برای اثبات «ما می توانیم» درصورت لزوم باید مجددا از صفر شروع کرد

سرویس پرونده: در شرایط حساس کنونی و گذر از پیچ بزرگ تاریخی و تغییر تهدیدها به فرصت، الگویی بومی برای پیشرفت اقتصادی کشور عزیزمان برنامه‌ریزی شده که به تعبیر ولی امر مسلمین جهان «اقتصاد مقاومتی» نام دارد. در حمایت از کالای ایرانی هرکداممان بسته به توان و امکانات، باید مسیر تولید، عرضه، معرفی و مصرف کالای داخلی را هموار کنیم تا استقلال و عزت‌مان خدشه دار نشود. در همین راستا و در حد بضاعت، برآنیم با معرفی مدون محصولات و مجموعه‌های ایرانی گامی هرچند کوچک در ادای دین به تولیدکنندگان و زحمت‌کشان و کارگران ایرانی برداریم. در این بخش گفت‌وگویی با مدیر محترم شرکت جام برتر را می‌خوانید.

در ابتدا خودتان و مجموعه تولیدی‌تان را معرفی بفرمایید؟

کریم ملک‌زاده مدیرعامل کارخانه کفش جام برتر واقع در تبریز هستم. در حوزه تولید کفش‌های ورزشی فوتبال، فوتسال، کشتی و کوه‌نوردی فعالیت داریم و به کشورهای ترکیه، روسیه، آذربایجان، عراق و دیگر کشورها صادر می‌کنیم. چون تولید کفش شغل اجدادی ما محسوب می‌شود از دوران کودکی در کار کفش بودیم و با تولید کفش سروکار داشتیم. پدران ما به صورت سنتی کار می‌کردند ولی ما به صورت پیشرفته و به‌روز، روش‌های تولید را دنبال می‌کنیم.

شکل گیری کارخانه و تهیه ماشین آلات و مواد اولیه به چه صورت بوده است؟و امروز چه وضعیتی حاکم است؟

با توجه به شرایط بازار برای ورود تخصصی به حوزه تولید کفش‌های ورزشی کارخانه را تاسیس کردیم، بعضی از دستگاه‌های ما تولید داخل بود و برخی دیگر از خارج تهیه شد. با توجه به سطح تولید ابتدایی، مواد اولیه ایرانی برای تولید کفش‌های معمولی کاربرد داشت اما موادی مانند پیو، پلی‌یورتان و ابراستاری در داخل تولید نمی‌شود و بدلیل قیمت بالای آن‌ها، مجبوریم از مواد دست دوم، سوم خارجی استفاده کنیم. با پیشرفت صنعت کفش در دنیا، ماشین‌آلات پیشرفته‌ای وارد چرخه تولید کفش شده‌اند، همچنین تولید مواد اولیه مرغوب و با کیفیت رشد چشمگیری کرده است. متاسفانه ما در این حوزه خیلی پیشرفت نکرده‌ایم. ماشین آلات ما به‌روز نبوده و امکان تولید مواد اولیه مرغوب وجود ندارد. برای قسمت رویه کفش نیز صنایع نساجی بدلیل استفاده از دستگاه‌های مستهلک و قدیمی امکان تولید محصول با کیفیت نیست و ماشین‌آلات بازدهی پایینی دارد.

تنوع تولید در ابتدا در چه سطحی بود و امروز چطور است؟

در ابتدای تولید کفش‌های معمولی پیاده‌روی با نام برندهای خارجی تولید می‌کردیم که البته کار اشتباهی بود چرا که ندانسته تبلیغ و عرضه محصول خارجی را انجام دادیم و باعث شد مردم به برندهایی مثل نایک و آدیداس و... عادت کنند. پس از مدتی شرایط را تغییر دادیم تولیدات‌مان را‌ برندسازی و جام برتر را ثبت کردیم و سعی می‌‌کنیم وارد خانه‌ها و فکرها شویم که بله می‌شود به کالای ایرانی هم اطمینان و به تولید ایرانی اعتماد کرد. اما باید قبول کنیم برای تولید کفش بهتر، بهترین مواداولیه و بهترین تکنولوژی نیاز است. 

چه حمایتی مورد نیاز شماست؟ تا الان حمایتی شده است؟

اگر برای تولید مواد اولیه با کیفیت اقدامی صورت گیرد یا برای واردات آن تسهیلاتی داده شود کیفیت تولید افزایش قابل توجهی خواهد کرد. وقتی به نمایشگاه‌ها می‌روم، دلم خون می‌شود که ای کاش این مواداولیه در کشور بود. آرزویمان این است و غصه می‌خوریم که ای کاش این مواداولیه در ایران بود و ما هم می‌توانستیم این کار را تولید کنیم. این وضعیت ارتباطی به تحریم‌ها ندارد و به سیاست‌های داخلی‌مان برمی‌گردد. متاسفانه هر وقت برای تسهیلات به صنایع مراجعه کردیم، گفتند تمام شده است یا فعلا تسهیلاتی درنظر گرفته نشده است، بانک‌ها هم درصد بالایی کارمزد دریافت می‌کنند، پس باید بسوزیم و بسازیم و برنامه‌ریزی برای پیشرفت نداشته باشیم و در حد همین مواداولیه و دستگاه آلاتی که داریم مشغول شویم تا ببینیم خدا چه می‌خواهد. اگر بتوانیم به نمایشگاه برویم و قدرتش را داشته باشیم مواد اولیه به ایران بیاوریم، نایک و آدیداس دیگر عددی نیستند.

شرایط حمایت در دیگر کشورها چگونه است؟

در سفر به ترکیه از کارخانه ماراتون بازدید کردم، هزار نفر کارگر با دستگاه‌ آلات به روز آلمانی داشتند ، از آنها پرسیدم به عنوان تولید کننده دستگاه آلات را چطوری تهیه کردید؟ گفتند دولت ترکیه آمد شرایط ما را بررسی و وقتی متوجه توانایی ما شد، وام‌هایی بدون کارمزد و سود، با بازپرداخت بعد از پنج سال به ما پرداخت کرد و گفت چون قصد اشتغال‌زایی دارید، کارخانه را راه‌اندازی و دستگاه‌ها را تامین کنید، بعد از پنج سال که قدرتش را پیدا کردید اقساط را پرداخت کنید. با آن حمایت الان ماراتون برای تیم ملی عربستان، قطر و ترکیه لباس تولید می‌کند و تبدیل به یک شرکت قدرتمند شده است.

با توجه به عدم حمایت تا کنون، چه روشی برای پیشرفت دارید؟

کارخانه ما تا حدود سه سال پیش بیش از هشتاد نود نفر کارمند و کارگر داشت، اما  الان حدود ده نفر در کارخانه ما کار می‌کنند. چند دستگاه‌ ‌شش سال پیش خریداری کردیم. زمانی که قیمت دلار کمتر بود اما با افزایش قیمت، پیشرفتی در زمینه دستگاه آلات نداشتیم چون قدرتش را نداشتیم. پس خرید دستگاه آلات را کنار گذاشتیم و گفتیم باید با همین دستگاه آلات کارمان را انجام دهیم.

مصرف کننده دنبال کار خوب بود، دنبال جنس خوب بود و با شرایط موجود نمی‌توانستیم محصول با کیفیت تولید کنیم پس باید از مجموعه‌ کم می‌کردیم، اگر می‌خواستیم کار با کیفیت تولید کنیم، باید از صفر شروع می‌کردیم و دنبال جنس‌هایی برویم که مواداولیه آن در بازار کم است، مجبور شدیم کارگران را کم کنیم. الان تولیدات ما با وجود اینکه بعضی از مواداولیه‌اش داخلی و بعضی‌ هم خارجی است،‌ از نظر کیفیت بسیار ارتقاء پیدا کرده، برای رقابت و پیشرفت در بازار، افزایش کیفیت تولید و حداقل سود را در دستور کار خود قرار دادیم.

 ظرفیت تولید در ابتدا چند جفت بود و الان چطور؟

در روش قبلی روزانه بین هزار پانصد تا دوهزار جفت تولید داشتیم. الان به صد و پنجاه تا دویست جفت کار خوب رسیده است. کیفیت کار را بالا بردیم و کار خوب تولید می‌کنیم. آن هزار و پانصد، دو هزار جفتی که تولید می‌کردیم خیلی معمولی بود با کارگر زیاد، با مواداولیه خیلی معمولی. به عنوان مثال الان یک نوع کفش کوه‌نوردی خیلی تخصصی تولید کردیم که قیمت نمونه خارجی آن حدود یک میلیون و ششصد هزار تومان است. برای تولید ابتدا یک جفت از نمونه خارجی را خریدیم و روی آن مهندسی معکوس انجام دادیم و از استفاده کنندگان هم نظر خواهی کردیم و مشکلات نمونه خارجی را ثبت و پس از رفع آن‌ها در طراحی، نمونه ایرانی را تولید کردیم، که از نظر کیفیت بهتر و جالب است بدانید نمونه ایرانی با قیمت حدود سیصد و پنجاه هزار تومان به فروش می‌رسد.

برای تیم‌های ملی کفش تولید کردید؟ چه نظری داشتند؟

برای تیم ملی کبدی کفشی را خودمان طراحی کردیم. اتفاقا مربی کبدی اعتراف کرد در سفر به کره جنوبی برای مسابقات، اقدام به خرید کفش برای بچه‌ها با قیمت‌های خیلی گران از برندهای به‌روز کردیم. بچه‌ها پوشیدند و گفتند ما نمی‌توانیم با این بازی کنیم. در مسابقه، تیم ملی بانوان و مردان از کفش‌های ما استفاده کردند که عکس‌هایشان موجود است، کارهای ما را پوشیدند و خیلی راضی بودند.

برای تیم ملی کشتی، در المپیک 2004 مدلی را طراحی کردیم و‌ نام هر کشتی‌گیر را روی کفش خودش حک کردیم، که با استقبال نیز مواجه شد. اما متاسفانه باشگاه‌ها و تیم ملی دنبال برند هستند و به تولید داخل اطمینان ندارند. اگر تولید داخل واقعا حمایت شود، واقعا می‌تواند کارهای خیلی بهتر از برندهای معروف تولید کند.

طراحی محصول جدید داشته‌اید یا خیر؟

بله ما کفش فوتبالی تزریقی زدیم که حتی در نمایشگاه چین وقتی آن‌را نشان دادیم، همه تعجب کردند که شما چطور آن‌را تولید کردید! در دنیا برای اولین بار این کار انجام شده است و با مواد تی‌پیوپیو، کار فوتبالی برای چمن مصنوعی تولید کردیم. چون طراحی آن خیلی سخت است. ما با قالب‌سازان‌مان حدود یک سال طول کشید تا زیره کفش را طراحی کنیم. چون چمن مصنوعی پلاستیک است، کفش هم اگر با چسب چسبانده شود، در عرض دو سه ماه زیره کفش کاملا درمی‌آید. ما کار را تزریقی کردیم و چسب را حذف کردیم. کار را به صورت تزریقی، به صورت انژکشن تولید شده است و همه هم راضی هستند.

یک کار کشتی تولید کردیم، از چین آمدند و نمونه آن را بردند و می‌خواستند کپی‌برداری کنند. چون کار کشتی ما خیلی حرفه‌ای و خوب است. پس از بررسی اعلام کردند نمی توانند با قیمتی که ما در ایران تولید می‌کنیم در چین تولید کنند و بهای تمام شده در چین گران‌تر می‌شود.

چه حسی از تحریم بازیکنان تیم ملی فوتبال توسط شرکت نایک داشتید؟

من تولیدکننده هستم، خیلی خیلی شرمنده شدم که تیم ملی ما برای کفش هم تحریم می‌شود. در جایگاه خودم، به عنوان یک تولید کننده کفش، خودم خجالت کشیدم که چه بر سر ما آمد که شرکت نایک تیم ملی ما را تحریم می‌کند، بچه‌های ما را تحریم می‌کند و می‌گوید شما نمی‌توانید کفش نایک بپوشید. اگر یک ماه زودتر می‌دانستم، با هزینه خودم، اصلا خانه‌ام را می‌فروختم، می‌رفتم مواداولیه را می‌آوردم و همان کفش را رایگان تولید و تقدیم تیم ملی می‌کردم. 

راهکار شما برای پیشگیری از بروز چنین مشکلاتی چیست؟

مسئولین ما باید به مردم خودشان اطمینان کنند. به تولیدکنندگان، به کارگزاران خودشان اعتماد داشته باشند. دست‌شان را واقعا بگیرند. شعار را کنار بگذارند. تا به حالا ما فقط شعار داده‌اند. تولیدکنندگان داخلی را حمایت کنند، باور کنید تولیدکننده اگر بتواند آن کفشی که مصرف کننده دوست دارد تولید کند، مطمئن باشید جلوی قاچاق هم گرفته می‌شود.

در پایان اگر نکته دارید بفرمایید؟

 الان که دنیا در مقابل ما است. ما چرا دنبال آنها برویم. به داخل‌ و تولید داخلی فکر کنیم و در داخل سرمایه‌گذاری کنیم، نه تنها در کفش، همه صنایع، با این رویه صنعت چرم تبریز از بین می‌رود، صداها درآمده اما گوش شنوا نیست. من که چرم را استفاده می‌کنم، می‌روم با چرم‌سازان صحبت می‌کنم، درد آنها را می‌دانم که کسی نیست صنعت چرم را احیا کند. ببینیم که مشکل صنعت چرم چیست و کجایش مشکل دارد، این را حل کنیم. متاسفانه مسئولان برای این موضوعات اهمیت قائل نیستند.