... و به فرموده امام راحل « جنگ امروز ما، … جنگ با ابر قدرت‌های شرق و غرب نیست، …جنگ ما، جنگ مکتب ماست، علیه تمامی ظلم و جور، جنگ ما جنگ اسلام است علیه تمامی نابرابری‌های دنیای سرمای‌‏داری و کمونیزم، جنگ ما جنگ پا برهنگی علیه خوشگذرانی‌های مرفهان و حاکمان بی‏‌درد کشورهای اسلامی است.این جنگ سلاح نمی‏‌شناسد، این جنگ محصور در مرز و بوم نیست، این جنگ، خانه،کاشانه، شکست، تلخی کمبود و فقر و گرسنگی نمی‏‌داند. این جنگ، جنگ اعتقاد است، جنگ ارزش‌های اعتقادی ـ انقلابی علیه دنیای کثیف زور و پول و خوشگذرانی است. جنگ ما، جنگ قداست، عزت و شرف و استقامت علیه نامردمی‌هاست».

از این رو، فراموش نکنیم که همانطورکه در جنگ سخت با رژیم بعثی عراق جوانان کشورمان با نثار خون خود نگذاشتند یک وجب از خاکمان به دست دشمن بیفتد و امروز در جنگ نرم، تهاجم فرهنگی، جنگ اقتصادی و... نیز با ایمان و از خودگذشتگی ملت‌مان به ویژه جوانان به پیروزی خواهیم رسید.

ان‌شاءالله ... همین

 نگارنده: موسی کاظم زاده