به گزارش حلقه وصل، شبکه خبری المیادین در ادامه ویژه‌برنامه‌های خود به مناسبت سالروز انقلاب اسلامی و انتخابات یازدهم مجلس شورای اسلامی، دوشنبه به موضوع «مسائل روابط خارجی» و اثر آن بر انتخابات و سیاست داخل پرداخت.
ملحم ریا مدیر دفتر المیادین در تهران که در استودیو تهران، میزبان «دیاکو حسینی» تحلیلگر مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری و «ابوالفضل زهره‌وند» تحلیلگر مسائل سیاسی بود، گفت، شاید برای رأی‌دهندگان ایرانی، وضعیت اقتصادی مهم‌ترین موضوع باشد و همین امر سبب حمایتش از این یا آن نامزد بشود. وضعیت اقتصاد یکی از پرونده‌های مهم برای جذب رأی‌دهندگان است.
دیاکو حسینی در پاسخ به سوالی درباره اثر پرونده مسائل خارجی بر انتخابات مجلس گفت، بله، این مسائل، مستقیما بر انتخابات اثر خواهد گذاشت. بخش بزرگی از این اثر هم به دلیل روابط ایران و غرب و همچنین پرونده هسته‌ای است. فشارهایی که بر ایران اعمال شده، منجر به بحث‌های زیادی در داخل ایران شده درباره روابط با آمریکا یا غرب. این مسئله، درباره چگونه پاسخ دادن به کشورهای اروپایی نوعی دو قطبی در ایران ایجاد کرده است. در خارج از کشور می‌گویند که اصولگرایان خواستار دادن پاسخ‌های سخت به کشورهای اروپا و آمریکا هستند یا فشار می‌آورند که دولت از ان.پی.تی خارج شود و همزمان در مقابل اینها، برخی گروه‌های میانه‌رو هم خواستار در پیش گرفتن ادبیاتی نرم‌تر با کشورهای غربی و آمریکا هستند.
ملحم ریا گفت، روشن است که دو نظر کلی (اصولگرایان و اصلاح‌طلبان) وجود دارد، اما این مسئله چطور بر انتخابات مجلس اثرگذار است؟ حسینی گفت، این به شخصی بازمی‌گردد که این گفتمان‌ها و بحث‌ها را دنبال می‌کند که چه تأثیری می‌پذیرد. آنچه ما می‌توانیم بگوییم این است که کشورهایی که ایران را تحت فشار می‌گذارند و ادعا می‌کنند فشار حداکثری و سخت‌ترین تحریم‌هاست یا پیشنهادهای ایران را برای مصالحه رد می‌کنند ممکن است ما را به بازنگری در راهبرد سیاست خارجه ایران وادارد. وقتی چنین اموری [علیه ایران] فعال میشود، و چنین گفتمانی در داخل ایجاد میشود که دولت را تحت فشار می‌گذارد که در مواضعش در قبال غرب تجدید نظر کند، این امر به نفع هیچ کس نخواهد بود نه کشورهای منطقه نه کشورهای اروپایی.
زهره‌وند نیز در پاسخ سوال قبل و اینکه آیا توافق هسته‌ای بر انتخابات مجلس و مشارکت مردم، تأثیری مثبت خواهد گذاشت یا خیر، گفت، فکر نمی‌کنم که در کشور دو خصوص مسائلی که ذکر شد، دو قطبی در جامعه به وجود آمده باشد. از پیش خودم نمی‌گویم، مثلا آقای ظریف خودش اعلام کرده که اگر اروپایی‌ها به تعهدات خودشان متعهد نباشند از ان.پی.تی خارج می‌شویم. خود این دولت این را گفته. این گام‌ها در سطح شورای امنیت برداشته میشود. این توافق، تجربه خوبی برای مردم بوده و سبب انسجام ملت ایران و همه کسانی شده که می‌خواهند مسیر استقلال را طی کنند وباید این درس را بگیرند که نباید به آمریکا اعتماد کنند. آنها باید تجربه ایران با کشورهای غربی را در نظر بگیرند و بر قدرت و ظرفیت خود تکیه کنند. جمهوری اسلامی ایران مفاهیمی جدید ایجاد کرده و از جمله اینها، اقتصاد مقاومتی است. چرا آقای دونالد ترامپ می‌گوید که کشورهای منطقه گاو شیرده هستند و باید پول پرداخت کنند... به طور کلی، انتخابات ارتباطی به توافق هسته‌ای ندارد اما چه بسا که این توافق [و نتیجه‌ای که از آن حاصل شده] سبب انسجام داخلی ایران شود.
ملحم ریا پرسید، آیا دولت به این اذعان کرده که با امضای این توافق اشتباه کرده است؟. حسینی گفت، خیر. من فکر نمی‌کنم اینطور باشد. این واقعیت است که آمریکا بود که به شکل غیرقانونی و بر خلاف منافع خودش و دیگر شرکای توافق، از آن خارج شد. ایران اشتباهی نکرده است. چه بسا کشورهای اروپایی یا روسیه و چین اشتباه کرده باشند که با تمام توان از این توافق حفاظت نکردند. ایران برای اینکه این توافق را حفظ کند در پنج مرحله تعهداتش را کاهش داد. این خط هیچ جایگزینی ندارد و شاید جایگزین آن جنگ باشد.
ریا گفت، دیپلماسی در طول این سال‌های طولانی و این چند ماه بعد از اینکه آمریکا از توافق خارج شد، چه برای ایران داشته، حتی گفت‌وگو با اروپایی‌ها. چه چیزی به دست آمده و آیا اروپا به تعهداتش متعهد شده یا ضمانت‌هایی به ایران داده است؟. حسینی گفت، هدف کاهش تعهدات ایران این نبود که اروپایی‌ها را وادار کند که کاری بکنند. ما بر اساس بندهای توافق هسته‌ای شماره ۳۶ و ۳۷ تصمیم گرفتیم که به همان مقداری که کشورهای دیگر به این توافق پایبند هستند، ایران هم پایبند باشد. امروز سطح تعهد ایران به اندازه دیگر کشورها شده و در این امر هم‌سطح شده است. اگر اروپایی‌ها خواستار احیای توافق هستند، به تعهداتشان بازگردند.
مدیر المیادین به زهره‌وند گفت، آقای حسینی می‌گوید که دولت ایران اعتقاد دارد که باید راه دیپلماسی را ادامه دهد و از تلاش‌ها برای منزوی کردن ایران جلوگیری کند، و او گفت، باید واقعگرا باشیم. نباید با کلمات بازی کنیم. نمیتوانیم بگوییم که ما مذاکره را هدفی قرار می‌دهیم برای رسیدن به اهداف سیاسی سپس از آنجا برای اهداف اقتصادی حرکت می‌کنیم. واقعیت اینطور نیست. شما وقتی پای میز مذاکره می‌نشینید، آنچه نتیجه را رقم می‌زند، قدرت و برگ‌های شماست.
مجری المیادین در ادامه از حسینی پرسید که برخی می‌گویند که نمی‌توان به غرب و اروپایی‌ها اعتماد کرد و مذاکره با آنان هیچ سودی ندارد. اصولگرایان از این عملکرد دولت روحانی انتقاد می‌کنند. نظر شما چیست؟ حسینی گفت، بگذارید یک نکته مهم را روشن کنیم. چرا آمریکا از توافق هسته‌ای خارج شد؟. آیا ما دوگانه‌ای به نام دیپلماسی و مقاومت داریم؟ اگر توافق هسته‌ای نبود، مقاومت تا چه حد ضرر می‌کرد؟ در نهایت سایه جنگ را دور کرد. این توافق از مقاومت حمایت کرد و ایران را از انزوا خارج کرد و فشارهای اقتصادی را کنار زد. اگر توافق نبود، وضعیت مقاومت از امروز بدتر بود و پیروزی‌هایی که حاصل شد با حمایت توافق هسته‌ای بود. این توافق سیاست منطقه‌ای آمریکا را تضعیف کرد و از زیرساخت دفاعی ایران حمایت کرد.
ریا خطاب به زهره‌وند گفت که به گفته حسینی، توافق از مقاومت حمایت کرده.. نظر شما چیست؟ و زهره‌وند گفت، من کارشناس هستم و اهل شعار دادن نیستم. توافق هسته‌ای هیچ ارتباطی با مقاومت ندارد... نتیجه توافق این است که نوعی انسجام داخلی در ایران ایجاد شد. رهبری اعلام کرد که به آمریکا اعتمادی ندارد و نه شرط برای موافقت با توافق مطرح کرد. اما به این نقاط و شروط متعهد نماندند. ما از کشورهای اروپایی خواستیم تعهداتشان را اجرا کنند اما آنان اینستکس را نتوانستند راه‌اندازی کنند.
ترور شهید سلیمانی، راه هر گونه مذاکره را بست
زهره‌وند در پاسخ به سوال المیادین که پرسید، در سایه تحریم‌ها، نباید در دیوار روابط با آمریکا روزنه‌ای ایجاد شود؟. او گفت، بر اساس تجربه خودم حرف میزنم. قبلا در ایتالیا سفیر بودم و تجربه‌ای هم در گفت‌وگو با مقامات اروپایی دارم و عضوی از تیم هسته‌ای مذاکره کننده بوده‌ام. غرب تا ابد غرب خواهد بود و اگر بخواهیم میان غربی‌ها یعنی آمریکا و اروپا اختلاف بیندازیم، دچار اشتباهی راهبردی خواهیم شد. ما زمانیکه از سکولاریسم و لیبرالیسم حرف می‌زنیم این یک قاعده و شیوه است و روابط مشترکی هست که اینها [اروپا و آمریکا] را کنار هم نگاه می‌دارد. میخواهم بگویم که باید تمدن آنها را هم بشناسیم تا دچار اشتباه نشویم.
المیادین از حسینی پرسید که روابط با آمریکا از پیچیده‌ترین موضوعات در خصوص ایران و آمریکاست.. آیا امکان بهبود روابط ایران و آمریکا بخصوص بعد از این همه تنش هست؟ حسینی گفت، فکر نمی‌کنم که در سایه عملکردی که ترامپ در سال‌های اخیر به جای گذاشته، و جنایتی که در حق شهید قاسم سلیمانی کرد، راهی باشد. ترور شهید سلیمانی راه مذاکره ایران و آمریکا و هر گونه ارتباط در سطح منطقه را مسدود کرد. اگر ترامپ از کاخ سفید برود و آمریکا تغییراتی اساسی در روابط خارجی خود در منطقه و در قبال ایران ایجاد کند و برخی اشتباهاتش را جبران کند ایران در آن زمان هیچ مشکلی ندارد. ایران محکوم به تقابل با لیبرالیسم غربی نیست و ما مشکلی با مردم آمریکا نداریم. ما این برداشت را قبول نداریم که تقابل حتمی است. ما می‌توانیم راهی برای ارتباط بیابیم یا از طریق مذاکره مسائل و منافع مشترک بیابیم.
زهره‌وند در پاسخ به اینکه چرا به مذاکره فرصت نباید داد تا نتیجه‌اش مشخص شود، گفت، این فرصت در توافق هسته‌ای داده شد. آیا توافق سعد آباد فرصت نبود؟ آیا مواضع آقای ظریف و رابطه با آقای جان کری فرصت نبود؟ ایا سفر آقای روحانی به ژاپن فرصت نبود؟ آیا اقدامات سلطان عمان و رئیس جمهور فرانسه، فرصت نبود؟ چرا آمریکا از آن استفاده نکرد؟ ما از برخورد تمدن‌ها حرف نمی‌زنیم. از اختلاف‌نظرها داریم سخن می‌گوییم. مثلا وقتی می‌گویم که رژیم صهیونیستی، نامشروع است، این بر اساس دیدگاه راهبردی ماست. خب مذاکره که عملا انجام شد و رهبر انقلاب هم اعلام کرده که مخالف مذاکره نیست. بلکه ایران گفته که مخالف دولت مستکبر آمریکاست. ما بارها مذاکره کرده‌ایم و طرف مقابل هیچ چیزی ارائه نکرده است.