فرمانده‌ای که مصداق کامل لقب «رهبر» است

به گزارش حلقه‌وصل:  جوایز ادبی، نشست‌های نقد و بررسی، پروپاگاندای رسانه‌ای، پرفروش شدن، معرفی نفر به نفر و... مراحلی است که اگر یک کتاب از سر بگذراند، امید است به اثری تبدیل شود که در کانون توجه قرار گیرد. برای مثال برنده شدن در جوایز ادبی آنطور که در نظر عام و خاص جا افتاده، موجب اقبال مخاطبان به یک اثر می‌شود و می‌تواند اثر و خالق آن را از فرش به عرش برساند اما درباره کتابی که معرفی خواهد شد، چنین اتفاقی روی نداد و با وجود برنده شدن در معتبرترین جایزه ادبی کشور، باز هم در کانون توجه قرار نگرفت. پس باید گفت برنده شدن در جوایز ادبی به تنهایی نمی‌تواند یک اثر را در کانون توجه قرار دهد.

کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» خاطرات سردار جانباز میرزامحمد سلگی، فرمانده گردان حضرت ابوالفضل(ع) لشکر انصارالحسین(ع) همدان، تألیف «حمید حسام» سال 94 در جایزه ادبی «جلال آل‌احمد» در بخش مستندنگاری حائز عنوان شد ولی این سبب نشد این کتاب مورد توجه خوانندگان قرار گیرد. حتی مخاطبان کتب دفاع‌مقدس نیز آنطور که حق اثر بود، آن را ندیدند. زمستان سال 95 بود که خبر آمد قرار است تقریظ رهبر حکیم انقلاب اسلامی بر کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» و 3 کتاب دیگر رونمایی شود. همین خبر کافی بود تا جنب و جوشی در فضای اهالی کتاب ایجاد شود و آنها را کنجکاو کند تا بدانند جنس کتابی که رهبر فرزانه انقلاب بر آن تقریظ نوشته‌اند چیست و زمینه در کانون توجه قرار گرفتن اثر را فراهم کند.

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم

سلام بر یاران حسین علیه‌السلام و سلام بر لشکر انصارالحسین همدان؛ و سلام بر شهیدان، دلاوران، فداییان، شیران روز و عابدان شب؛ و سلام بر شهید زنده «میرزامحمد سلگی» و بر همسر باایمان و صبور او؛ و سلام بر «حمید حسام» که دردانه‌هایی چون سلگی و «خوش‌لفظ» را به ما شناساند. ساعت‌های خوش و باصفایی را با این کتاب گذراندم و بارها با دریغ و حسرت گفتم:

درنگی کرده بودم کاش در بزم جنون من هم/ لبی‌تر کرده زان صهبای جام پُر فسون من هم

هزاران کام در راه است و دل مشتاق و من حیران/ که ره چون می‌توانم یافتن سوی درون من هم...

در میان کتاب‌های خاطرات جنگ، این، یکی از بهترین‌هاست. نگارش درست و قوی، ذوق سرشار، سلیقه و حوصله، همت بلند، همه با هم دست به کار تولید این اثر شده‌اند. کتاب خانم ضرابی در شرح حال شهید عالی‌مقام علی چیت‌سازیان نیز دارای همین برجستگی‌هاست. این دو نفر از ستارگان اقبال همدانند». پس از انتشار متن تقریظ حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای بر این کتاب و 3 کتاب دیگر، مخاطبان، توصیه رهبرشان را روی چشم نهادند تا یکی از بهترین کتاب‌های خاطرات جنگ را بخوانند؛ اتفاقی که طی سال‌های اخیر بارها شاهد آن بوده‌ایم و پس از توجه رهبر معظم انقلاب اسلامی به یک اثر، مخاطبان نیز در جست‌وجوی آن رفته‌اند.

کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» که رهبر حکیم انقلاب آن را یکی از بهترین کتاب‌های خاطره جنگ لقب دادند، از تولد راوی آغاز و تا پایان جنگ ادامه پیدا می‌کند. در این کتاب خواننده با رزمنده‌ای آشنا می‌شود که مصداق کامل لقب «رهبر» است، به این معنا که همواره خودش در نوک پیکان بوده و نیروهای خود را فراخوانده و هرگز راضی نمی‌شود در آرامش و سکون بنشیند و فرمان حمله صادر کند. جانباز سلگی همواره این روحیه را حفظ می‌کند و حتی زمانی که هر دوپا را از دست می‌دهد روی برانکارد در قلب میدان به هدایت نیروهایش می‌پردازد. از این منظر باید گفت جانباز سلگی که سمت فرماندهی گردان حضرت ابوالفضل(ع) را نیز با خود همراه داشته، نماد یک فرمانده همیشه در صحنه است؛ فرمانده‌ای که ویژگی‌های برجسته شخصیتی و اخلاقی، او را در میان رزمندگان به عنوان یک الگو و نمونه مطرح کرده و قلوب آنها را تسخیر کرده است.

«آب هرگز نمی‌میرد» نماد رشادت و پایمردی است و در خط به خط کتاب، خواننده با این روحیه مواجه است. روحیه‌ای که توانست 8 سال جنگ را مدیریت کند؛ بدون اینکه ذره‌ای از خاک وطن را به اجنبی بدهد و در عین حال از انقلاب نوپای اسلامی نیز صیانت کند. سردار سلگی به اعتراف متن این کتاب، تحصیلات زیادی ندارد و با توجه به شرایط روزگار تحصیل کرده اما با روحیه‌ای که ما از فرماندهان و رزمندگان روزگار دفاع‌مقدس سراغ داریم، به خاطر دمیده شدن نفس روح‌اللهی امام بزرگوار، شاهدیم با وجود اینکه به مکتب نرفته و خط ننوشته‌اند، هرکدام مساله‌آموز صد مدرس شده‌اند.

در متن کتاب بارها می‌بینیم راوی از تسلط خوبی بر قرآن و نهج‌البلاغه  نه تنها در متن که تفسیر و تحلیل آن کلام مقدس برخوردار است. این همان اتفاقی است که امام خمینی(ره) در جوانان عصر خود رقم زدند و آنها را به اوج رساندند. «در میان کتاب‌های خاطرات جنگ این یکی از بهترین‌هاست.» این بخشی از تقریظ رهبر معظم انقلاب بر کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» است که حمید حسام، نویسنده و پژوهشگر برجسته دفاع مقدس، آن را تدوین و تألیف کرده است. جمله‌ای را که رهبر فرزانه انقلاب درباره این کتاب عنوان کرده‌اند، باید بسیار با دقت مورد مطالعه قرار داد، زیرا ایشان یک فرد کتابخوانند و از دیرباز پیگیر مطالعه کتاب‌های روز بوده‌اند، پس وقتی درباره یک کتاب می‌گویند این یکی از بهترین‌هاست، به واقع چنین بوده است.

با خواندن متن این کتاب پی به جایگاه والای این کتاب در میان آثار دفاع‌مقدس می‌بریم؛ اثری که در میان آثار مشابه این حوزه، به واقع یک سر و گردن از آنها بالاتر است که بخشی از این مرهون و مدیون تلاش مؤلف آن یعنی حمید حسام است. حسام برای نوشتن این کتاب تنها به خاطرات میرزامحمد سلگی اکتفا نکرده و هدفش تنها نوشتن کتابی نبوده که دینی به رزمندگان را ادا کرده باشد، بلکه در مواجهه با این کتاب شاهد هستیم مؤلف کوشیده یک پله فراتر از فضای مرسوم آثار دفاع‌مقدس قرار گیرد و اثری پژوهشی خلق کند که هم خواننده عادی و هم مخاطب جدی این حوزه را به خود مشغول کند.

حمید حسام برای تایید خاطراتی که راوی اصلی بیان می‌کند، سراغ دیگر افراد حاضر در آن موقعیت نیز رفته و از زاویه آنها نیز آن خاطره را روایت کرده است. این کار علاوه بر اینکه صداقت سردار سلگی را به خواننده اثبات می‌کند، استناد اثرش را نیز ارتقا بخشیده تا به عنوان یک اثر مستند و متقن به آن نگاه شود.  با توجه به اینکه در سال‌های اخیر تقریظ‌های متفاوتی از رهبر فرزانه انقلاب بر کتاب‌ها، منتشر شده، شاهدیم ایشان پیگیر جدی فضای نشر کشور هستند و وقتی برای کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» عبارت «نگارش درست و قوی» را به کار می‌برند نشان می‌دهد ایشان از روی تعمق و مطالعه چنین سخنی را درباره یک کتاب عنوان کرده‌اند. این نگارش درست و قوی در پانوشت‌های کتاب، خود را به خواننده نشان می‌دهد. علاوه بر این انسجام روایت‌ها و یکپارچگی آنها نیز در درست و قوی شدن نگارش اثر تأثیر بسزایی داشته است.

شاید در نگاه اول، مطالعه کتاب کمی بیش از 700 صفحه، خواننده را وادار به  عقب‌نشینی کند اما باید همین‌جا اعلام کرد از لحظه‌ای که کتاب را دست بگیرید تا زمانی که صفحات پایانی آن را که در عملیات مرصاد است، می‌خوانید، زمان زیادی طول نخواهد کشید، زیرا متن کتاب بسیار روان و یکدست بوده و دیگر اینکه میرزامحمد سلگی، فرمانده قهرمان گردان حضرت ابوالفضل(ع)، بسیار صمیمی و خالص است. همین 2 ویژگی کتاب، سبب می‌شود خواننده با کتاب قرابت پیدا کند و مطالعه اثر را سریع به پایان برساند.

درباره کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» جای سخن گفتن بسیار است اما تمام سخن را از زبان رهبر معظم انقلاب در ابتدای این مطلب خواندید. این کتاب را انتشارات صریر روانه بازار کتاب کرده است.

منبع: وطن امروز