تهران: یامین‌پور: تئوری آوینی تئوری سینمای ملی است/ مهدویان: راهم را در سینما از طریق تفکرات آوینی پیدا کردم

سرویس حاشیه نگاری: نشست«آوینی ما، آوینی آ‌ن‌ها» با محوریت «چالش فرم و محتوا در سینما» عصر دیروز با حضور بهروز افخمی کارگردان سینما و تلویزیون، مهدویان کارگردان فیلم ایستاده در غبار و یامین‌پور فعال فرهنگی در دانشگاه تهران برگزار شد.

یامین‌پور: تئوری آوینی تئوری سینمای ملی است

در این نشست یامین پور در خصوص سینما از نگاه آوینی گفت: آوینی در مقالات سینمایی خود معتقد است فرم و محتوا باید توامان با یکدیگر بجوشد و از هنرمندی که این دو را با یکدیگر مخلوط نکند اثر دینی تولید نمی شود و حتی مخلوط نکردن این دو باعث ابتذال در سینما خواهد شد و اثر را به ضد محتوا تبدیل می کند.

این فعال فرهنگی اضافه کرد: اگر تکنیک و فرم در سینما رعایت نشود، اثر به ابتذال کشیده خواهد شد و تولد توامان فرم و محتوا از این زاویه توسط شهید آوینی نقد می شود. تا وقتی که شهید آوینی در نقدهای خود اسمی نمی آورد منتقد محترمی بود اما زمانی که در نقدهای خود اسمی ذکر می کرد حمله ها علیه او آغاز می شد.

یامین پور در خصوص آثار شهید آوینی گفت: نسبت روایت فتح به مقالات آوینی نسبت عرفان عملی و عرفان نظری است. ساختن فیلم خیاطی نیست، بلکه خلق اثر است. در روایت فتح تمام شان نظری آوینی را می بینیم که هیچ تعارضی بین روایت فتح و مقالات آوینی وجود ندارد.

وی در ادامه مباحث فرم و محتوا در سینما گفت: تمام نقدهایی که آوینی دارد این است که یک فیلم ساز می تواند خود را به حقیقت نزدیک کند و اگر نتواند خود را نزدیک کند اثر فقط برای خودش است نه برای مخاطب. آوینی معتقد است سینما برای مخاطب عام است و در اختیار فیلم ساز نیست، بلکه در اختیار حقیقت است.

این فعال فرهنگی خاطر نشان کرد: اما الان به نظر می رسد که فیلم سازی خیلی ارزان تر و ساده تر شده نه نیاز به مجوز دارد و زیرزمینی هم فیلم می سازند و حتی همین فیلم های بدون مجوز جایزه های بزرگ هنری می گیرند.

وی ادامه داد: آموزش در سینما لازم است. درست است که هر کسی نمی تواند نقد داشته  باشد. کسانی هم هستند که آموزش می دهند اما نمی توانند نقد کنند. شهید آوینی خودش یکی از منتقدین نظام آموزش هنر و سینما بود و معتقد بود که از این آموزش افرادی که به درد سینمای کشور بخورند و فیلم ایرانی بسازند بیرون نمی آید. تلاش آوینی این بود که دلایلش برای فیلم های خوب را ارائه دهد. در واقع تئوری آوینی تئوری سینمای ملی است.

افخمی: اعتقادی به فرم و محتوا در سینما ندارم

در ادامه این نشست بهروز افخمی کارگردان سینما و تلویزیون در خصوص رعایت فرم و محتوا در سینما گفت: من اعتقادی به کلام های نظری ندارم و معتقدم در کار فیلم سازی الفاظ به درد نخوری هستند که فقط وقت را تلف می کنند و فیلم سازی کاری تجربی است.

وی اضافه کرد: ما در کار فیلم سازی باید اصلاحاتی به کار ببریم که به درد بخورد. معمولا در کشور ما الفاظی استفاده می شود که مخاطب عام معنی این الفاظ را نمی فهمد. برای مثال تعریف میزانس از نظر یک سینماگر و یا یک تئاتری متفاوت است. متاسفانه کلمات در سینما به صورت کلیدی شده که به هیچ دری نمی خورد. چه اشکالی دارد که از کلمات عادی و فارسی استفاده کنیم. برخی می گویند این اصلاحات را فلان نظریه پرداز گفته، خب بگوید این اصطلاحات به چه درد ما می خورد همه ادعاهای نظری هیچ کمکی به ساخته شدن فیلم خوب در سینما نکرده است و هم چنین فیلم های خوب هم هیچ کمکی به ترویج بحث های نظری نکرده است.

افخمی ادامه داد: باید به دنبال این باشیم که امروز تفکرات آوینی چه جایگاهی دارد و چگونه می توانیم از آن استفاده کنیم؟ من معتقدم از نظریه پردازی به جایی نمی رسیم و کار به درد بخوری از آن صادر نمی شود اگر احساس کردید می خواهید نظریه پردازی کنید باید در جهت نفی نظریه پردازی قدم بردارید.

مهدویان: راهم را در سینما با تفکرات شهید آوینی پیدا کردم

محمدحسین مهدویان کارگردان سینما و تلویزیون در ادامه این نشست در خصوص تفکرات شهید آوینی گفت: شهید آوینی تلاش کرده نگاه را در سینما اصلاح کند. مرتضی آوینی اینگونه برخورد کردن و نگاه فرم و محتوا در سینما را مضمون می داند این که ما شیوه هایی را پیش بگیریم که آن را به فیلم تبدیل کنیم.

وی ادامه داد: در دوره دانشجوییم فیلم نامه های شهید آوینی را مطالعه می کردم و فیلم های روایت فتح را هم می دیدم. فیلم نامه ها و فیلم های شهید آوینی در کار من خیلی موثر بود و در واقع من را از سردرگمی در فیلم سازی نجات داد. اگر با تفکرات شهید آوینی آشنا نمی شدم، فیلم هایی مثل آخرین روز زمستان و ایستاده در غبار را نمی ساختم و اگر می ساختم این گونه نبود.

مهدویان یاد آور شد: یکی از دلخوری های من این است که چرا در این برنامه های دانشگاه ها مثل دانشگاه های تهران درباره فیلم های آوینی صحبت نمی شود. در محافل هنری آوینی نادیده گرفته شده و صحبتی از فیلم های او در مجامع هنری نیست