بسته فرهنگی ویژه «اربعین» منتشر شد+معرفی کتاب، ویدیو و آثار گرافیکی

حلقه وصل: اگرچه شرایط کنونی بیماری و همه‌گیری جهانی، آیین‌های اربعین امسال را به ظاهر متوقف کرده است اما کشتی نجات‌بخش مکتب حسین(ع) و به تبع آن چشمه‌های جوشان اربعین حسینی در قلوب و اذهان انسان‌های آزاده، پرشور و پرخروش به راه خود ادامه می‌دهد.
اربعین حسینی چهلمین روز شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورا می‌باشد که با ۲۰ صفر مصادف شده است. مشهور است که اسیران کربلا روز ۲۰ صفر سال ۶۱ قمری در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسین(ع) به کربلا رفتند. همچنین جابربن عبدالله انصاری، در این روز به‌عنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده است.
زیارت اربعین از اعمال خاص این روز است و بنابر روایتی از امام حسن عسکری(ع) از نشانه‌های مؤمن دانسته شده است.
۲۰ صفر در ایران تعطیل رسمی است و شیعیان در این روز عزاداری می‌کنند. راهپیمایی اربعین شیعیان و شیفتگان اباعبدالله(ع) به سوی کربلا، به یکی از مهم‌ترین و گسترده‌ترین مراسمات عزاداری شیعیان جهان تبدیل شده و در زمره بزرگترین اجتماعات مذهبی جهان قرار گرفته است. همه ساله بیشترین زائرانی که در اربعین از دیگر کشورها به عراق می‌روند، از ایران‌بوده اند. البته امسال با بروز پدیده کرونا و بویژه موج جدید همه‌گیری آن در این روزها، مرزهای عراق برای حفظ سلامت و جان زائران، به روی اتباع غیرعراقی بسته مانده و از برگزاری پیاده روی اربعین ممانعت شده است. هرچند راه سفر ظاهری و جسمی به کربلا بسته شده است؛ اما برای پای جان و دل حتی تصور هیچ‌گونه محدودیت و ممانعتی برای زیارت اباعبدالله الحسین(ع) متصور نیست.
سید ابن طاووس در لهوف نقل کرده است هنگامی که اسیران کربلا در راه بازگشت از شام، به عراق رسیدند، به راهنمایشان گفتند «ما را از راه کربلا ببر». پس هنگامی که آنها به قتلگاه رسیدند، جابربن عبدالله انصاری و برخی از بنی‌هاشم را دیدند که برای زیارت قبر امام حسین(ع) آمده بودند. پس با گریه و اندوه مجلس عزایی برپا کردند و پس از چند روز به مدینه بازگشتند. سید محمدعلی قاضی طباطبایی (۱۲۹۳-۱۳۵۸ش) در کتاب تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سیدالشهداء(ع)، بازگشت اسرا به کربلا در اولین اربعین را اثبات کرده است. برخی نیز با توجه به شواهد و قرائنی همچون الحاق سر امام حسین(ع) به بدنش در روز اربعین، محل دفن سر مطهر و وجه استحباب زیارت اربعین حضور اسرا در کربلا را پذیرفتنی دانسته‌اند.
به گفته قاضی طباطبایی زیارت روز اربعین در نزد شیعیان زیارت «مَرَدّ الرَّأس» نیز خوانده می‌شود. مَرَدُ الرأس یعنی بازگرداندن سر، و منظور آن است که در این روز که اسرای اهل بیت به کربلا بازگشتند سر امام حسین(ع) را نیز به کربلا آوردند و دفن کردند. ابن شهر آشوب از قول شیخ طوسی نقل کرده است که به سبب ملحق شدن سر امام به بدن و دفن آن، زیارت اربعین توصیه شده است.
در حدیثی از امام حسن عسکری(ع) پنج نشانه برای مؤمن شمرده شده است. یکی از این پنج نشانه زیارت اربعین است. هم چنین زیارت‌نامه‌ای برای روز اربعین از امام صادق(ع) نقل شده است. شیخ عباس قمی این زیارت‌نامه را در مفاتیح الجنان در باب سوم بعد از زیارت عاشورا غیر معروفه، با عنوان زیارت اربعین نقل کرده است.
قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء می‌نویسد: حرکت به سوی کربلا در روز اربعین از زمان امامان معصوم(ع) در بین شیعیان رایج بوده است و شیعیان حتی در زمان بنی‌امیه و بنی‌عباس نیز به این حرکت مقید بوده‌اند. توصیه به زیارت اربعین باعث شده است که شیعیان به ویژه ساکنان عراق، از نقاط مختلف این کشور به سوی کربلا حرکت کنند.
حزب بعث عراق پس از روی کار آمدن، برگزاری مراسم‌های مذهبی را محدود کرده بود و همچنین هر نوع برقراری موکب و پیاده‌روی به کربلا را ممنوع ممنوع اعلام کرده بود. با این وجود مردم نجف در ۱۵ صفر ۱۳۹۸قمری برابر با ۱۹۷۷میلادی آماده برگزاری مراسم پیاده‌روی اربعین شدند. کاروان سی‌هزار نفری به سمت کربلاء حرکت کرد. این حرکت از ابتدا با برخورد حکومت مواجه شده و تعدادی شهید شدند. در نهایت در مسیر نجف به کربلا، نیروهای ارتش حمله کرده، هزاران نفر را بازداشت کردند. تعدادی کشته شدند، برخی به اعدام و برخی دیگر به حبس ابد محکوم گردیدند. سید محمد باقر صدر و سید محمد باقر حکیم در این انتفاضه نقش داشتند. امام خمینی(ره) نیز این قیام مردمی را تأیید کرد.
امروزه این حرکت که غالباً به صورت پیاده صورت می‌گیرد یکی از پرجمعیت‌ترین راهپیمایی‌ها در جهان شمرده می‌شود. پس از سقوط حزب بعث عراق جمعیت این زائران چند برابر شده است، شمار شرکت کنندگان در این راهپیمایی تا بیش از 27 میلیون نفر نیز اعلام شده است که طبق آمارهای رسمی همه ساله میلیون‌ها ایرانی تا حدود 3.5 میلیون نفر در این پیاده روی عظیم حضور داشته‌اند. همه ساله علاوه بر شیعیان، گروه‌هایی از اهل‌سنت، مسیحیان، ایزدیان و دیگر مذاهب نیز در پیاده‌روی اربعین حضور می‌یابند.
امسال نیز همچون سال های قبل زائران عراقی از شهرهای خود به سمت کربلا حرکت می‌کنند؛ اما از آنجا که امسال مرزهای عراق به روی غیرعراقی‌ها بسته است امکان حضور زائران سایر کشورها در راهپیمایی وجود ندارد. در سال‌های گذشته اکثر زائران ایرانی مسیر نجف تا کربلا را برای پیاده‌روی انتخاب می‌کردند. مسافت پیاده‌روی میان دو شهر حدود ۸۰ کیلومتر است. تعداد ۱۴۵۲ ستون در مسیر نجف به کربلا وجود دارد که فاصله بین هر ستون ۵۰ متر است. برای پیاده‌رویِ کل مسیر زمانی در حدود ۲۰ تا ۲۵ ساعت لازم است که بهترین زمان برای شروع سفر ۱۶ صفر است.
پیش از این خیل عظیم دلدادگان اباعیدالله(ع) همه ساله بیش از سال قبل در پیاده روی اربعین شرکت می‌کردند و حتی افرادی که موفق به شرکت در آن نمی‌شدند در شهر خود تحت عنوان «جاماندگان اربعین» اقدام به پیاده‌روی چند کیلومتری می‌کردند. همچنین همه ساله موکب های زیادی نیز از سوی مردم و نهادهای مردمی ایران در مسیر پیاده روی اربعین از داخل ایران تا کربلای معلی دایر می‌شد و اقدام به خدمات‌رسانی به زائران می‌کرد و حتی بعد از اربعین نیز از ظرفیت‌های آن استفاده می‌گردید همچون کمک‌رسانی به آسیب دیدگان زلزله کرمانشاه و سیل خوزستان و گلستان. امسال با توجه به شیوع گسترده بیماری کرونا اگرچه از پیاده‌روی و راهپیمایی اربعین منع شده است اما موکب‌های مردمی متناسب با شرایط روز جامعه اقدام به خدمات‌رسانی به مردم محروم و آسیب دیده از شرایط اقتصادی می‌کنند؛ از تهیه گسترده بسته‌های معیشتی و غذای گرم تا ارائه خدمات پزشکی و مشاوره روانشناسی و حتی اقدام برای ایجاد اشتغال و اعطای وام اقتصادی.
و همه این‌ها یادآوری می‌کند که اگرچه سد شرایط کنونی بیماری و همه‌گیری جهانی آیین های اربعین امسال را به ظاهر متوقف کرده است اما کشتی نجات‌بخش مکتب حسین(ع) و به تبع آن چشمه‌های جوشان اربعین حسینی در قلوب و اذهان انسان‌های آزاده، پرشور و پرخروش به راه خود ادامه می‌دهد تا کل جهان را با ارزش‌های الهی و انسانی همچون همبستگی، نوع دوستی، شفقت، محبت و... یکپارچه و همنوا کند تا چه بسا به زودی زود یک کل واحد انسانی شکل گیرد که لحظه به لحظه آماده‌تر و مهیاتر شود برای حکومت جهانی یگانه الله به امامت آخرین جانشین خدا بر این زمین خشکیده و تب‌دار.
سی و سومین بسته فرهنگی حلقه وصل به معرفی آثار مکتوب و تصویری مرتبط با «اربعین» پرداخته است.

کتاب‌ها

آثار نمایشی و مستند

ویدیو و نماهنگ

نماهنگ «حب الحسین یجمعنا»

تیزر | موکب

تیزر | حلبی آباد

تیزر | اجاره ‌خانه

نماهنگ «پیاده ها» ویژه اربعین99؛ رضا صادقی

نماهنگ و مداحی«چه فراقی»(تو عراقی و من هم ایرانم) ویژه اربعین99؛محمدحسین پویانفر

نماهنگ فارسی- عربی «بی قرار» ویژه اربعین؛ علی اصغر نیلچی و مصطفی انصاری

نماهنگ «بدرقه»؛ گروه سرود وصال

مستند«معبر»؛نگاه متفاوت به پیاده‌روی اربعین؛سفری ازدفاع مقدس تاکنون؛محمدکرم زاده    

مستند 313؛ نوزادان و کودکان در راهپیمایی اربعین حسینی؛ امین کاشرفی

مستند «زائر آقا» (پیاده روی اربعین) ؛ سید حجت التجا

مستند Arbaeen) documentary The Road of The Free) (انگلیسی)

نماهنگ مداحی «به تو از دور سلام»؛ محمدحسین پویانفر (نقاشی شن: فاطمه عبادی)

پوستر و آثار گرافیکی