تهران: شرفشاهی: طنز برخاسته از درد و تعهد است/ در جامعه ما سعه صدر و یا آستانه تحمل لازم برای پذیرش طنز وجود ندارد

به گزارش حلقه وصل، مراسم رونمایی از کتاب «مثلاً محرمانه» نوشته کامران شرفشاهی شب گذشته با حضور محمدباقر نجف‌زاده بارفروش، اسماعیلی، عابدینی و ضیاءالدین خالقی برگزار شد.

* نجف‌زاده بار فروش: قلمرو طنز گسترده است/ طنز برای اصلاح به کار می‌رود نه خنداندن

محمدباقر نجف‌زاده بارفروش در این نشست ضمن اشاره به اینکه تذکره‌الاولیا کتابی است که از حیث نثر بسیار عالی است، گفت: من در ابتدای سخنانم باید بگویم با آقای شرفشاهی در مطبوعات بزرگ شدم. کسانی که طنز در آن سال‌ها می‌نوشتند با طنازان کنونی متفاوتند. 

نویسنده 12 کتاب طنر در ادامه با بیان اینکه این کتاب را دو بار مطالعه کرده‌ام، گفت: این کتاب طنز نیست بلکه غوغایی در طنز است باید بگویم ایران سرزمین طنز است چه سواره باشی و چه پیاده، قدم به قدم باید با ادبیات طنز روبه‌رو شوی، حتی گاهی دیده می‌شود در منبرها هم سخنرانان از طنز استفاده می‌کنند.

بارفروش با بیان اینکه طنز انواع مختلفی از جمله تصویری، دیالوگ و ... دارد، گفت: معتقدم ادبیات در کشور ما غوغا می‌کند ما حتی آثار طنز را در قرآن هم شاهد هستیم اما باید توجه داشته باشیم فکاهه لزوماً خنداندن است ولی قلمرو طنز گسترده‌تر است.

وی درباره کتاب «مثلاً محرمانه»‌ خاطرنشان کرد: این کتاب از حیث فارسی‌نویسی و چیرگی در مبانی طنز باید مورد توجه قرار گیرد ضمن اینکه نگارش فارسی این کتاب پر از کاستی است. 

این منتقد با بیان اینکه انسان فرزانه‌ای چون شرفشاهی باید ویراست بهتری از کتاب ارائه می‌کرد، گفت: متعجبم چرا او کتاب را در مرحله نهایی مطالعه نکرده زیرا پر از غلط‌های چاپی و گفتاری است. هر چند به لحاظ نگارشی خوب است اما چند ایراد چاپی دارد و ایراد دیگرش گزینش واژگان تصنعی است زیرا ادبیات طنز را با فکاهه نباید اشتباه گرفت.

این منتقد با بیان اینکه ادبیات طنز است که باید وانمود کنیم جدی است اما از حیث انتقال پیام طنز شمرده می‌شود، گفت: طنز برای اصلاح به کار می‌رود نه خنداندن و باید مورد توجه قرار گیرد. مثلاً کارهای عمران صلاحی خنده‌دار است و انسان را در حین خنده به تفکر وا می‌دارد و از سویی کتاب مثلا محرمانه شرفشاهی از حیث انتقال مفاهیم طنز زیباست ولی شتابان منتشر شده است.

* اسماعیلی: طنز روی لبه تیغ راه رفتن است و با فکاهه و لودگی متفاوت است

در ادامه این نشست اسماعیلی از دوستان شرفشاهی ضمن اشاره به سبقه طنز و طنازی در کشور، گفت: ما مردم طنازی داریم اما متأسفانه از این که فرهنگ پذیرش طنازی و شوخ‌طبعی را نداریم باید ناراحت باشیم چرا که هر طنز و شوخی می‌خواهد صورت بگیرد به گروهی برمی‌خورد ولی باید مرزها را بشناسیم. روزی مهران مدیری کاری در حوزه پزشکی ساخت اما جامعه پزشکی ما این توان را نداشت و به شدت ناراحت شد.

به گفته وی معتقدم یک روز باید بپذیریم و خود را در برابر برخی مسائل مقاوم کنیم چرا که شوخی است. البته طنز هم روی لبه تیغ راه رفتن است و با فکاهه و لودگی متفاوت است. در طنز نقد وجود دارد و فکر می‌کنم در پذیرش این نقد یک خلأ فرهنگی داریم.

وی در پایان سخنان خود با بیان اینکه در دین و تاریخ ایرانی و اسلامی شوخی دیده می‌شود، گفت: باید قدرت پذیرشمان را بالا ببریم تا حرف افرادی چون شرفشاهی را به راحتی بپذیریم.

* خالقی: حافظ یکی از طنازان بزرگ ما به شمار می‌رود

ضیاءالدین خالقی شاعر و منتقد نیز در سخنان کوتاهی ابراز داشت مقدمه کتاب را خواندم، نیاز انسان به طنز و تاریخ و ... و یا در تاریخ یونان باستان دیده می‌شود. این نیاز ربطی به تاریخ ندارد و فطری است، انسان‌ها به گونه‌های مختلف با هم شوخی می‌کردند و باید بدانیم طنز شکل‌های مختلفی دارد.

وی با بیان اینکه طنز جدی است و حافظ یکی از طنازان بزرگ ما به شمار می‌رود، تصریح کرد: طنز در ادبیات جدی ما وجود داشته و مؤثر است مثلاً سنایی با همه بزرگی و عرفانی که داشته ابیاتی را سروده که شاید سخیف هم باشد بنابراین طنز را در همه حوزه‌ها می‌توانیم داشته باشیم مثل داستان، نمایش‌نامه، سینما و ... . در متون کهن ما بسیاری از آثار با طنز همراه هستند و ما در متون منثور خود طنزی جدی می‌بینیم ولی برعکس در زمان حال با طنزهای سطحی مواجهیم، طنزی که به مسائل روز می‌پردازد.

این منتقد در پایان داستان حکیم طوس را در این کتاب از بهترین بخش‌های آن دانست. 

* عابدینی: سفیر اردهال سه کتاب از شرفشاهی منتشر کرده است

عابدینی مدیر انتشارات سفیر اردهال ضمن اشاره به اینکه شرفشاهی خود ناشر هم است، گفت: ما در انتشارات خود سه اثر از او چاپ کردیم، یک مجموعه شعر کودکان، کتاب بیا با هم بخندیم و از این قبیل که کتاب اول ایشان سه چاپ خورده است. هر چند از زمان انتشار اثر جدید او نیز زمان زیادی نگذشته اما ما در انتشارات برای غلط‌های تایپی امکان اصلاح داریم. 

* شرفشاهی: طنز برخاسته از درد و تعهد است/ در جامعه ما سعه صدر و یا آستانه تحمل لازم برای پذیرش طنز وجود ندارد

کامران شرفشاهی در پایان این نشست در مورد کتاب خود ضمن پذیرش برخی غلط‌های چاپی مقصر را خودش دانست نه ناشر را گفت: آخرین بار خود مؤلف و نویسنده است که کتاب را می‌خواند سعی کردم با دقت کارم را انجام دهم ولی باز هم اشکالاتی دیده می‌شود که نمک کتاب است.

وی افزود: همان گونه که در مقدمه کتاب آورده‌ام این اثر مجموعه‌ای از آثار طنز است و تفاوت طنز با سایر گونه‌ها مثل هزل، هجو و فکاهه در این است که معمولاً نویسنده اندیشه‌ای پشت کار خود دارد مثل درد و یا دغدغه.

شرفشاهی گفت: در جامعه ما سعه صدر و یا آستانه تحمل لازم برای پذیرش طنز وجود ندارد و طنزپرداز در جامعه ما همواره با نگرانی و دغدغه مشغول به کار است. در عین حال شاعر و طنزپردازی که از این قالب استفاده می‌کند هدفش این است که مانند یک داروی تلخ این مطالب را با حلاوتی به جامعه تزریق کند.

وی افزود: دوستانی که در حوزه طنز کار می‌کنند دارای دغدغه‌های اجتماعی و فرهنگی هستند طنز ممکن است لبخند بر لب کسی بنشاند ولی برخاسته از درد و تعهد است.