ظرفیت‌های داخلی؛ چاره‌های ممکن

سرویس مبشرصبح - رامین ولی‌زاده میدانی: ظرفیت­های بی­‌نظیری در کشور ما وجود دارند که در سایه­‌ی غفلت واقع شده­‌اند. مقام معظم رهبری با تأکیدات خود، سعی در هوشیاری ما در این باره دارند. توجه به بیانات و راهنمایی­های ایشان، راه­گشای این جاده‌­ی پر پیچ‌­وخم است؛ لذا در این نوشتار، سعی بر شمردن پاره‌­ای از ظرفیت­های داخلی مورد تأکید مقام معظم رهبری داریم.

1- نیروی انسانی

نیروی انسانی به عنوان مهم­ترین ظرفیت هر کشوری محسوب می­شود؛ با توجه به این مهم، مقام معظم رهبری یکی از ظرفیّت­های مهمّ کشور را ظرفیّت نیروی انسانی می‌­خوانند. ایشان در این باره می‌فرمایند: «یکی از ظرفیّت­های مهمّ ما، ظرفیّت نیروی انسانی ما است. نیروی انسانی در کشور ما، یکی از بزرگ‌ترین ظرفیّت‌های کشور ما است؛ این یک فرصت بزرگ است».(1) ایشان با ممتاز خواندن ظرفیت نیروی انسانی در کشور ما می­فرمایند: « ظرفیت منابع انسانی ما جزو ظرفیت­های ممتاز در سطح جهان است؛ این ظرفیت را باید بالفعل کرد و باید به کار گرفت». (2)

ایشان هم­چنین در این مورد به جمعیت جوان کشور اشاره می­کنند:«یکی از ظرفیّت­های مهمّ ما، ظرفیّت نیروی انسانی ما است. نیروی انسانی در کشور ما، یکی از بزرگ‌ترین ظرفیّت‌های کشور ما است؛ این یک فرصت بزرگ است. جمعیّت جوان کشور ــ از پانزده سال تا سی سال ــ یک حجم عظیم از ملّت ما را تشکیل می­دهند؛ این خودش یک ظرفیّت است».(3)

2- منابع طبیعی

از ظرفیت­های دیگری که می­تواند یک کشور را در مسیر رشد و شکوفایی قرار دهد، منابع طبیعی آن کشور است. وجود منابع عظیم طبیعی در کشور ما، به عنوان یکی از این ظرفیت­های قابل توجه است. به طوری که رهبری معظم در این باره می­فرمایند: «یکی از ظرفیّت­های مهم کشور ما منابع طبیعی است. من سال گذشته در همین‌جا راجع به نفت و گاز گفتم که مجموع نفت و گاز ما در دنیا درجه‌ی یک است؛ یعنی هیچ کشوری در دنیا به‌ قدر ایران، بر روی هم نفت و گاز ندارد. مجموع نفت و گاز ما از همه‌ی کشورهای  دنیا ــ شرق و غرب عالم ــ بیش­تر است. امسال که من دارم با شما حرف می­زنم، کشفیّاتی درمورد گاز شده است که نشان می­دهد که از آن مقداری که سال گذشته در آمارهای ما بود، از آن مقدار هم منابع گازی ما و ذخیره‌های گازی ما افزایش پیدا کرده است؛ این وضع نفت و گاز ما است. بیشترین ذخیره‌ی منابع انرژی ــ که همه‌ی دنیا روشنی خود، گرمای خود، صنعت خود، رونق خود را از انرژی دارد، از نفت و گاز دارد ــ در کشور ما است. علاوه‌ی بر این، معادن طلا و معادن فلزّات کمیاب در سرتاسر این کشور پراکنده است و وجود دارد. سنگ آهن، سنگ­های قیمتی، انواع و اقسام فلزهای لازم و اساسی ــ که مادر صنایع محسوب می­شوند ــ در کشور وجود دارد؛ این هم یک ظرفیّت بزرگی است».(4)

3- ظرفیت­های علمی

از دیگر ظرفیت­های مهمی که باید بدان اشاره کرد، ظرفیت­های علمی یک کشور است. حتی در احادیث معصومین(ع) نیز می­بینیم که چقدر به ارزش علم اشاره دارند و آن را به عنوان یک قدرت می­خوانند. «العلم سلطان» اشاره به همین موضوع دارد. در این باره نیز مقام معظم رهبری اشارات مهمی فرموده‌­اند. از جمله بیاناتی که ایشان در این باره دارند، به این شرح است: «تعداد ده میلیون دانش‌آموخته‌ی دانشگاه‌ها را داریم؛ ده میلیون از جوان­های ما در طول این سال­ها از دانشگاه‌­ها فارغ‌التّحصیل شدند. همین حالا بیش از چهار میلیون دانشجو داریم که این­ها در طول چند سال آینده فارغ‌التّحصیل می­شوند؛ جوانان عزیز بدانند، این چهار میلیونی که می­گویم، ۲۵ برابر تعداد دانشجو در پایان رژیم طاغوت است؛ جمعیّت کشور نسبت به آن موقع شده دو برابر، امّا تعداد دانشجو نسبت به آن موقع شده ۲۵ برابر؛ امروز ما این تعداد دانشجو و فارغ‌التّحصیل داریم. علاوه‌ی بر این­ها، میلیون­ها نیروی مجرّب و ماهر داریم». (5) این اشارات مشخص میکند که ظرفیت عظیمی از جوانان عالم و متفکر در کشور وجود دارد و باید از این فرصت ناب به بهترین نحو استفاده کرد.

4- موقعیّت جغرافیایی

موقعیت استراتژیک ایران باعث شده است که در طول سال­های متمادی، مورد توجه همگان و به‌ ­ویژه قدرت‌­های بزرگ جهانی باشد. در این باره نیز مقام معظم رهبری می­فرمایند:«ظرفیّت دیگر موقعیّت جغرافیایی ما است؛ ما با پانزده کشور همسایه هستیم که این­ها رفت‌وآمد دارند. حمل و نقل ترانزیت یکی از فرصت­های بزرگ کشورها است؛ این برای کشور ما هست و در جنوب به دریای آزاد و در شمال به آب­های محدود منتهی می­شود. در این همسایه‌های ما، در حدود ۳۷۰ میلیون جمعیّت زندگی می­کنند که این مقدار ارتباطات و همسایه‌ها، برای رونق اقتصادی یک کشور یک فرصت بسیار بزرگی است. این علاوه بر بازار داخلی خود ما است؛ یک بازار ۷۵ میلیونی که برای هر اقتصادی، یک چنین بازاری بازار مهمّی است ».(6)

5- زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری

از ظرفیت­های مهمی که برای کشورها حائز اهمیت است، زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری کشورها است. رهبری معظم به این نکته نیز اشاره می­فرمایند: «یک ظرفیّت دیگری که در کشور وجود دارد، زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری است؛ نرم‌افزاری مثل این سیاست­های اصل ۴۴، سند چشم‌انداز و این کارهایی که در این چند سال انجام گرفته و همچنین زیرساخت‌های گوناگون مثل جاده و سد و پل و کارخانه و امثال این­ها؛ این­ها زمینه‌های بسیار خوبی برای پیشرفت اقتصاد کشور است، این­ها ظرفیت‌های یک کشور است».(7) هر کشوری برای پیش­رفت و رونق اقتصادی خود به وجود چنین زیرساخت­هایی نیاز دارد. چنان که اشاره شد، رهبری معظم وجود این زیرساخت­ها را مورد تأکید قرار می­دهند.

6- ظرفیت اقتصادی

امروزه در جهان سرمایه‌‌­داری، کشورهایی که از ظرفیت اقتصادی بالایی برخوردارند، نقش تعیین­‌کننده­‌ای در نظام بین­‌الملل ایفا می‌کنند. از قدرت­های بزرگ اقتصادی که در این رابطه می­توان به آن اشاره کرد، کشور چین است. این کشور توانسته است که در بازار جهانی حضور پررنگی داشته باشد. نقش بزرگ اقتصادی این کشور در نظام بین­‌الملل، باعث ایجاد نقش تعیین­‌کننده­‌ی سیاسی نیز شده است. حال با این اشاره، تأکید مقام معظم رهبری بر ظرفیت اقتصادی کشور چنین است:«با ابلاغ سیاست­های اصل 44 قانون اساسی و آن­چه که به مسئولان توصیه و به آنها تأکید شد و آن­ها هم عزم خودشان را نسبت به این قضیه ابراز کردند، میدان تلاش اقتصادی برای مردم گشوده است و راه­ها باز است. مسئولان باید برای مردم تشریح کنند امکان­هایی را که در اختیار مردم وجود دارد و خودشان هم باید تلاش کنند. کشور ما ظرفیت اقتصادی بسیار زیادی دارد و می‌توان برای بنای یک جامعه‌ی برخوردار از رفاه، تلاش و کار کرد».(8)

نتیجه­‌گیری:

غفلت از داشته‌­های خود عواقب سنگینی در پی دارد. از نمونه­‌های این آثار این است که به دنبال دیگران چشم دوخته می­‌شود. مقام معظم رهبری نوح‌­گونه کشتی این انقلاب را از طوفان­های مختلف نجات می‌دهند. توجه به اشارات ایشان در مورد ظرفیت­‌های داخلی کشور نیز نجات­بخش کشور در این برهه‌­ی حساس است که در این نوشتار به پاره‌­ای از آن­ها اشاره شد.

منابع:

(1) بیانات در حرم مطهر رضوی، 1393/01/01

(2) بيانات در دیدار فعالان بخش‌های اقتصادی کشور - 1390/05/26

(3) پاسخ رهبر انقلاب به ۱۰ پرسش درباره اقتصاد مقاومتی - 1393/01/06

(4) پاسخ رهبر انقلاب به ۱۰ پرسش درباره اقتصاد مقاومتی - 1393/01/06

(5) پاسخ رهبر انقلاب به ۱۰ پرسش درباره اقتصاد مقاومتی - 1393/01/06

(6) پاسخ رهبر انقلاب به ۱۰ پرسش درباره اقتصاد مقاومتی - 1393/01/06

(7) پاسخ رهبر انقلاب به ۱۰ پرسش درباره اقتصاد مقاومتی - 1393/01/06

(8) پیام نوروزی‌ به مناسبت حلول سال 1386