تجربه برجام کفایت می‌کند آقای ظریف!

به گزارش حلقه وصل: دکتر سید یاسر جبرائیلی در یادداشتی نوشت: آقای دکتر محمدجواد ظریف معاون راهبردی رئیس جمهور روز گذشته مقاله‌ای در رسانه شورای روابط خارجی ایالات متحده آمریکا (فارین افیرز) منتشر و مواضعی ایراد کرده که چند نکته درباره آن قابل تامل است.

1- آقای ظریف نوشته که دولت آقای پزشکیان آماده مدیریت تنش‌ها با آمریکاست و امید دارد مذاکراتی از موضع برابر در مسائل هسته‌ای و فراتر از آن با دولت ترامپ برگزار شود. این جمله، قلب مقاله آقای ظریف است و باقی مطالب را باید حاشیه دانست. نخستین پرسشی که دکتر ظریف باید بدان پاسخ دهد این است که چرا در میانه جنگ تمام عیار ارتش آمریکا علیه مقاومت، درخواست کتبی مذاکره به واشنگتن فرستاده است؟ آیا او از جانب شورای عالی امنیت ملی چنین ماموریتی داشته است؟ رهبر حکیم انقلاب اسلامی حتی در مورد وزارت امور خارجه -در زمانی که آقای طریف وزیر خارجه بودند- تصریح فرمودند که وزارت امور خارجه صرفا مجری مصوبات شورای عالی امنیت ملی است. آیا شورای عالی امنیت ملی، برای ارسال درخواست کتبی مذاکره با آمریکا در «مسائل هسته‌ای و فراتر از آن»، به آقای ظریف ماموریتی داده است؟

دومین پرسشی که ایشان باید پاسخ دهند این است که منظورشان از «مدیریت تنش با آمریکا» چیست؟ مگر ایران تنشی ایجاد کرده که بخواهد با مذاکره با آمریکا آن تنش را مدیریت کند؟

شما با دولت آمریکا یک توافقی امضا کردید که به زودی تبدیل به یک تعهد یکجانبه از سوی تهران شد. آمریکا سردار بلندپایه شما را ترور کرد و رسما مسئولیت آن را بر عهده گرفت. آمریکا در غزه مرتکب نسل کشی و در لبنان و سوریه و دیگر کشورهای منطقه مرتکب جنایت شده و می‌شود. این تنش‌ها را می‌خواهید با مذاکره مدیریت کنید؟ مشکل آمریکا در ارتکاب این جنایت‌ها این بوده که استدلال جنابعالی را نشنیده و شما می‌خواهید با مذاکره، واشنگتن را قانع کنید که جنایت نکند؟

2- آقای ظریف بلافاصله پس از اعلام آمادگی برای مذاکره، نوشته است که «ایران تسلیم خواسته‌های غیرمنطقی نخواهد شد». معنی این جمله آن است که مذاکره‌ای که ایشان از آن سخن می‌گویند، اساسا ربطی به جبران بدعهدی‌های آمریکا در برجام یا توقف جنایات آمریکا در منطقه ندارد. بلکه آمریکا یک سری خواسته دارد که ایران آماده مذاکره حول آنهاست! منتهی یک سری از این خواسته‌ها منطقی است، یک سری غیرمنطقی است و ایران تسلیم خواسته‌های غیرمنطقی نخواهد شد! آقای ظریف باید بفرمایند خواسته‌های منطقی آمریکا دقیقا کدامند؟ مقاله ایشان از جانب آمریکا خطاب به ایران است یا از جانب ایران خطاب به آمریکا؟

3- آقای ظریف نوشته‌اند که اگر غرب رویکرد همکاری با ایران را رها نمی‌کرد، تعداد سانتریفیوژهای ایران افزایش نمی‌یافت و غنی‌سازی اورانیوم از 3.5 درصد به بالای 60 درصد نمی‌رسید. این سخن، حقیقتا حیرت‌انگیز است. آقای ظریف باید بفرمایند مگر بنا نبوده که 10 سال پس از قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل (یعنی سال 1404)، تمامی محدودیت‌های هسته‌ای ایران رفع شود؟ چگونه است که ایشان می‌گویند اگر غرب رویکرد همکاری با ایران را رها نمی‌کرد، برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران متوقف شده بود؟

4- آقای ظریف نوشته اند: «توافق هسته‌ای نمونه‌ای منحصربه‌فرد است و غرب باید به احیای آن بپردازد. اما برای این کار، باید اقدامات مشخص و عملی—شامل اقدامات سیاسی، قانونی و سرمایه‌گذاری‌های مشترک سودآور—انجام دهد تا اطمینان حاصل کند که همان‌طور که وعده داده شده است ایران می‌تواند به‌طور اقتصادی از این توافق بهره‌برداری کند». سوال این است که آیا غرب منتظر نصیحت آقای ظریف بوده که تاکنون اجازه بهره‌مندی ایران از برجام را نداده است؟ یا اینکه ایشان علاقه دارند یک وعده توخالی دیگر از غربی‌ها بشنوند و تضمینی در حد امضای کری بگیرند و بار دیگر آنچه غربی‌ها می‌خواهند، تقدیمشان کنند؟

5- مطلب آقای ظریف برای فارین افیرز، بسیار نگران‌کننده است. نگران کننده است به این دلیل که معاون راهبردی رئیس جمهور، شناخت صحیحی از تحولات نظم جهانی ندارد. بجای اینکه در صدد مهندسی نظم جدید منطقه‌ای باشد، همچنان در مقام برطرف کردن خواسته‌های هژمون نظم قدیم است. او درک معتبری از ماهیت آمریکا ندارد و نمی‌خواهد یا نمی‌تواند ببینید که آنکه در غزه نسل‌کشی می‌کند، اسرائیل نیست، خود آمریکاست. ظریف یک نگاه آرمان‌گرایانه و عاطفی به مناسبات بین‌المللی دارد و خیال می‌کند آنچه موجب تنش میان کشورها می‌شود، یک سری سوء تفاهم است که با گفت و گو و مذاکره قابل حل است.

اما منافع ملی را نمی‌توان بر این دست تخیلات استوار کرد. تجربه برجام، کفایت می‌کند...