به گزارش حلقه وصل، حمیدرضا شکارسری، شاعر و منتقد ادبی صبح امروز در کارگاه شعر چهاردهمین جشنواره شعر و داستان جوان سوره در سخنانی عنوان کرد: اگر زبان را گنجینهای از کلمات بدانیم، شاید اشتباه نباشد، اما تمامی واقعیت هم نیست. زبان را باید از آن منظر تعریف کرد که بتوان از آن تعریف به تعریف زبان شاعرانه هم رسید که مجموعهای است از نشانهها. رابطه زبان با جهان ما رابطهای نشانه شناسانه است و ما با استفاده از آن و در بیان شاعرانه تنها به جهان اشاره میکنیم و بیراه نیست اگر بگوییم این زبان اگر وجود نداشت، رابطه ما نیز با جهان مانند رابطه جانوران میشد.
شکارسری افزود: ما در نسخههای ادبی، اشاره مستقیم و بدون تعبیر به کار میبریم، اما شعر و یا حتی یک متن ادبی نشانهها را با واسطه به جهان ارائه میکند و ما نیز برای این نشانهها ارزش قائلیم.
وی ادامه داد: زبان موضوعی گفتمانمدار در حوزه صورت است. گاهی زبان در شعر زبانی کهنه میشود و گاهی هم نو و با رویکرد امروزی و در هر صورت نمیشود، به طور قطع گفت که کدام یک از این دو حالت زبانی شاعرانه هست و کدامیک نیست. ما هیچ رویکرد مشخصی در حوزه شعر نداریم که ثابت باشد. رویکردها همیشه قابل تغییر هستند. مهم این است که ببینیم شعر در چه گفتمانی سروده شده و بر همین اساس رویکردش را مشخص کنیم.
شاعر تقدیر شده در جشنواره قلم زرین، اضافه کرد: عنصر مشترکی که در شعرهای ما دیده می شود علاوه بر زبان، چیزی است که به آن جوهر میگوییم به باور من ما باید بتوانیم از صورت زبان به درون آن حرکت کنیم. اگر این اتفاق رخ داد، میتوان گفت که ما زبان شاعرانه را پیدا کردهایم و این چنین است که این زبان تفاوتهای خود را با نثر نشان میدهد.
شکارسری افزود: زبان شاعرانه در برخورد ضمنی زبانی غیرلغتنامه ای و استعاری است. زبانی که در آن کلمات با جهان ما دائما در حال ارتباط هستند، اما من در شعرهای جشنواره میدیدم که عمده اشعار دارای کلماتی هستند که برخورد ضمنی و غیرمستقیم با مضمون دارند.
وی در ادامه با طرح این سوال که آیا شعر می تواند با برخورد غیرمنطقی و غیرمستدل با برخی پدیدههای اجتماعی و دینی روبرو شود یا خیر؟ گفت: در این گونه موارد باید بگوییم شاعر با اجزای آن پدیده برخوردی شاعرانه باید داشته باشد و کلیت حادثه میبایست بر سر جای خود باقی بماند. مثلا در موضوع مدافعان حرم، آنها همیشه بر سر جای خود ثابت هستند اما شاعر است که باید بتواند با آنها برخوردی استعاری برقرار کند.