به گزارش حلقه وصل، 12 سال پیش رهبر انقلاب در دیداری که با مسئولان صدا و سیمای وقت داشتند (11 آذر 83) هفت هدف کلان را برای این سازمان در نظر میگیرند. یکی از این اهداف، ریشهدار کردن شناخت و باور به ارزشها و بنیانهای فکری انقلاب و نظام اسلامی است. ایشان در این زمینه میفرمایند:«صرف اینکه ما در زمینهی انقلاب و نظام، چیزهایی را کلیشهیی و شعاری تکرار کنیم، کافی نیست؛ باید نسبت به این شعارها در مردم باور حقیقی بهوجود بیاید؛ این، کار رسانهی ملی است.»
یکی از ارزشها و شعارهای انقلاب اسلامی مبارزه با اشرافیگری است و همگان میدانند تقویت فرهنگ مصرفگرایی بدون تردید یکی از مسائلی است که جامعه را به سمت روحیه اشرافیگری سوق میدهد. این مسئله آنقدر برای رهبران انقلاب جدی است که بارها در مورد مصادیقی از خرجهای اضافه دستگاههای مختلف حکومتی، تذکراتی به مسئولان دادهاند.
رهبر انقلاب در همان دیدار پرسشی مطرح میکنند برای تحقق این اهداف، ایشان میفرمایند: «این مأموریت و این اهداف کلان تا چه مدتی بناست تحقق پیدا کند؟ اعتقادم این است که باید برنامهریزی کرد و چشمانداز درست کرد و آماده شد برای حرکتی که اهدافش اینهاست. این اهداف ممکن است در طول ده سال تحقق پیدا کند؛ هیچ مانعی ندارد. برای این کار، ده سال، زمان زیادی نیست»
تقویت فرهنگ مصرفگرایی بدون تردید یکی از مسائلی است که جامعه را به سمت روحیه اشرافیگری سوق میدهد. مبارزه با اشرافیگری یکی از ارزشهای انقلاب است که امام راحل و رهبر انقلاب بارها آن را مورد تاکید قرار دادهاند. این مسئله آنقدر برای رهبران انقلاب جدی است که بارها در مورد مصادیقی از خرجهای اضافه دستگاههای مختلف حکومتی، تذکراتی به مسئولان دادهاند. مبارزه با اشرافیگری یکی از ارزشهای انقلاب است که امام راحل و رهبر انقلاب بارها آن را مورد تاکید قرار دادهاند.
سوال جدی اینجا است که صدا و سیما چقدر توانسته در مبارزه با اشرافی گری موفق باشد. رهبر انقلاب در همان دیدار بدون ذره ای مماشات خطاب به مسئولان صدا و سیما میفرمایند: «در کنار دامن زدن به دغدغه عدالت اجتماعی و رسیدگی به فقرا، زندگی اشرافی و تجملاتىِ پوچ و بیهوده را هم تخریب کنید؛ این زندگی واقعاً در خور تخریب است. زندگی تجملاتی نباید بههیچوجه ترویج شود؛ بلکه باید تخریب شود و نقطهی منفی بهحساب بیاید.» این جملات یک پیشنهاد صرف برای مسئولان سیما نیست، بلکه دستوری است مستقیم و بدون هیچ گونه ملاحظه کاری برای مسیری که صدا و سیما باید طی کند.
نمایش اشرافیگری نمودهای تصویری مختلفی در تلویزیون دارد. از نشان دادن آن در فیلمها و سریالها تا تبلیغات بازرگانی. رهبر انقلاب با آگاهی از تاثیر تبلیغات در جامعه در همان دیدار میفرمایند:«زندگی را لزوماً نباید اعیانی و اشرافی و متجملانه معرفی کرد. فضای تبلیغی صدا و سیما اینطوری باشد. البته گاهی در این خصوص هم به ما تذکر میدهند و مطالبی میگویند. تبلیغات رسانهیی و گاهی تبلیغهای خیلی پُررنگ که مردم را به طرف مصرفگرایی سوق میدهد، با برنامهیی که فرضاً شما ساختهاید تا مصرفگرایی را تقبیح کنید، عملاً در تناقض است؛ هم هماهنگ نیست.»
این بیانات برای امروز و دیروز نیست بلکه درخواست معظم له از صدا و سیما در 12 سال پیش است. اما ظاهراً در نگاه بازرگانی سیما در این زمینه جدیتی دیده نمیشود. حتی گاهی تبلیغات بیشتر از اینکه نمایش کالای مصرفی باشند نمایش یک زندگی مرفه هستند. برای نمونه در یکی از تبلیغات مربوط به شامپوی سر، خانوادهای مرفه به تصویر کشیده میشود که در منزلی بزرگ زندگی میکنند و دور میز ناهار که غذاهای رنگارنگی در آن قرار گرفته جمع میشوند. در این آگهی تنها اشاره ای که به شامپو میشود دستی است که پدر خانواده به موهای خودش میکشد!
هر چیزی که در تلویزیون پخش میشود شامل دستورات رهبری باید باشد و تبلیغات نیز از این قاعده مستثنا نیستند. فلسفه تبلیغات یک کالا اینگونه است که شاید نتوان در آن زندگی اشرافی و تجملاتىِ پوچ و بیهوده را تخریب کرد ولی قطعاً همانطور که رهبر انقلاب میفرمایند در تبلیغات زندگی را لزوماً نباید اعیانی و اشرافی و متجملانه معرفی کرد.
نکته جالب توجه این است که در اصل 23 اصول و ضوابط تولید پیام بازرگانی و تبلیغات تلویزیونی آمده است: «آگهی نباید مروج تجمل گرایی باشد.» !