تحلیل ۱۰ پیام مهم امام خمینی(ره) از جام زهر تا عزل آیت‌ الله منتظری در یک کتاب

به گزارش حلقه وصل: سال آخر زندگی امام خمینی(ره) پرفراز و نشیب بود؛ از همان ماه‌های ابتدایی سال ۶۷ که در تکاپوی قبول قطعنامه بودند و تا اواخر عمر ایشان که نامه عزل منتظری را صادر کردند. محمد مهدی دزفولی نویسنده آثاری چون «قمار»، «جنگ و صلح» و «مصاف» این بار به این سوژه پرداخته است و از انتشار کتاب جدیدش با عنوان «سال آخر» خبر می‌دهد.

دزفولی درباره بن مایه محتوایی این اثر به خبرنگار کتاب و ادبیات فارس گفت: کتاب «سال آخر» مربوط به آخرین سال زندگی دنیوی امام خمینی(ره) در بازه زمانی خرداد ۶۷ تا خرداد ۶۸ است. در این کتاب ۱۰ پیام مهم امام خمینی(ره) را که در همین بازه زمانی صادر کردند، مورد بررسی قرار دادیم. ساختار کتاب بدین شکل است که در هر بخش ابتدا پیام امام را ذکر و بعد، تجزیه و تحلیلش کرده‌ایم.

۱۰ پیام صریح امام خمینی

وی درباره ۱۰ بخش‌ اصلی این کتاب اظهار داشت: اولین پیام مربوط به سقوط هواپیمای مسافربری ایران در سال ۶۷ است که منجر به شهادت ۲۹۰ نفر از هموطنانمان شد. در آن موقع آیت‌ الله منتظری نامه‌ای می‌نویسد و امام خمینی نیز در پاسخ به وی این نامه را یادداشت می‌کنند. امام خمینی در این پیام می‌فرمایند که الان عقب‌نشینی در جنگ، خیانت به اسلام و رسول‌الله است. بر همه واجب است از جبهه‌های جنگ حمایت کنند و اگر سپاه هم امروز مقاومتی نکند تبدیل به سپاهی ذلیل و خوار و خفیف می‌شود. این پیام، یک پیام حماسی و بسیار مهم است.

۲ هفته بعد از این پیام، یعنی در ۲۷ تیر ۶۷ امام خمینی(ره) پیامی را به طور مفصل در سالروز شهادت حجاج ایرانی در پی پذیرفتن قطعنامه ۵۹۷ صادر کردند. ایشان در این نامه گفتند که من جام زهر را نوشیدم و آبروی خود را با خدا معامله کردم. البته تحلیلی هم از جنگ ارائه می‌دهند و دعا می‌کنند زودتر از دنیا بروند.

سومین پیام بررسی شده، پیام سازندگی در شهریور سال ۶۷ است. در این پیام به سازندگی و بازسازی کشور می‌پردازند. ما در این بخش، این موضوع را تجزیه و تحلیل کرده‌ایم که نگاه امام نسبت به قبل و بعد از جنگ عوض شده است یا خیر؟

پیام بعدی امام در شهریور همان سال با موضوع اعدام منافقین صادر شد؛ منافقینی که بر سر موضع خود ماندند یا در عملیات مرصاد به امید فتح ایران به کشورمان حمله کرده بودند. پیامی تند است و گفته‌اند این افرادی که بر سر موضع خود هستند به خاطر خیانتی که به اسلام و کشور کرده‌اند و با توجه به اینکه خیانت منافقین بدتر از کفار است، باید اعدام شوند.

پیام پنجم مربوط است به سلمان رشدی و ارتداد وی. بعد از پایان جنگ عده‌ای فکر می‌کردند که امام از مواضع خود عقب‌نشینی کرده، اما با صدور حکم ارتداد سلمان رشدی نشان دادند که بر سر مواضع خودشان هستند و بعد از آن نیز پیام تاریخی به گورباچف دادند.

هفتمین پیام امام خمینی(ره) برای مجمع تشخیص مصلت نظام است و اینکه امام خمینی مصلحت را برای اداره نظام در برابر شرایط پیچیده جهانی مهم می‌دانستند.

اسفند ۱۳۶۷ امام پیامی را با عنوان منشور روحانیت مبارز صادر کردند. ایشان، تحلیل و تجزیه مفصلی از جریان روحانیت داشتند و اظهار داشتند که بعضی از جریان روحانیت با کوته‌فکریشان به اسلام و جامعه اسلامی ضربه می‌زنند و از روحانیت احمق و بیشعور نام می‌برند. منشور روحانیت امام، مرام‌نامه ایشان است.

 پیام بعدی مربوط به به عزل آیت‌الله منتظری از قائم مقامی رهبری در فروردین ۶۸ است. ایشان با این نامه نشان دادند که به بالاتر از ریاست جمهوری هم اغماضی ندارند و اگر خطری برای آینده انقلاب اسلامی حس کنند، آن‌ها را عزل می‌کنند. این پیام نشان می‌دهد که امام اهل مدارا و سازش نیست.

آخرین پیامی هم که بررسی کردیم، پیام ایشان برای تغییر قانون اساسی است.

امام خمینی تا آخرین لحظات عمرش انقلابی ماند

دزفولی نویسنده کتاب مصاف در پایان با اشاره به اینکه حیات سال آخر امام خمینی(ره) در مسیر انقلاب اسلامی بسیار تأثیرگذار بود، بیان کرد: به جرأت می‌توان گفت که حیات سال آخر امام خمینی(ره) به لحاظ تأثیرگذاری برابری می‌کند با همه سال‌های حیات وی. چرا که ریل‌گذاری تاریخی شد و مسیر انقلاب اسلامی را تا به امروز مشخص کرد.

البته مسأله سلمان رشدی در سال گذشته نشان  داد که تصمیات امام هنوز زنده و تأثیرگذار است و به نظرم باید مورد توجه باشد. امام نیز تا آخرین لحظه حیاتشان انقلابی ماندند و برخلاف اینکه افرادی پا به سن می‌گذارند و محافظه به کار می‌شوند این اتفاق برای ایشان نیفتاد و انقلابی ماندند.

وی در انتها ابراز امیدواری کرد، این کتاب زودتر به نشر برسد و مجوزش از مؤسسه امام خمینی (ره) صادر شود. چرا که شناخت امام برای این روزها، برای پاسخگویی به شبهات و اینکه چطور نظام انقلاب اسلامی را پی ریزی کردند، مهم است و باید بتوانیم تجزیه و تحلیل درستی داشته باشیم.