استفاده‌ای از فرصت پیاده‌روی اربعین در نمایش «نفس المهموم»

به گزارش حلقه وصل، فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی در کنار خدمات پرتعداد و پرتکرار و متفاوتی که به زائران اربعین در مسیر پیاده‌روی تا کربلا ارائه می شود، چند سالی است قوت گرفته است. موکب‌هایی برای ارائه احکام و معارف دینی، موکبی برای اقامه نماز و عزاداری، موکبی برای معرفی کتاب، اجرای تواشیح و سرود، توزیع مستندهای مدافعان حرم و حتی نمایش و پخش چندین باره سریال مختار از ال‌سی‌دی بزرگ شهری از فعالیت‌هایی است که توسط خادمان حاضر در مسیر پیاده‌روی به زائران ارائه می‌شود.

در کنار همه این فعالیت‌ها، اجرای نمایش صحنه‌ای در فضایی کیلومترها دور از تهران و با سختی‌های انتقال تجهیزات و انتخاب هنرور عراقی و هماهنگی، تا تطبیق سناریو برای مخاطبانی که جملگی زائران پیاده‌روی اربعین هستند به شدت کار دشواری است. کاری که البته مجموعه مهنا آن را پیش برده است و چهار سال متوالی است که نمایش‌هایی از این جنس را در نجف روی صحنه می‌برد. امسال نیز نمایش «نفس المهموم» با اجرای این گروه، توسط بنیاد فرهنگی روایت فتح تهیه شده است و در روزهای منتهی به اربعین حسینی(ع) برای مخاطبانی که زائران امام حسین علیه السلام هستند روی صحنه می‌رود.

این نمایش صحنه‌ای که نوع خاصی از اجرا روی سن است و به خاطر جدید بودن سبک کار عنوان مشخصی روی آن گذاشته نشده است، ترکیبی از نمایش، صدا با ویدئو پروجکشن و نور دیجیتال تکنیکال است که توانسته ارتباط خوبی با مخاطب برقرار کند.

نمایش با ذکر حدیثی از پیامبر (ص) درباره امام حسین (ع) آغاز می‌شود، سپس با اشاره به واقعه غدیر و ظلمی که بعد از پیامبر (ص) به اهل بیت(ع) روا داشته شد، ادامه پیدا می‌کند.

پی‌رنگ اصلی نمایش بازگشت کاروان اسرا به صحرای کربلا و یادآوری نحوه رزم و شهادت یاران اباعبدالله(ع) است. نمایش صحنهای نفس المهموم، حرکات نمایشی و افکت‌های صوتی و تصویری با یکدیگر تطبیق پیدا می‌کنند و جلوه‌های بصری زیبایی را ایجاد می‌کنند. ارتباط مخاطب با این نمایش صحنه‌ای از همان ابتدا آغاز می‌شود. این ارتباط نوع دیگری از تعاملات میان صحنه و مخاطب است. اگرچه در فضای نمایش کلاسیک تعامل مخاطب به سن و نمایش محدود می‌شود؛ اما در نمایش صحنه‌ای از این دست که ترکیبی از نور، صدا و جلوه‌های بصری است، ارتباط شکل دیگری پیدا می‌کند. در واقع شاید بشود آن را به ارتباط مخاطب با منبر تشبیه کرد. استفاده از تمثیل، حدیث و نواهایی که به گوش مخاطب آشنایی دارد، فضای کلامی و ایجاد ارتباط را با مخاطب برقرار می‌کند.

ظرفیت اربعین و جمعیت حاضر در این پیاده‌روی اگرچه فرصت مناسبی برای ارتباط بیشتر با بدنه جامعه در حوزه‌های فرهنگی و هنری است؛ اما مسئولان امر کمتر به این ظرفیت‌ها توجه دارند. در این میان توجه و اهمیت دادن به فعالیت‌های فرهنگی اینچنینی مانند آنچه در نمایش «نفس المهموم» اتفاق می‌افتد ارزشمند است.

نام آشنای «روایت فتح» با استفاده از ظرفیت گروه‌هایی فعال چون «مهنا» توانسته است در فضای پیاده‌روی اربعین، اتفاقات مثبتی مانند نمایش «نفس المهموم» را رقم بزند  که خلا فعالیت‌های فرهنگی را در مسیر پیاده‌روی اربعین پر کند.

جنس مخاطبی که در پیاده‌روی اربعین حضور دارد؛ البته متفاوت از مخاطبینی است که در فضاهای فرهنگی در داخل کشور حضور دارند. مخاطبین اربعین در بستر پیاده‌روی، فرصتهای محدودی برای استراحت و استفاده از فرصت‌های فرهنگی پیدا می‌کنند که از این زمان باید به نحو احسن استفاده کرد. به همین منظور مدت زمان اجرای نمایش نفس المهموم، کوتاه و مناسب است و در روز 6 اجرا دارد.

نمایش صحنه‌ای «نفس المهموم»، در شهر نجف، زیر پل ثوره العشرین، ابتدای خیابان امام علی(ع)، موکب «نجم الثاقب» و همزمان با پیاده‌روی اربعین روی صحنه می‌رود.این نمایش کاری از «مهنا» و محصول گروه هنرهای نمایشی بنیاد فرهنگی روایت فتح است. علیرضا کوهفر تهیه‌کننده نمایش «نفس المهموم»، سعید اسماعیلی کارگردان و  رضا ترکمان مسئول جلوه های ویژه، عباس رحمانی طراح نور، محمد نیاکان مجری طرح، آنه محمد ایری طراح صحنه و لباس و صادق فتاحی مدیر صدای این پروژه هستند.