تهران: داستان انقلاب زیرمجموعه داستان سیاسی است

به گزارش حلقه وصل، نشست «ادبیات با طعم انقلاب» با حضور احمد شاکری و محمد حنیف در سی امین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شد.

در ابتدای این نشست احمد شاکری ضمن تبیین جایگاه ادبیات انقلاب اسلامی گفت:در ابتدا باید به پرسش هایی پاسخ دهیم. برای مثال باید بدانیم که جایگاه و اهمیت واقعی ادبیات داستانی انقلاب اسلامی چیست؟ هویت و ماهیت ادبیات انقلاب چیست و در کجا مفهوم پیدا می‌کند؟

وی ادامه داد: ادبیات، پس از ظهور انقلاب اسلامی در ایران، وجهه جدیدی پیدا کرد که البته ظهوراتی نیز داشت که از جمله آن می‌توان به پیدایش نویسندگان جدید و جوان اشاره نمود. هم چنین موضوعات جدیدی به ادبیات داستانی اضافه شد و ادبیات داستانی از شکل قبلی خود به شکل جدیدی تغییر کرد. در همین باب باید گفت که از جمله این تغییرات، تغییر موضوعات از ادبیات لیبرالیستی به ادبیات انقلاب اسلامی بود. در حقیقت ادبیات پیش از انقلاب اسلامی مفهوم غلطی از دین و مذهب را به مخاطب ارائه می داد که اکنون متفاوت شده است.

احمد شاکری در بخش دیگری از سخنان خود ضمن اشاره به جریان شبه روشنفکری در ادبیات داستانی گفت: همان طور که میدانید، در مقابل جریان ادبیات انقلاب اسلامی، ادبیات شبه روشنفکری نیز وجود دارد. نباید از این جریان انتظار داشت که بیاید و راجع به انقلاب اسلامی صحبت کند. اما نکته مورداتفاق در تمام طیف های ادبیات این است که ادبیات کشور پس از بروز انقلاب اسلامی در ایران دوره جدیدی پیدا کرد. این دوره جدید شامل شئون های متفاوتی با قبل است.

او بیان داشت: اکنون باید بدانیم که چرا ضرورت دارد درباره ی ادبیات جدید صحبت کنیم. صدمه ای که جریان انقلاب می خورد از سمت جریانی است که متفاوت با جریان انقلاب است اما در ظاهر همراه با آن حرکت می‌کند. البته این موضوع موانعی نیز به همراه دارد که باید شناسایی شده و مورد اصلاح قرار بگیرد. بنابراین توجه به ماهیت و هویت انقلاب اسلامی در راس کار است و ادبیات باید بتواند به این دست پرسش ها پاسخ دقیق بدهد.

در ادامه محمد حنیف صحبت کرد و گفت: اگر امروز با نوشته های مختلف در زمینه انقلاب، با نگاهی غیر از نگاه حاکم رو به رو هستیم به این دلیل است که نگاه های متفاوتی در این حوزه وجود دارد. اگر بخواهیم دلیل و ریشه وقوع انقلاب را در یک کشور بررسی کنیم، باید بگوییم که عواملی مانند نارضایتی عمومی از حکومت، وحدت کلمه مردمی، رهبری واحد و خواست جهانی از جمله عوامل این موضوع می‌باشد.حال اگر قرار است که کتابی به عنوان نمونه ی کامل هویت انقلاب اسلامی باشد، باید دارای تمام ویژگی های مذکور در آن باشد.

وی ادامه داد: انقلاب زیر مجموعه ای از سیاست است. بنابراین باید گفت که داستان انقلاب زیر مجموعه داستان سیاسی است که به موضوعی مثل قدرت می‌پردازد. طرفداری و مخالفت با  یک جریان سیاسی از جمله ویژگی های دیگر این دست از ادبیات است. باید توجه داشت که یکی از تاثیرات انقلاب اسلامی شکستن فضا بود و داستان نویسانی را معرفی کرد که با نگاه دینی به ادبیات نگاه می‌کردند. قبل از انقلاب اسلامی، سهم ادبیات با نگاه دینی بسیار کم بوده است و پس از انقلاب شاهد تحول گسترده ای در این حوزه هستیم.

حنیف در بخش پایانی صحبت های خود گفت: داستان انقلاب زیر مجموعه داستان سیاسی است اما ممکن است وجهه فرهنگی آن ها متفاوت باشد. جریان داستان انقلاب شامل چند دسته داستان است. اول، داستان انقلاب اسلامی است که نمونه های زیادی از آن وجود دارد. یک بخش دیگر، داستان با نگاه چپ مارکسیستی است که از جمله آن می توان به مدار صفر درجه اشاره نمود. یک بخش دیگر، کتاب های نقد به حکومت است.

این جلسه با پرسش و پاسخ حاضران به پایان رسید.