در ترکیه راحت‌تر از اینجا مجوز می‌دهند!

مهدی رحمتی

مجمع طراحان گرافیک انقلاب اسلامی (آیه) که تشکیل شده از جمعی از طراحان و گرافیست‌های اصفهانی است، چند وقتی بیشتر نیست که کار خود را شروع کرده است، ولی در همین مدت اندک فعالیت، توانسته برنامه‌های چشمگیری داشته باشد. از جمله مهمترین فعالیت‌های آنان برگزاری کارگاه کشوری تولید پوستر با عنوان «سرطان مصرف» و فراخوان کشوری تولید پوستر «تراژدی انسانی در غزه» بود که محور این مصاحبه، با مجتبی مجلسی دبیر آن را نیز تشکیل می‌دهد. در این مصاحبه البته مجلسی از مشکلات و معضلاتی هم که تا به حال با آن مواجه شده‌اند، به نکاتی اشاره کرده است.

***

به عنوان اولین سوال قدری از روند شکل گیری «مجمع طراحان گرافیک انقلاب اسلامی(آیه)» برایمان توضیح دهید؟ اینکه جرقه این مجمع چه سالی و توسط چه کسی زده شد و تا کنون چه کارهایی توسط این مجمع صورت گرفته است؟

احساس نیاز تشکیل جمعی مثل آیه از سال‌های دور در ذهن دوستان شکل گرفته بود و دغدغه‌های بسیاری برای تشکیل‌اش در بین دوستان احساس می‌کردیم. به هرحال هنرمندان اصفهان در زمینه گرافیک، حرف‌های خوبی برای گفتن دارند و تا چنین تشکل‌هایی این هنرمندان را حول محور دغدغه‌ها و آرمان‌هایشان جمع نکند، صدایی از زمزمه‌های تک نفره به گوش نخواهد رسید. اولین جرقۀ تشکیل این مجمع اواخر سال 1392 با چند جلسۀ هم‌نشینی دوستانه در جبهه فرهنگی انقلاب استان اصفهان زده شد و اولین جلسۀ رسمی هیأت مؤسس، در اسفندماه 1392 برگزار شد. هدف و

آقای مجلسی! شما تا کنون دو بار تجربه کار در زمینه تولید پوستر داشته‌اید، یکی با موضوع معضل «مصرف‌زدگی» به‌عنوان یکی از نقاط پرآسیب سبک زندگی و دیگری با توجه به حملات اخیر رژیم صهیونیستی به مردم بی‌دفاع غزه با عنوان «تراژدی انسانی در غزه»؛ این کار چگونه شکل گرفت و از روند برگزاری و نتایج این دو فراخوان طراحی پوستر برایمان توصیح دهید؟

کارگاه کشوری «سرطان مصرف» با مشارکت نهضت مردمی پوسترهای انقلاب در تیرماه 1393 در اصفهان برگزار شد. این کارگاه با حضور اساتید بزرگواری چون مسعود نجابتی، سیدمهدی حسینی و محمدرضا دوست‌محمدی و بیش از 30 گرافیست از سراسر کشور به مدت 3 روز برگزار شد. طراحان شرکت‌کننده در این کارگاه، در مدت برگزاری آن ضمن استفاده از کلاس‌ها و مباحث آموزشی اساتید با مشورت و راهنمایی آنان به تولید پوستر با موضوع مصرف‌زدگی پرداختند. این مجموعۀ ارزشمند پس از نظر اساتید و اصلاح توسط طراحان اثر ان‌شاءالله در مهرماه سال‌جاری رونمایی خواهد شد.

در مورد بحث غزه هم ما یک فراخوان پوستر داشتیم به همراه یک جلسۀ نقد و بررسی آثار ارسالی که بحمدالله خروجی کار در نمایشگاه‌های مختلف در چند شهر اکران شد.

بازتاب فراخوان «تراژدی انسانی در غزه» در فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی و در فضای رسانه‌ای داخلی و بین‌المللی چگونه بود؟

اصولاً فراخوان پوستر برای موفق بودن، استانداردهای نانوشتۀ خاصی دارد. بیشتر فراخوان‌های موفق با احتساب فرصتی چندماهه برای تولید پوستر، با حضور اساتید مشهور این حوزه به عنوان هیأت داوران و با جوایزی ارزنده خودنمایی می‌کنند. اما فراخوان «تراژدی انسانی در غزه» نشان داد یک فراخوان با فقط کمتر از یک هفته زمان برای تولید پوستر، عدم درج نام و نشانی از افراد صاحب‌نام و بدون هیچ جایزه و تقدیرنامۀ تشویقی، صرفاً حول محور یک دغدغۀ انسانی و انقلابی نیز می‌تواند موفق باشد. در این فراخوان یک هفته‌ای بیش از 90 هنرمند با طراحی و تولید 200 پوستر شرکت کردند، به گونه‌ای که هرچند در این‌گونه فراخوان‌ها مرسوم نیست فرد یا افرادی برگزیده شوند و ارزش معنوی همۀ آثار ارسالی برای برگزارکنندگان یکسان است، لیکن به‌خاطر محدودیت شرایط اکران، مجبور شدیم طی چندمرحله و با مشارکت برخی اساتید، آثار رسیده را پالایش کرده و چیزی حدود 39 پوستر برای اکران انتخاب کنیم. متأسفانه در حادثه‌هایی مثل سونامی ژاپن، گرافیست‌های ایرانی برای همدردی با مردم آن کشور فعالیت‌های خوبی داشتند و کارهای خوبی هم تولید شد ولی در حادثۀ تلخی مثل غزه، کسی جلودار این حرکت نبود.

عکس العمل‌ها به فعالیت شما چگونه بوده و سایر نهادها و مراکز دولتی همکاری مناسبی با شما داشته‌اند یا خیر ؟

متأسفانه نحوۀ برخورد برخی دوستان و مدیران دولتی که می‌توانستند در اکران هرچه بهتر این پوسترها ما را یاری کنند، بسیار دلسرد کننده بود. دوستان به این نکته توجه نداشته و ندارند که چنین پتانسیل‌ها و تولیدات فرهنگی و هنری تا چه اندازه سخت به ثمر می‌نشینند و متأسفانه درک این مطلب برایشان مشکل است که آیه یا هر گروه یا تشکلی که دغدغه دارد و به سختی و با مشقت چنین محصولی را تولید می‌کند تمام پتانسیل و انرژی خود را صرف این کار نموده و این تولیدات ثمرۀ چند روز یا حتی چند هفته و ماه تلاش نیست که به سادگی از آن عبور می‌کنند و می‌گویند انشاء‌الله در فراخوان‌های دیگر! برگزاری کارگاه یا فراخوان تولید پوستر و یا هر حرکت دیگر، محصول جمعی هنرمندان زیادی است که این محصول جمعی قابلیت تکرار چندباره ندارد. این اتفاق، علی‌رغم آنچه مدیران فرهنگی ما فکر می‌کنند قابل تکرار نیست که برای اکران بهتر تولیدات، ما را به فراخوان‌های بعدی‌مان حواله می‌دهند. متأسفانه در سایر کشورها مثل ترکیه نمایشگاه شهری برای پوسترهای غزه برپا می‌شود و ما برای برپایی چنین نمایشگاهی در شهری مثل اصفهان موفق به دریافت مجوز نمی‌شویم!

این نگاه به آیه و یا هر تشکل هنری دیگر که با پول و امکانات هرگاه که بخواهد می‌تواند چنین حرکت‌هایی را تولید و هدایت کنند بسیار سطحی و ساده است. گرچه دوستان در مجمع آیه تمام تلاش خود را برای اکران هرچه بهتر آثار کرده و می‌کنند لیکن اصلاح نوع نگاه مدیران فرهنگی ما به فعالیت‌های هنری بسیار ضروری است.