تهران: «خداوند» قهرمان اصلی فیلم «نام و نشان»‌ است

به گزارش حلقه وصل، شصت و هشتمین نشست سینما روایت در حالی به رونمایی فیلم مستند «نام و نشان» پرداخت که به دلیل موضوع فیلم و حضور تنی چند از خانواده معزز شهدا حال و فضای بسیار معنوی بر مراسم حکمفرما بود.

شب گذشته، شصت و هشتمین نشست سینما روایت به رونمایی از فیلم مستند «نام و نشان» ساخته مهدی جعفری و با حضور کارگردان فیلم، عزیزالله حمید‌نژاد به عنوان کارگردان پیشکسوت سینما در عرصه دفاع مقدس و منتقد جلسه و همچنین تولایی مدیر مرکز ژنیتک نور و با اجرای رسول شادمانی به عنوان مجری – کار‌شناس اختصاص داشت.

این مراسم درحالی برگزار شد که در این جلسه، مهمانان ویژه‌ای از جمله خواهران شهید صادقی‌پور و بویژه مادر شهید علی مددی - که فیلم به شناسایی پیکر این شهید می‌پردازد - و همچنین حجت الاسلام والمسلمین محمودی نماینده ولی فقیه در بنیاد فرهنگی سینما روایت، محمد حسین نیرومند مدیر عامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس، حبیب ایل بیگی معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی، مرتضی سرهنگی مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری، محمود گبرلو منتقد سینمای ایران، پروانه مرزبان تهیه کننده سینما، صادق صادق دقیقی کارگردان سینما و خانم دکتر کال سیک نماینده صلیب سرخ در ایران و پروفسور ویلیام گود وین از همکاران ایشان و جمع کثیری از علاقه مندان به سینما و فیلم‌های مستند حضور داشتند.

در ابتدای جلسه، رسول شادمانی با اشاره به فیلم «نام و نشان» از این مستند به عنوان اولین رونمایی از فیلم که از جدید‌ترین تولیدات انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس محسوب می‌شود یاد کرد و گفت: اگر حال و هوای خاصی در این برنامه حکمفرما است واگر عطر دلنشینی را در این برنامه استثمام می‌کنید همه به برکت وجود خانواده شهدا و بویژه مادر شهید بزرگوار «علی مددی» است که در مراسم ما حضور دارند و این افتخاری برای سینمای روایت خواهد بود که در تاریخ این برنامه تا ابد ماندگار خواهد شد.

داشتن بیننده بین المللی برای من مهم است

مهدی جعفری کارگردان مستند «نام و نشان» در مورد فیلم یادآور شد: حدود دو سال قبل بود که من مصاحبه‌ای از تولایی در شناسایی مفقودین بر اساس دی ان دی خواندم و کنجکاو شدم در این مورد کار کنم چرا که احساس کردم کاری که آقای دکتر تولایی در مرکزنورژنتیک نور انجام داده است ارزش بیشتر از این را داشت که فقط در اخبار و در حد یک مصاحبه مطرح شود لذا خدمت ایشان رسیدم و تحقیقات می‌دانی خودم را شروع کردم.

وی ادامه داد: معتقد بودم رفتن به سراغ این موضوع می‌تواند بهانه خوبی برای پرداختن به بحث شهدای گمنام و بحث مفقودین باشد بنابراین هر چه جلو‌تر می‌رفتم موضوع برای من پیچیده‌تر و کنترل موضوع سخت‌تر می‌شد و این کار به قدری گسترده بود که می‌شد از دل ماجرا یک سریال تولید کرد ولی قصد من این بود که بتوانم یک فیلم تاثیر گذار بلند بسازم تا فیلم بیان کند که انگیزه اصلی این تلاش علمی چیست وچرا این موضوع با این قدرت شروع شده است.

این کارگردان فیلم‌های مستند و داستانی ادامه داد: نکته مهم دیگر برای من این بود که فیلم بیننده بین المللی داشته باشد و برای همین هم، در ابتدای فیلم؛ بخش‌هایی از شروع جنگ دیده می‌شود. علاوه بر آن ما در این فیلم شاهد یکسری دانشمند ایرانی در یک لابراتوار هستیم که این دانشمندان با مورد پژوهشی خودشان علاوه بر ارتباط کاری و علمی، رابطه معنوی برقرار می‌کنند و رابطه‌ای در این بین گره می‌خورد که خیلی خاص و عجیب است و در هیچ کجای دنیا شما شاهد چنین موضوعی نخواهید بود. این درحالی است که شاید من نتوانسته باشم همه معنوییت فضای ژنیتکی نور را به خوبی منتقل کنم اما معتقدم پروژه‌ای بود که ارزش ثبت شدنش را داشت.

به گفته جعفری، این آخرین نسخه فیلم نخواهد بود و امکان تغییرات با توجه به بازخوردهای مخاطب وجود دارد.

همذات پنداری طپش قلب‌های مخاطبین با خانواده شهدا

عزیزالله حمید‌نژاد کارگردان سینمای ایران نیز در این نشست با اشاره به تیم تحقیق و تفحص پزشکی اضافه کرد: من همیشه فکر می‌کردم ما‌ها که کار فرهنگی انجام می‌دهیم همواره با مشکلات مواجهه هستم اما دیدم در حوزه علمی هم، دوستانی مثل آقای دکتر تولایی با وجود مشکلات زیاد اما با انگیزه بسیار قوی گام برمی دارند که قابل تقدیر است.

کارگردان فیلم سینمایی «هور در آتش» یاد آور شد: شروع فیلم تاکیدی بر ماجرای یازده سپتامبر دارد که این موضوع در فیلم بی‌دلیل نیست چون هنگامی که مخاطب با فیلم به جلو می‌رود می‌بیند که پژوهشگران ایرانی با چه زحماتی و بدون استفاده از فن آوی غرب موفق می‌شوند از طریق دی ان دی، شهدای گمنام را شناسایی کنند که این یکی از نقاط مثبت فیلم محسوب می‌شود.

وی با بیان اینکه فیلم طراحی درستی دارد به خاطر اینکه اطلاعات خودش را گام به گام و با برنامه مشخصی به مخاطب منتقل می‌کند گفت: ما تاکنون فیلم‌های زیادی در مورد خانواده شهدا دیدم اما شاید تاثیر این فیلم به این خاطر باشد که طراحی درستی دارد یعنی اگر در‌‌ همان ابتدا به مادر شهید مددی اعلام می‌کردند فرزند شما بعد از سال‌ها مفقودی؛ شناسایی شده است شاید نمی‌توانست مخاطب را اینگونه مجذوب کند اما فیلم گام به گام مخاطب را با موضوع درگیر می‌کند و دغدغه‌ها و طپش قلب‌هایی که در فیلم شنیده می‌شود گویا با طپش قلب مخاطب آمیخته می‌شود و به همین جهت، مخاطب در این فیلم به خوبی احساس خانواده شهدا را درک می‌کند.

حمید‌نژاد با اشاره به دکتر تولایی که در فیلم به عنوان سرپرست تیم شناسایی مفقودین نقش قابل تحسینی دارد اظهار داشت: ما در این فیلم شاهد دکتر تولایی رئیس مرکز ژنتیک نور هستیم که بدون تکلف و بی‌آلایش حرف‌هایش را می‌زند و اهدافش را بیان می‌کند و در جاهایی ما حتی شاهد بغض‌ها و سکوت ایشان هستیم که به درگیرشدن مخاطب با فیلم کمک می‌کند به گونه‌ای که مخاطب احساس می‌کند آن شهید مفقودی که شناسایی شده فرزند خودش می‌باشد. این‌ها همه نکات مثبت تکنیکی این فیلم است و من به دست اندرکاران فیلم تبریک می‌گویم که توانستند این احساسات را به خوبی به مخاطب منتقل کنند.

سخت‌ترین پاسخ به خانواده شهدا این است که بگوئیم چه زمانی عزیزانشان پیدا خواهند شد

دکتر تولایی در این برنامه، خود را سرباز کوچکی از جستجوگران نور و تفحص اعلام کرد و با بیان اینکه شاید نتوان به صراحت گفت که شاهد به اتمام رسیدن کامل بحث مفقودین باشیم افزود: اما ما باید همه ابزار‌ها و تکنیک‌ها را به خدمت بگیریم تا مسیر شناسایی مفقودین را تسریع ببخشیم و من امروز افتخار می‌کنم که اعلام کنم یکی از پیشرفته‌ترین دانش‌های روز دنیا به عنوان یک دستاورد جهاد علمی که همواره مورد انتظار مقام معظم رهبری بوده در خدمت بهترین مردم این سرزمین که همانا خانواده شهدا می‌باشند قرار دارد

وی با اشاره به گلایه‌ای که در فیلم راجع به بحث عدم حمایت‌ها می‌کند یاد آور شد: اگر من می‌دانستم که قرار است این فیلم نمایش‌های عمومی داشته باشد حتما این چند گلایه را هم در فیلم نمی‌گفتم چون ما دلمان نمی‌خواهد حتی یک خانواده شهید، خدای نکرده تصور کند به خاطر محدودیت‌های مالی و تکنیکی ممکن است یک روز شناسایی عزیزانشان به تاخیر بیفتد. اما از سوی دیگر؛ من به مسئولین دولت محترم هم اعلام کردم و به جاهای مختلف هم از باب اتمام حجت؛ مکاتباتی کردم تا یک روز نیایند بگویند ما نمی‌دانستیم و اگر می‌دانستیم حمایت می‌کردیم بنابراین من از کارگردان فیلم می‌خواهم آن بخشی که من در فیلم از یک سازمان و نهادی گلایه کردم را حذف کنند تا نگرانی‌ای از این بابت به جامعه منتقل نشود.

دکتر تولایی تصریح کرد: معتقدم ما همه؛ ابزار و واسطه هستیم که خداوند این توفیق را داده که در این راستا فعالیت کنیم و از اینکه توانستیم بخشی از انتظارات خانواده مفقودین را پاسخ بدهیم خداوند را شاکر هستیم. اما ما هنوز منتظرحدود5 هزار شهید عزیز هستیم که باید در مناطق برون مرزی تفحص بشوند. بنابراین سخت‌ترین پاسخ برای ما این است که به خانواده شهدا اعلام کنیم که عزیزشان چه زمانی پیدا خواهد شد.

وی تاکید کرد: باید بپذیریم که یک دنیا حماسه در موضوع شهدای گمنام وجود دارد و این سوژه‌ها می‌تواند بسیار آرمانی و امید بخش برای جوانان ما و برای معرفی حقانیت شهدا باشند و من دستمریزاد می‌گویم به دوستانی که توانستند برگی به برگ‌های زرین این دفتر اضافه کنند.

همراهی فیلمساز با پیشرفت‌های معرفتی و علمی

حمید‌نژاد در بخش دیگر از صحبت‌های خود در مورد الزام تولید و ساخت این نوع مضامین اشاره کرد و اظهار داشت: هنگامی که در یک جامعه هم طراز با مسائل اعتقادی و فرهنگ، علم پیشرفت می‌کند باید «فیلمساز» هم در کنار این پیشرفت معرفتی؛ پیشرفت علمی را هم مدنظر داشته باشد و یکی از دغدغه‌های همیشگی من این بوده که پلی بین معرفت وعرفان با علم برقرار کنم و خوشبختانه این فیلم به خوبی این پل را بنا کرده است. چرا که عصر جدید، عصر فن آوری و دانش است.

موضوع فیلم، فرا‌تر از دی ان‌ای و ژنتیک است

مهدی جعفری کارگردان فیلم «نام و نشان» در بخش دیگری از این نشست یاد آور شد: این فیلم از این نوع فیلم‌هایی است که «موضوع فیلم» با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند و من امشب با دیدن فیلم، نفس راحتی کشیدم و احساس کردم فیلم می‌تواند آن تاثیری را که ما به دنبالش بودیم داشته باشد.

کارگردان فیلم «23 نفر» از خانواده شهید علی مددی و شهید مهرابی که موضوع فیلم به آنان می‌پردازد به عنوان دو سمبل از شهدا یاد کرد و ادامه داد: موضوع فیلم، فرا‌تر از دی ان‌ای و فرا‌تر از ژنتیک است.

دغدغه اصلی مسئولین کشور شناسایی مفقودین است

در ادامه برنامه حبیب ایل بیگی ضمن تشکر از کارگردان فیلم گفت: یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مسئولین کشور و آنچه که دل همه را به درد می‌آورد دیدن عکس مادران شهیدی است که عکس فرزندان مفقود خود را در دست دارند و مباحث ژنتیکی و دی ان‌ای که ما در فیلم شاهد بودیم می‌تواند به این موضوع کمک کند.

وی اضافه کرد: فیلم قبلی آقای جعفری یعنی فیلم «23 نفر» هم توانست تاثیر خوبی در جامعه داشته باشد و امیدوارم ایشان در این زمینه ثابت قدم باشند و شاهد تولید آثار ایشان باشیم.

قهرمان اصلی قصه فیلم «خداست»

محمد حسین نیرومند نیز در این برنامه ضمن تشکر از دست اندرکاران فیلم یاد آورشد: به نظر من، قهرمان قصه فیلم آقای جعفری «خداست». خیلی از مواقع، بچه‌ها می‌گویند سینمای ما باید چه ویژگی داشته باشد و من می‌گویم هنگامی که قهرمان سینمای ما «خدا» باشد آنگاه‌‌ همان سینمایی خواهد بود که ما از آن انتظار داریم.

وی با اشاره به موضوع فیلم اضافه کرد: انگار بازی سرنوشت به گونه‌ای طراحی شده است که خداوند این توفیق را به کارگردان فیلم بدهد که این نقشه طراحی شده را باز نمایی کند. از سوی دیگر، ما واقعا به حال دکتر تولایی غبطه می‌خوریم. آیا کسی را سراغ دارید که خانواده شهدا به چنین عظمت و نیکویی از آن یاد کنند؟ انشاء الله همه ما توفیق پیدا کنیم تا خادم شایسته‌ای برای شهدا و خانواده آنان باشیم.

سرهنگی: این فیلم نشان می‌دهد جنگ تمام نشده است
مرتضی سرهنگی مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری هم در این برنامه یاد آور شد: این فیلم نشان می‌دهد که جنگ هنوز تمام نشده است و فقط ابزار میدان جنگ تغییر کرده است. الان یک بخش از جنگ در خانه‌ها است و سلاح آن صبوری است.

وی با بیان اینکه ما همیشه کارهای خوبی از آقای جعفری دیدیم و انشاء الله هم خواهیم دید اظهار داشت: این مستندات‌ها نشان می‌دهد پایان جنگ به شیوه انسانی روایت می‌شود و بین همه مردم جهان مشترک است و اگر چه خیلی از جنگ‌ها به خاطر مرز‌ها اتفاق می‌افتد اما ادبیات و هنر آن؛ بی‌مرز و انسانی است.

گبرلو: از فضای فیلم‌های مستند، خسته و دلگیر شدیم
محمود گبرلو منتقد و کار‌شناس سینما، دیگر هنرمندی بود که راجع فیلم اظهار نظر کرد و گفت: من به آقای جعفری بابت این فیلم خوب تبریک می‌گویم و خدا را شکر که توانستند در سینمای مستند، تحولی ایجاد کنند چرا که دیگر ما همه از فضای سینمای مستند هم خسته و هم دلگیر شدیم و دلیل آن هم کمتر پرداختن به واقعیات جامعه ایران است.

وی ادامه داد: خوشحالم که سراسر فیلم از منطق خوبی حاکم است و نکته مهم فیلم، نمایش قدرت و توانایی دانشمندان ایرانی است ضمن اینکه چقدر خوب و زیبا کارگردان فیلم توانسته است فضای خانه خانواده شهدا و مفقودین را به نمایش بگذارد.

صادق دقیقی: وجود تمام مولفه‌های داستانی در فیلم
بر پایه این گزارش صادق صادق دقیقی کارگردان سینمای ایران نیز در این برنامه ضمن تشکر از کارگردان فیلم گفت: این فیلم یک کار بسیار تاثیرگذاری بود و خوشحالم که این فیلم را دیدم و من به آقای جعفری تبریک می‌گویم و معتقدم این فیلم از این نوع فیلم‌های مستندی بود که تمام مولفه‌های داستانی را در خود داشت و ما شاهد نقاط اوج در این فیلم بودیم.

کارگردان فیلم سینمایی «تا آمدن احمد» تصریح کرد: پیشنهاد من این است که فیلم بعد از نقطه اوج باید به اتمام برسد تا مخاطب با یک اندیشه از سینما خارج شود.

همبستگی خانواده شهدا بسیار زیبا است
و اما پروانه مرزبان بانوی تهیه کننده سینمای ایران نیز آخرین سینماگری بود که طی سخنان کوتاه این فیلم را بسیار تاثیرگذار عنوان کرد و گفت: آنچه که برای من در این فیلم بیشتر از همه با ارزش بود همبستگی در میان خانواده شهدا باشد و اگر فرزند خانواده‌ای شناسایی می‌شد بقیه خانواده شهدا تلاش می‌کردند تا فرزندان دیگر شهدا هم شناسایی شوند واین همبستگی خیلی زیبا بود و اگر ما این همبستگی را همچنان حفظ کنیم هیچ کس نمی‌تواند بر ما غلبه کند.

در انتهای این مراسم نیز، هدایایی به رسم یادبود به مادر شهید علی مددی، مهدی جعفری کارگردان فیلم و دکتر تولایی اهدا شد و سکانس آخر این مراسم نیز، گرفتن عکس یادگاری بود.