هر کسی در هر عرصه‌ای حضور دارد شرایط تحقق جهاد تبیین را فراهم کند

به گزارش حلقه وصل؛ نیره قوی رئیس پژوهشکده فرهنگ و دین در نشست واکاوی مطالبه رهبر معظم انقلاب درباره «جهاد تببین» گفت: برای این که فهم درستی از این مطالبه داشته باشیم لازم است ببینیم نقطه کارکرد و کاربرد این واژه در نظام فکری انقلاب اسلامی چیست. 

نیره قوی بیان کرد: انقلاب اسلامی ایران در شرایطی شکل گرفت که نظام کمونیسم و لیبرالیسم، دو قطب دنیای معاصر بودند اما این خیزش و جریان انقلاب اسلامی بود که جهان‌بینی و نظام فکری نو و مستقل از این دو جریان غالب فکری را در جهان عرضه کرد.

وی افزود: آنچه انقلاب در این باره عرضه کرد یقینا به واژه پردازی‌های عالمانه‌ای نیاز دارد. از این زاویه ما به شدت نیازمند نگاه مبنایی به واژه‌های اصیل انقلاب هستیم که در کلام امام، رهبری و اندیشمندان انقلاب تجسم یافته است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی گفت: آنچه انقلاب اسلامی ایران عرضه کرد از زاویه انطباق آن با عقلانیت و فطرت، کهنگی بردار نیست و گذشت زمان نمی‌تواند رنگ کهنگی را به انقلاب و ارزش‌های آن تحمیل کند چرا که عدالت، استقلال و آزادی هیچ گاه مشمول اِندراس و مرور زمان نمی‌شوند.

وی گفت: با این حال اگر نتوانیم در تبیین انقلاب و ارزش‌های آن بر پایه معرفت وحیانی، عقلانیت و منطق حرکت کنیم تکرار و کلیشه، گریبانگیر رهیافت‌ها و واژه‌های اصیل انقلاب خواهد بود از این جهت است که مقام معظم رهبری در بیانات اخیر خود، حفظ طراوت انقلاب را در گرو جهاد تبیین دانستند. 

پژهشگر فرهنگ و معارف دینی در ادامه با اشاره به این که مبانی تئوریک انقلاب اسلامی ایران از دین اسلام گرفته شده است گفت: از آن جایی که دین اسلام کهنگی بردار نیست و ابدی است گَرد کهنگی بر بن مایه‌های اصیل انقلاب نخواهد نشست به شرط این که ما متوجه مسئولیت خود در جریان جهاد تبیین باشیم.  

نیره قوی خاطرنشان کرد: وقتی به قرآن نگاه می‌کنیم می‌بینیم در آیه «هوالذی بعث فی‌الامیین رسولا منهم یتلو علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه»، بحث تزکیه که در بعثت حضرت رسول (ص) مطرح می‌شد مقدم بر تعلیم است، از این زاویه این یک جهاد برای همه مسلمان‌هاست که تزکیه و جهاد نفس را در اولویت زندگی خود قرار دهند وگرنه ما به آن جهاد تبیین که مدنظر رهبر معظم انقلاب است نخواهیم رسید. 

وی گفت: وقتی به آیه ۵۲ سوره فرقان نگاه می‌کنیم می‌بینیم جهاد در معنای کبیر آن به کار رفته است آنجا که می گوید: «فلا تطع الکافرین و جهدهم به جهادا کبیرا.» خداوند می‌گوید اطاعت از کافران نداشته باشید،اما سوال این است که این اطاعت نکردن به چیست؟ اینجاست که اغلب مفسران این «جاهدهم به» را به قرآن برمی‌گردانند. به تعبیری اگر ما بخواهیم در انقلاب‌مان ارزش‌ها حفظ شود باید نظام سلطه را کنار بزنیم اما شرط کنار زدن نظام سلطه، آشنایی و فهم و هضم معارف قرآن است، در واقع راه عملی کردن مطالبه جهاد تبیین، دستیابی به جهاد کبیر است و جهاد کبیر پیوند خوردن با دروازه‌های حکمت و معارف در کلام الله است.  

این پژوهشگر در ادامه با طرح این پرسش که الزامات جهاد کبیر چیست گفت: گاهی ما در فهم واژه‌ها و مفاهیم دچار سطحی انگاری می‌شویم، بنابراین برخی گمان می‌کنند جهاد به معنای قطع تعامل با دنیای غرب و پشت پا زدن به همه تجربیات و عقلانیت بشر است در حالی که این یک نگاه سطحی و افراطی است، با این حال ما جز با فهم عمیق قرآن نمی‌توانیم از این نگرش سطحی و کم‌مایه بیرون بیاییم.  

رئیس پژوهشکده فرهنگ و دین گفت: برخی گمان می کنند جهاد تبیین مطالبه ای نوظهور در اندیشه مقام معظم رهبری است در حالی که ما از ابتدا وقتی به منظومه فکری امام و رهبری نگاه کنیم می‌بینیم ضرورت تبیین کردن همیشه مطرح بوده است. همچنان که آقا سال ۹۵‌ به مناسبت‌های مختلف چهارـ پنج بار در سخنرانی دانشکده افسری، دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری، در کنفرانس وحدت و رحلت حضرت امام بحث جهاد کبیر را مطرح کرده‌اند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: جهاد تبیین این نیست که جلسه تشکیل بدهیم و صرفا فرمایشات رهبری را تکرار کنیم، جهاد تبیین یعنی ما بتوانیم به تبیین بن مایه‌های جهاد علمی، نظامی، جهاد اقتصادی، جهاد اجتماعی بپردازیم و هر کسی در هر عرصه‌ای که حضور دارد شرایط تحقق جهاد تبیین را در مجموعه خود فراهم کند. از این زاویه ما برای حفظ ارزش‌ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی به مدیریت جهادی و هوشمندی عالمانه و متعهدانه نیاز داریم تا ان شاالله انقلاب در مسیر اهداف خود حرکت کند.