حمایت ترکیه از تندروهای چپ و راست ایران

به گزارش حلقه وصل: ترکیه در سال‌های اخیر، به ویژه از آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱، از برخی گروه‌های مخالف حکومت بشار اسد حمایت کرد؛ این گروه‌ها، شامل گروه‌های تکفیری و جهادی و گروه‌های مشابه، از حمایت نظامی و اقتصادی ترکیه بهره‌مند شدند. 

ترکیه  با ارسال تسلیحات، کمک‌های مالی و لجستیکی به این گروه‌ها، برخی از آنها را به عنوان متحدان خود در برابر دولت سوریه و گروه‌های کَرد، به ویژه حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) که روابط نزدیکی با حزب کارگران کردستان (PKK) دارد، می‌بیند.

رئیس‌جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، در نماز جمعه هفته گذشته به صراحت از نیروهای تروریست‌های تکفیری در سوریه حمایت کرد.

با توجه به تحولات سوریه مشخص است که این حمایت تنها در کلام نبوده و ترکیه عملا از این گروهای تروریستی به ویژه در استان‌های ادلب در شمال سوریه و هم‌مرز با ترکیه و همچنین در استان حلب، با سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مختلف تجاری و اقتصادی حمایت کرده است. 

این حمایت‌ها به‌گونه‌ای بود که تمامی معاملات در حلب و ادلب به جای لیر سوریه با لیر ترکیه انجام می‌شد و در حال حاضر هم خریدوفروش‌ها در سوریه با لیر ترکیه و دلار آمریکا در حال انجام است.

سرمایه‌گذاری‌های ترکیه در افغانستان
از طرفی، در سال‌های اخیر، به ویژه پس از بازگشت طالبان به قدرت در ۲۰۲۱، ترکیه به دنبال حفظ روابط خود با افغانستان و ایفای نقش در بازسازی و توسعه اقتصادی این کشور بوده و در پروژه‌های زیرساختی نظیر احداث جاده‌ها، بیمارستان‌ها و مدارس فعالیت کرده و همچنین در راستای حفظ ثبات منطقه‌ای و تقویت نفوذ خود، به افغانستان کمک‌های مالی و بشردوستانه کرده است. 

این کمک‌ها شامل پروژه‌های زیرساختی نظیر احداث جاده‌، پل‌، بیمارستان‌ و مدرسه و همچنین تامین کمک‌های غذایی و دارویی برای این کشور بوده است. 

وزارت آب‌ و انرژی افغانستان در مهرماه، از دیدار وزیر آب و انرژی طالبان و رئیس شرکت دولتی «عوفی بهرام»  با شرکای  یمنی، ترکیه‌ای و اندونزیایی خبر داد که در مورد سرمایه‌گذاری این گروه شرکت‌ها در پروژه های آب و انرژی افغانستان گفت‌وگو کردند.

در همان تاریخ یک قرارداد سه‌جانبه تامین و حمایت مالی تولید برق در سد «کَجَکی» افغانستان میان شرکت دولتی «برشنا» (شرکت تولید و توزیع برق)، رییس بانک ملی افغانستان و معاون شرکت «۷۷»  ترکیه، بوراک انسال امضا شد. 

بر این اساس این قرارداد، بانک ملی افغانستان مبلغ ۱۲ میلیون دلار طی ۵ سال به شرکت پیمانکار تولید برق بند «کَجَکی» پرداخت می‌کند.

در همان ماه، طی مراسمی با حضور ملا عبدالغنی برادر آخوند و سفیر ترکیه، پروژه ۷۵. ۲۲ مگاواتی برق خورشیدی در شهرستان سروبی کابل و نزدیکی سد «نغلو» افتتاح شد؛ این پروژه با سرمایه‌گذاری شرکت «۷۷» ترکیه و شرکت افغانی «زولرستان» اجرا می‌شود.

هدف ترکیه از کمک به گروه‌های افراطی در ۲ سوی ایران
حمایت از گروه‌های تکفیری و افراطی در سوریه و همچنین فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های ترکیه در افغانستان می‌تواند بخشی از راهبرد گسترده‌تر ترکیه برای مقابله با نفوذ ایران در منطقه باشد.

از طرف دیگر، سرمایه‌گذاری‌های ترکیه در افغانستان و تقویت روابط اقتصادی با این کشور را می‌توان در راستای جلوگیری از نفوذ بیشتر ایران در آسیای مرکزی و جنوب آسیا در نظر گرفت. 

به نظر می‌رسد، ترکیه با این سیاست‌ها تلاش می‌کند تا نفوذ خود را در ۲ سوی مرزهای ایران گسترش دهد و بتواند در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی تاثیرگذارتر باشد.

با این حال، به طور کلی، مشخص نیست که آنکار چه سیاستی را در حمایت از گروه‌های تندروی اطراف ایران دنبال می‌کند.