تهران: خانواده الگو را باید از قرآن یافت نه از الگوهای غربی

به گزارش حلقه وصل، فرشته روح‌افزا،‌ عضو شورای فرهنگی و اجتماعی زنان و خانواده شورای عالی انقلاب فرهنگی طی یادداشتی به ویژگی‌های خانواده مثبت از منظر قرآن و نیز اثرگذاری زنان در ارتقای خانواده و اجتماع پرداخت که در ادامه می‌خوانید. 

خانواده آسمانی از منظر قرآن

خداوند در قرآن خانه‌هایی را به عنوان الگو معرفی می‌کند که می‌توان در پرتو آموزه‌های آن به ارتقای معنوی خانواده پرداخت؛‌ در آیه36 سوره مبارکه نور می‌خوانیم: «فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَیُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ؛ در خانه‌هایی که خدا اذن داده که آنجا رفعت یابد و در آنها ذکر او شود و صبح و شام تسبیح و تنزیه ذات پاک او کنند.» این خانه‌ها به قدری حریمش والا و جایگاهش رفیع است که دور از دسترس شیاطین هستند و اعمال و رفتار افراد آن خانه صبح و شام مانند تسبیح پروردگار است. چراغ پر فروغ ایمان در خانه‌هایی جا می‌گیرد که بر اثر تقید به ارزش‌های الهی از هر لحاظ زلالند؛ نه از آموزه‌های شرق و غرب تأثیر می‌گیرند و نه از رفتارهای نفسانی سرچشمه می‌گیرند و مانند ستاره ای فروزان از شدت تابش نور بر اهل منزل تأثیر می‌گذارند و به اطرافیان روشنایی معنوی می‌بخشند؛ از این جهت است که الگوی خانه‌های پاک و مطهر که در اوج آن‌ها بیوت اهل‌بیت وحی(ع) هستند، در سوره‌‌ای منسوب به نور الهی قرار گرفته است. 

توفیق چنین محیط پاکی برای هیچ خانه‌ای حاصل نمی‌شود جز آنکه در آن خانواده همواره ذکر و یاد خدا تداوم داشته باشد و یاد خدا جز در قلب افراد خدامحور و خداجو قرار نمی‌گیرد؛‌ لذا همواره باید قلب و روح را متعلق به خدا دانست و آن را از هر گناهی پالایش کرد و از دیگر سو  با تربیت‌های صحیح و خدایی حریم خانواده را از هر گونه آلودگی و رجسی در امان نگاه داشت؛ لذا خداوند در یک دوم ابتدایی سوره مبارکه نور بر این دو مسأله تأکید دارد که به دیگران تهمت نزنید و حریم دیگران را حفظ کنید و نیز در بخش بعدی و در آیات 30 و 31 می‌فرماید با حفظ چشم از گناهان و درخواست توبه نسبت به تزکیه خود اهتمام داشته باشید. 

از این روست که خانواده و خانه الگو را باید از قرآن جست؛ در این خانه جایی برای ارتباط باز با مهمانان نامحرم و شوخی‌های بی حد و حصر وجود ندارد و باید حریم‌ها حفظ شود و مرد و زن نباید نگاه به غیر داشته باشند و فکر و ذهنشان مشغول به آنچه خدا بر آن‌ها حلال کرده باشد. چنین خانواده‌ای باید در وهله اول عشق و محبت را نثار اهل منزل کند و به امور خانواده بیشتر از دیگران بپردازد و با عنصر محبت سدّی مقابل همزات و اختلافات شیاطین ایجاد کند. 

خانواده دینی همچنان که ارزش‌ها را حفظ می‌کند، در جامعه حضوری پررنگ و اثربخش دارد و با رعایت حریم خود و دیگران و ارتقای جایگاه تحصیلی و شغلی به ارتقای جامعه کمک می‌کند؛ چه آن مسئولی که پست‌های حکومتی دارد و چه آن کارگری که دست‌های پینه‌بسته دارد سعی دارد با کسب حلال فرزندانی صالح تربیت کند تا در آینده در اصلاح جامعه نقش داشته باشد.   

جایگاه زن در حریم خانواده و جامعه

خداوند در قرآن دو مثال از بانوان مثبت و دو مثال از بانوان منفی را مطرح می کند؛ بانوانی که در قرآن به صورت مثبت مطرح می شوند، مریم(س) و آسیه همسر فرعون و بانوانی که منفی مطرح می شوند، همسران نوح و لوط(ع) هستند. خداوند در آیات 10 تا 12 سوره تحریم در این باره می فرماید: «ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً لِلَّذینَ کَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وَ امْرَأَتَ لُوطٍ کانَتا تَحْتَ عَبْدَیْنِ مِنْ عِبادِنا صالِحَیْنِ فَخانَتاهُما فَلَمْ یُغْنِیا عَنْهُما مِنَ اللَّهِ شَیْئاً وَ قیلَ ادْخُلاَ النَّارَ مَعَ الدَّاخِلینَ؛ خداوند براى کسانى که کافر شده‏اند به همسر نوح و همسر لوط مثَل زده است، آن دو تحت سرپرستى دو بنده از بندگان صالح ما بودند، ولى به آن دو خیانت کردند و ارتباط با این دو (پیامبر) سودى به حالشان (در برابر عذاب الهى) نداشت، و به آنها گفته شد: «وارد آتش شوید همراه کسانى که وارد مى‏شوند!» «وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً لِلَّذینَ آمَنُوا امْرَأَتَ‏ فِرْعَوْنَ إِذْ قالَتْ رَبِّ ابْنِ لی‏ عِنْدَکَ بَیْتاً فِی الْجَنَّةِ وَ نَجِّنی‏ مِنْ فِرْعَوْنَ وَ عَمَلِهِ وَ نَجِّنی‏ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمینَ؛ و براى کسانى که ایمان آورده‏اند، خدا همسر فرعون را مَثَل آورده، آنگاه که گفت: «پروردگارا، پیش خود در بهشت خانه‏اى برایم بساز، و مرا از فرعون و کردارش نجات ده، و مرا از دست مردم ستمگر بِرَهان.» «وَ مَرْیَمَ ابْنَتَ عِمْرانَ الَّتی‏ أَحْصَنَتْ فَرْجَها فَنَفَخْنا فیهِ مِنْ رُوحِنا وَ صَدَّقَتْ بِکَلِماتِ رَبِّها وَ کُتُبِهِ وَ کانَتْ مِنَ الْقانِتین‏؛ و مریم دختِ عمران را، همان کسى که خود را پاکدامن نگاه داشت و در او از روح خود دمیدیم و سخنان پروردگار خود و کتابهاى او را تصدیق کرد و از فرمانبرداران بود.

نکته مهم در این آیات آن است که سعادت و شقاوت جامعه به زنان آن جامعه نیز بستگی دارد. زن اگر ارزش خود را بفهمد و ایمان بیاورد، این قدرت را دارد که الگوی ایمانی و تربیتی کل مؤمنین باشد. خداوند رحمان به زنان قدرت تربیت‎‌کنندگی را عطا کرده است؛ او با ابزارهای محبت به نرمی و زیبایی و نکته‌سنجی می‌تواند تربیت کند؛ در حقیقت وقتی در فرزندی روح دمیده می‌شود، امانت الهی به مادرش سپرده می‌شود که باید به زیبایی او را تربیت کند و اگر زنان در این باره غفلت کنند، توانایی به ثمر رساندن فرزند را نخواهند داشت؛ از این رو مدیون فرزند خویش و نیز جامعه‌ای می‌شوند که فرزندی ناسالم تحویل آن داده است؛ زیرا خانه عنصر کوچک و اولیه جامعه است.

یک زن در مقام مادری و همسری با تقید به ارزش‌های الهی می‌تواند خانواده را به سوی آرامش و سعادتمندی هدایت کند؛ شخصیت و تربیت بنیادین زن است که می‌تواند اهل آن خانه را به سوی ارزش‌های الهی و فطری سوق دهد؛ زیرا خداوند به زنان قدرتی عطا کرده است که می‎تواند به راحتی در قلب افراد منزل نفوذ کند و اثربخش باشد.