به گزارش حلقه وصل، حقیقتا چمران کیست؟ این سوالی است که با گذشت 35 سال از شهادت این انسان بزرگ همچنان جواب دادن به آن دشوار است، دشوار از آن جهت که چمران انسانی یک بُعدی نبود و در ابعاد مختلفی حرف برای گفتن داشت.
او مرد جنگهای نامنظم، مرد فیزیک پلاسما، مرد گفتوگوهای دیپلماتیک، عارف واصل، انقلابی اصیل و ... بود و همین سبب شده بود که شناخت چمران حتی برای نزدیکترین افراد به او نیز امری دور از دسترس باشد.
کتاب «بینش و نیایش» یکی از کتابهایی است که دو چهره متفاوت از شهید دکتر مصطفی چمران را به خواننده و یا بهتر است گفته شود به آنهایی که میخواهند چمران را بهتر بشناسند نشان میدهد و از این رو میتوان این کتاب را به آنها توصیه کرد.
این کتاب از دو بخشِ «بینش» که شامل سخرانیهای این معلم متعهد* و «نیایش» که نیایشهای دستنویس این جنگجوی پرهیزکار** است تشکیل شده و همین سبب میشود که خواننده با دو وجه از اندیشه شهید چمران روبرو شود.
«ﻣﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﻨﺎﻗﻀﺎت اﺑﺮ ﻗﺪرتها ﻧﯿﺴﺘﯿﻢ. وﻟﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪﯾﻢ ﺗﺎ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ اﺳﺘﻘﻼل ذاﺗﯽ و ﺧﻮد ﮐﻔﺎﯾﯽ ﺧﻮد را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﮑﻨﯿﻢ، ﺑﺎزﯾﭽﻪ ﻗﺪرتهای ﺧﺎرﺟﯽ و سیاستهای ﺷﻮم اﺳﺘﻌﻤﺎری ﺑﺎﻗﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﻣﺎﻧﺪ.»
این برشی از بخش بینش این کتاب است که میبینیم این شهید چگونه بر آنهایی که دم از سازش با ابرقدرتها میزنند میتازد و آنها را سرزنش میکند و توجهها را به سوی رشد و پیشرفت داخلی جلب میکند و پاسخی است بر بسیاری از اما و اگرهای این روزها که اگر شهدا در روزگار کنونی بودند چه موضعی اتخاذ میکردند که با خواندن بخش «بینش» میتوان از مواضع روشنگرانه این یار صدیق امام(ره) و انقلاب مطلع شد.
در بخش «نیایش» نیز خواننده تصویری از دکتر مصطفی چمران میبیند که گویی عارفی واصل در مسیر تقرب به بارگاه باریتعالی در حال مناجات کردن است. در این فصل خواننده عباراتی را میخواند و از نظر میگذارند که موجب حیرت است.
عباراتی که ریشه در خاستگاه فکری شهید چمران دارد که ریشه آن در تعالیم دینی این اندیشمند اسلامی است. یکی از این نیایشها بنا به ادعایی که در پاورقی کتاب آمده آخرین دستنوشته شهید چمران پیش از شهادت است.
چمران، از سویی با موقعیتهای اجتماعی و سیاسی ایران و جهان آشنا بود و در هر موقعیتی میدانست چه باید بکند، و از سویی در رابطه با خدا، چنان به ریسمان توکل و عشق او چنگ زده بود و با او چنان پیمانی داشت که لحظه لحظههای عمرش شاهد این پیوند ناگسستنی بود.
کتاب «بینش و نیایش» که انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی آن را تاکنون 22 مرتبه تجدید چاپ کرده، بر آن است که شخصیت شهید دکتر مصطفی چمران را از این دو بُعد، مورد کنکاش و بررسی قرار دهد.
پی نوشت: *و** اشاره به توصیف امام خمینی(ره) در پیام تسلیت به مناسبت شهادت شهید چمران دارد.