جشن ششمین سالگرد برجام با مشتی علف هرز

به گزارش حلقه وصل، مذاکرات وین بعد از دور هفتم متوقف شده و احتمالاً طی یک ماه آینده، تا استقرار دولت جدید در ایران هم شروع نخواهد شد. اصرار ایران بر «لغو» و «راستی‌آزمایی» تحریم‌ها به شکلی که این بار مزایای برجام را «تقریباً هیچ» نکند، طرف‌های غربی را در معرض یک انتخاب سیاسی قرار داده؛ انتخاب بین قبول لغو و راستی‌آزمایی از تحریم‌هایی که ایران بر آن‌ها اصرار دارد یا سرعت گرفتن برنامه هسته‌ای. طرف‌های غربی از چنین وضعیتی به‌شدت عصبانی هستند، به همین خاطر دیروز یک دیپلمات احتمالاً امریکایی گفت که سالگرد امضای توافق هسته‌ای (برجام) را «با یک دسته علف هرز» گرامی خواهیم داشت.

قرار بود دور بعدی مذاکرات در وین، به توافق احتمالی برای بازگشت امریکا به برجام ختم شود، به خصوص که میخاییل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین ۲۹ خرداد پیش‌بینی کرده بود مذاکرات احیای برجام در تاریخ ۲۴ تیر، یعنی ششمین سالگرد توافق به نتیجه خواهد رسید. در حالی که دیپلمات‌ها تا همین هفته قبل توافق را «در دسترس» می‌خواندند، حالا همه چیز به شکل نامشخصی متوقف شده است. تا حدود دو هفته قبل دیپلمات‌های امریکایی گفته بودند، ۷۰-۸۰ درصد اختلافات حل شده، ولی از مواضع دو طرف این طور برمی آید که ۲۰-۳۰ درصد باقی مانده به قدری کلیدی است که هیچ طرفی حاضر به عقب‌نشینی از آن نیست.

یک موضوع کلیدی که به نظر می‌رسد از ابتدای مذاکرات در نیمه فروردین ۱۴۰۰ همچنان حل نشده مانده، بحث زمانبندی و تقدم و تأخر اجرای تعهدات، یا همان چیزی است که به زبان ساده‌تر از «اول ایران یا اول امریکا» از آن یاد می‌شود. سه شنبه شب «جالینا پورتر» معاون سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا در یک کنفرانس خبری مجدداً گفت که واشنگتن به «بازگشت دوطرفه» ایران و ایالات متحده به برجام متعهد است، موضعی که ایران به دلیل بی‌اعتمادی ناشی از لغو نشدن تحریم‌ها در دوره دو ساله اجرای برجام، آن را قبول نکرده است.

علاوه بر این، دولت بایدن حاضر نیست از فهرست ۱۵۰۰ تحریم اعمال شده علیه ایران، ۵۰۰ تحریم را که خیلی از آن‌ها به دوره ترامپ مربوط است لغو کند، در حالی که تهران بر لغو آن‌ها اصرار دارد.

ماس: منتظر رئیسی هستیم

در چنین اوضاع و احوالی که از هفته قبل باعث توقف مذاکرات در وین شده، طرف‌های غربی بازی تجربه شده اتهام‌زنی را شروع کرده‌اند. بلومبرگ روز چهار شنبه از قول چهار مقام مطلع که نخواستند نام‌شان افشا شود، گزارش کرد که نماینده‌ها طبق برنامه این هفته در وین گردهم نمی‌آیند و مطمئن هم نیستند که دور هفتم مذاکرات برای چه زمانی برنامه‌ریزی خواهد شد.

میزان عصبانیت امریکایی‌ها از وضع جاری به حدی است که دیروز یک دیپلمات در پاسخ به این سؤال بلومبرگ که پرسیده چگونه ششمین سالگرد امضای توافق هسته‌ای را گرامی خواهند داشت، پاسخ داد: «با یک دسته علف هرز!» «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان عصبانیت خود را به کلید زدن بازی «انداختن توپ به زمین حریف» ابراز کرد و در یک نشست خبری در پاسخ به سؤال خبرنگاران گفت: «مذاکرات وین در مرحله ظریف و حساسی قرار دارد و منتظر تصمیم رئیس‌جمهور جدید ایران در مورد توافق است.»

قبل از هایکو ماس، لودریان، وزیر خارجه فرانسه نیز گفته بود که مذاکرات هسته‌ای وین، وارد سخت‌ترین مرحله و زمان خود شده، زمانی که نیازمند اتخاذ تصمیمات شجاعانه، محکم و قاطع از طرف مقام‌های ایرانی است. مقام‌های امریکایی در موضعی تقریباً مشابه که دیروز واشنگتن‌پست به آن اشاره کرد، با لحن تهاجمی‌تری گفته‌اند که مذاکرات را نمی‌توان برای مدتی نامحدود ادامه داد.

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا روز سه شنبه مدعی شده که «توپ در زمین ایران است» و این ایران است که باید تصمیم بگیرد آیا آماده بازگشت به تعهدات خود در توافق هسته‌ای (برجام) است یا خیر. بلینکن پیش از این، نگرانی از توافق ایران با آژانس را هم پیش کشیده و گفته بود که موافقت نکردن ایران با تمدید توافق نظارتی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شدیداً مایه نگرانی است و امریکا در این زمینه دغدغه‌های فراوانی دارد.

او در یک کنفرانس خبری در پاریس همچنین گفته بود: «بن‌بست ایجاد شده در توافق موقت ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، باید هر چه زودتر حل شود.»

هم‌صدایی برلین با تل‌آویو

رئیس‌جمهور آلمان که دیشب وارد تل‌آویو شد، از مواضع ضدایرانی رژیم صهیونیستی حمایت و تأکید کرد برنامه موشکی ایران باید محدود شود. به گزارش فارس، «فرانک والتر اشتاین‌مایر» در گفتگو با روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» بر مواضع مشترک برلین و تل‌آویو در برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران تأکید کرد و گفت که نگرانی‌های اسرائیل در قبال ایران موجه است.

او گفت: «من در طول سال‌های مذاکرات دشوار با ایران، دائماً از این نگرانی‌ها مطلع بودم و گفتگوهای زیادی با اسرائیل در خصوص این موضوع داشتم و جدیدترین آن همین چند هفته پیش با رئیس‌جمهور (روون) ریولین و رئیس ستادکل ارتش اسرائیل در برلین بود».

اشتاین‌مایر سپس با تأکید بر هدف مشترک برلین و تل‌آویو در قبال ایران گفت: «در خصوص بحث ایران، آلمان و اسرائیل یک هدف راهبردی مشترک دارند؛ ایران نباید به تسلیحات هسته‌ای دست پیدا کند. ما همچنان خواستار محدود کردن برنامه موشکی ایران و فعالیت‌های ثبات‌زدای ایران در منطقه هستیم.»‌

وی در این خصوص توضیح داد: «ما ممکن است همیشه در زمینه بهترین راه رسیدن به این [هدف)]توافق نداشته باشیم، اما بر این باوریم که تجدید برجام مؤثرترین شیوه برای جلوگیری از دستیابی ایران به بمب هسته‌ای به صورت قابل‌اثبات و راستی‌آزمایی است.»

اخیراً وبگاه «اکسیوس» به نقل از مقام‌های رژیم صهیونیستی گزارش کرد که تل‌آویو قصد دارد در یک‌سری جلسات سطح بالا با مقام‌های امریکایی، بر رویکرد دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور امریکا در قبال برنامه هسته‌ای ایران اعمال نفوذ کند.