تهران: فقط حضرت آقا پشت‌سر کتابخوانی ایستاده‎اند

به گزارش حلقه وصل، خانه طراحان انقلاب اسلامی به مناسبت برگزاری بیست و نهمین نمایشگاه بین‎المللی کتاب تهران به تولید موشن‌گرافیک‎‎هایی تحت عنوان «کتاب‌نخوانی» پرداخته است که قرار است در ایام برگزاری نمایشگاه، قسمت‎‎های مختلف این موشن‌گرافیک هشت قسمتی در قالب میان‎برنامه‎‎ها از شبکه‎‎های مختلف رسانه ملی به نمایش در‎آید. از همین رو نظرات شهرام شکیبا را در مورد موشن‌گرافیک‎‎های «کتاب‎نخوانی» جویا شدیم.

شهرام شکیبا در مورد موضوع مورد بحث در موشن‌گرافیک‎‎های کتاب‎نخوانی گفت: «من این اثر خانه طراحان انقلاب اسلامی را دوست داشتم چون موضوعی که به آن پرداخته‎اند، یکی از موضوعاتی است که متاسفانه در تلویزیون ما مغفول مانده است. واقعا امیدوارم تلویزیون از این اثر خوب استفاده بکند».

این نویسنده و شاعر معاصر کشور در مورد محتوای این اثر گفت: «واقعا تبیین هریک از موضوعاتی که در قسمت‎‎های مختلف این موشن‌گرافیک مطرح شده است، شاید با شیوه‎‎های دیگر به ساعت‎‎ها زمان نیاز داشت درحالی‎که از چنین جذابیت‎‎های بصری نیز محروم باقی می‎ماند. این موشن‌گرافیک‎‎ها هم پیام مورد نیاز در مورد کتابخوانی را در دل دارند و هم از لحاظ شکلی جذابیت بصری لازم را دارند. این جذابیت‎‎های شکلی و انتقال پیام در زمانی کوتاه از این نظر اهمیت دارد که اگر قرار بود همین حرف‎‎ها در برنامه‎‎های گفت‎وگومحور و با حضور کارشناس بیان می‎شد، برای هر موضوع یک ساعت زمان گذاشته می‎شد و مخاطب زیادی هم جذب برنامه نمی‎شد».

شکیبا در ادامه با تقدیر از مطالب مطرح شده در موشن‌گرافیک کتاب‎نخوانی گفت: «به‎نظر من در این مجموعه به اندازه یک همایش علمی معتبر حرف و نکته وجود دارد. یقینا اگر در همایش علمی معتبری به موضوع کتابخوانی توجه شود و در نهایت بخواهیم دستاورد‎های همایش را در کتابی استخراج کنیم، مطالبی که بیان می‎شود اطلاعاتی بیش از آنچه در این موشن‌گرافیک‎‎ها بیان شده است، نیست».

علل کتاب نخوانی

شکیبا با اشاره به سخنرانی‎‎های مقام معظم رهبری در مورد مقوله کتابخوانی این‎چنین ادامه داد: «در سال‎‎های اخیر در فرمایش‌های  مستقیم حضرت آقا در مورد وضعیت کتابخوانی و حتی در موضوعات غیرمستقیم، آنچه مورد تاکید قرار گرفته است این بوده که وضعیت کتابخوانی در کشور مطلوب نیست. به‎نظر من در این موشن‌گرافیک‎‎های کتاب‎نخوانی، ابعاد و علل این وضعیت نامطلوب کشف شده و به تصویر کشیده شده است. ساده‎انگارانه است که بخواهیم از کنار مطالب مطرح شده در این مجموعه بگذریم. هر کس هم که بخواهد از کنار این موضوعات به‌سادگی عبور کند نمی‎تواند داعیه خدمت به فرهنگ کشور را داشته باشد».

نویسنده و طنزپرداز کشورمان درباره وضعیت نامطلوب نویسندگان و پدیدآورندگان کتاب اظهار داشت: «مطالبی که در این مجموعه در مورد وضعیت بد مولفان گفته شد دقیقا درد امروز تمام کسانی است که به نوشتن کتاب‎‎ها مشغول می‎شوند. شخصا در مورد کتاب‎‎هایی که از من به چاپ رسیده است باید بگویم در بسیاری از مواقع آنقدر حق‎التحریر نگارش کتاب‎‎ها پایین بوده است که ترجیح می‎دادم به ناشر بگویم به میزان حق‎التحریر من کتاب خودم را به من بدهید تا حداقل بتوانم کتاب را به دوستانم هدیه کنم. عملا حتی نتوانستم یک ریال از آخرین کتابم کسب درآمد کنم».

مجری برنامه قندپهلو در مورد بی‌توجهی مردم به خرید کتاب نیز گفت: «متاسفانه موضوع کتاب نخریدن که دنباله‎ای از کتاب نخواندن مردم است، تنها بر عوام صادق نیست و حتی اهل فرهنگ نیز در این زمینه میل و علاقه خود را نسبت به کتابخوانی و کتاب خریدن از دست داده‎اند».

ریشه تاریخی مطالعه کم

شهرام شکیبا با تاکید بر حیات فرهنگ در طولانی‌مدت گفت: «این نکات مطرح شده در موشن‌گرافیک واقعا نمی‎تواند مربوط به دولتی خاص یا جناحی خاص بشود چراکه موضوع فرهنگ بسیار طولانی‌مدت است و موضوعی چهار ساله یا هشت ساله نیست و از همین رو یکی از نقاط قوت این موشن‌گرافیک این است که موضوع کتابخوانی را به چند سال اخیر محدود نکرده است و مشکلاتی را که باعث ایجاد کتاب‎نخوانی شده، از ابتدای انقلاب بررسی کرده است. حتی به‎نظر من بهتر بود این موضوع از قبل از انقلاب بررسی می‎شد که این‎طور تصور نشود که پس از انقلاب مردم دست از کتابخوانی برداشتند».

این شاعر و طنزپرداز در ادامه افزود: «ممکن است این نکته‎ای که می‎گویم به مذاق بعضی‎‎ها خوش نیاید اما باید بگویم در این مملکت از بین مردان بزرگ مملکت فقط یک نفر پشت موضوع کتابخوانی ایستاده است و آن یک نفر هم مقام معظم رهبری هستند. یعنی شما دغدغه‎ای که در حضرت آقا در مورد موضوع کتابخوانی می‎بینید در وزرای فرهنگ و ارشاد نمی‎بینید. اینکه شخصیتی در این ‎جایگاه و پایگاه و با این سن تا این حد دغدغه کتابخوانی مردم را دارند نشان‎دهنده نگرانی ایشان برای فردای کشور است. حالا که راه و چاه معلوم است، اگر خود ما سبک زندگی درست را انتخاب نکنیم و موضوع کتابخوانی را جدی نگیریم و موضوعات فرهنگی را هم دچار حزب‎بازی و جناح‎بازی و سیاست‌کاری کنیم، خود ما مقصریم و به این ترتیب به آینده کشور ضربه زده‎ایم».

مقایسه کتابخوانی در ایرانو دیگر کشورها

شکیبا در ادامه به توصیه‎‎های مطرح شده در اسلام در مورد موضوع کتابخوانی اشاره کرد و گفت: «این موشن‌گرافیک‎‎های کتاب‎نخوانی به آمار بالای مطالعه در کشور‎هایی مثل فنلاند و ایسلند اشاره شد، اما شما به دین آن مردم توجه کنید. من به‌دلیل مطالعات مختصری که در ادیان مختلف داشته‎ام با اطمینان به شما می‎گویم در هیچ دینی مثل اسلام به علم‎آموزی و مطالعه توصیه نشده است و در هیچ دینی ‎شأن عالمان تا این حد بالا توصیف نشده است اما امروز ببینید ما تا چه حد از ریشه‎‎های فرهنگی خود دور افتاده‎ایم که سطح مطالعه در کشورمان تا این حد پایین است و سطح مطالعه در کشور‎های غیراسلامی تا این حد بالا رفته است».

شکیبا در ادامه  افزود: «حتی اگر مسلمان هم نباشیم و به آینده و سرنوشت کشور تعلق خاطر داشته باشیم باید به موضوع کتابخوانی اهمیت بدهیم. من همیشه گفته‎ام که تمام آدم‎‎های خوب دنیا گفته‎اند که کتاب بخوانید اما حتی یک آدم بد هم جرات نکرده است بگوید کسی کتاب نخواند اما نمی‎دانم چرا اینقدر به کتابخوانی بی‎توجه هستیم».

شهرام شکیبا در پایان اظهار امیدواری کرد که اقدامات فرهنگی و رسانه‎ای مثل موشن‌گرافیک‎‎های کتاب‎نخوانی به نتیجه برسد و ادامه داد: «یقینا کسی که کتابخوان نیست حوصله دیدن یک برنامه تحلیلی یک ساعته در مورد کتابخوانی را ندارد اما یک میان‌برنامه چند دقیقه‎ای می‎تواند او را به تامل وادار کند. البته این انتقاد هم به این موشن‌گرافیک‎‎ها وارد است که قدری ریتم گفتار در آن‎‎ها سریع است و اطلاعات گرفتن از آن‎‎ها قدری دشوار می‎شود. اما به‎نظر من این موشن‌گرافیک‎‎ها می‎تواند در یک لحظه در وجود هر کدام از ما جرقه ایجاد کند و من امید زیادی دارم که این حرکت‎‎ها بتواند وضعیت کتابخوانی در کشور را به‎سوی بهبود ببرد».