به گزارش حلقه وصل: دومین نشست «روایت پنهان؛ واکاوی نامههای دوران اسارت» با هدف واکاوی نامههای دوران اسارت و با حضور احمد یوسفزاده آزاده جنگ تحمیلی و نویسنده، ابراهیم اکبری دیزگاه نویسنده، شاعر و پژوهشگر، معصومه آباد آزاده جنگ تحمیلی، مرتضی سرهنگی روزنامهنگار و پژوهشگر و ساسان ناطق نویسنده و مدیر دفتر هنر و ادبیات اسارت در سالن طاهره صفارزاده حوزه هنری برگزار شد.
اکبری دیزگاه در این نشست نامههای اسارت را از زندهترین متون دانست و گفت: «وجود» به ۴ نوع خارجی، ذهنی، لفظی و کتبی تقسیم میشود. در این نامهها بین این وجودها اتحاد شکل گرفته است. برای مثال وجود خارجی و کتبی یکی شدهاند.
این نویسنده ابعاد وجودی برای زنده ماندن انسان را مکان و زمان دانست و توضیح داد: اسرا برای بُعد «مکان» خود یعنی ایران، جنگیدند، اما خودشان آن را از دست دادند.
وی افزود: آنها در فضایی کوچک زیست میکردند. تنها سرمایه و دارایی آنها زمان بود و زمان آنها «حال»، «گذشته» و حتی «آینده» را تشکیل میداد. اسرا باید با زمان درست مواجه میشدند وگرنه دچار رکود میشدند. این مواجهه با زمان در نامههای خانوادههای اسرا دیده میشود که تلاش میکردند زمان را پشت سر بگذارند.
اکبری دیزگاه با اشاره به نامههای دوران اسارت معصومه آباد بیان کرد: نامههای معصومه آباد سرشار از حس زندگی و امید به آینده است. در نامههای او میدیدم که بر زمان تسلط دارد.
در ادامه نشست یوسفزاده که خود یکی از پژوهشگران دفاع مقدس است، مشکلات نامههای دوران اسارت را این طور عنوان کرد: محدودیت خودکار و کاغذ مخصوص نامه که از طرف عراقیها بر اسرا تحمیل میشد، توقیف نامهها، راه طولانی نامهها از مبدأ تا مقصد، سانسور نامهها، خیانت در امانت کسانی که نامهها را ارسال میکردند و به آنها دسترسی داشتند و... از جمله مشکلات نامههای اسرای جنگ تحمیلی بود.
این پژوهشگر توضیح داد: در آن دوران گاهی ۶ ماه طول میکشید تا نامه اسیر و خانوادهاش به دست یکدیگر برسد. گاهی هم پیش میآمد که منافقین نامهها را دستکاری میکردند.
وی در ادامه موضوع نامهها را این طور طبقهبندی کرد: این نامهها در موضوعات مسائل عاشقانه، صبر و استقامت، تبادل احساسات و عشق، دادن حق طلاق به همسر، مسائل مادر ـ فرزندی، نامه به مسئولان نظام، نامههای عقیدتی و طنزنوشتهها نگارش میشدند.
یوسفزاده در پایان گفت: محمد ابراهیم غفاریان در نامه اسارت خود به همسرش نوشته است: «شما مختار هستید عقد بین ما را ساقط کنید. برای رهایی از اسارت مدت معینی نیست. در صورت لزوم با مراجعه به دفتر ازدواج و طلاق مشکل خود را حل کنید. بدون احساس و عواطف و با مشورت با بزرگترها تصمیم بگیرید.»