بوی ماه ترافیک

به گزارش حلقه وصل: به نقل از نورنیوز : شمارش معکوس برای شروع سال تحصیلی و زنگ مهر آغاز شده است. ۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار دانش آموز و ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار دانشجو،‌ از هفته آینده راهی مدرسه و دانشگاه و مراکز آموزشی می شوند. مهر،‌ ماه شکوفایی نهال علم و آموزش در تمام شهرها و روستاهاست اما در کنار این، تصاویر ملال آوری از ترافیک و شلوغی و آلودگی هم به همراه دارد، موضوعی که به یکی از معضلات تقریبا حل نشده پایتخت و سایر کلانشهرها تبدیل شده است. هر سال مسئولان برای حل آن اقداماتی انجام می دهند اما بررسی ها نشان می‌دهد  این برنامه ها تنها مرهمی موقتی است که هیچگاه درد ترافیک مهرماه و معضلات آن را درمان نمی کند. تا قبل از تاسیس مدارس غیر انتفاعی بسیاری از دانش آموزان در مدارس دولتی تحصیل می‌کردند و بر اساس مقرارت آموزش و پرورش ساکنان هر منطقه فقط می توانستند فرزندان شان را در مدرسه دولتی همان منطقه  ثبت نام کنند. همین موضوع باعث شده بود تا کمتر شاهد تردد دانش آموزن با خودروی والدین به مدرسه باشیم و خیلی از این دانش آموزان پیاده به مدرسه می‌رفتند . با راه اندازی  مدارس غیر انتفاعی برخی از والدین تصمیم گرفتند تا فرزندان شان را در این مدارس ثبت نام کنند. به این ترتیب تردد گسترده خودروهای شخصی یا سرویس مدارس با توجه به بعد مسافت شروع شد. همین اتفاق یکی از دلایلی است که از یک دهه گذشته هر سال در مهرماه ترافیک تهران و برخی کلانشهرها چند برابر می شود . هر خودرو چیزی حدود ۲۵ تا ۳۰ متری از فضا را در معابر می‌گیرد و با افزایش تعداد خودروهایی که در مسیر رفت و آمد به مدارس تردد می کنند معابر و بزرگراه های شهری هم قفل می‌شوند.

 افزایش ۳۰ درصدی ترافیک در مهر

به گفته سردار محمدحسین حمیدی رئیس سابق راهنمایی و رانندگی تهران، دهه آخر شهریور ماه اوج سفرهای جاده‌ای، و روزهای آخر شهریور اوج سفرهای درون شهری است اما وقتی مراکز آموزشی بازگشایی می‌شود شرایط کاملاً متفاوت می‌شود . میانگین سفر در طول روز ۲۵ تا ۳۰ درصد به نسبت ۶ ماهه دوم به ترافیک اضافه می‌شود. از سوی دیگر سالانه یک میلیون خودرو به حوزه حمل و نقل شخصی کشور افزوده می‌شود. مهدی اقراریان عضو شورای شهر تهران هم گفته که سالانه ۱۸ درصد به تعداد خودروهای پایتخت اضافه می شود و در حال حاضر ۸ برابر ظرفیت معابر تهران خودروی در حال تردد در تهران داریم. با کنار هم قراردادن این اعداد مشخص می شود که وضعیت ترافیک،‌هرسال در مهرماه نسبت به سال گذشته شرایط بدتری خواهد داشت.

ترافیک در خیابان های تهران، این روزها و شب ها وضعیت عذاب آوری پیدا کرده است و مردم نگران اند که با شروع سال تحصیلی، این وضعیت تشدید شود. این موضوع اکنون به یکی از موضوعات اصلی در شورای شهر تبدیل شده است و اعضای این شورا هر کدام برای کاهش بار ترافیکی پیشنهادهایی ارایه می دهند. مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران نیز هفته گذشته در صحن این شورا درباره افزایش ترافیک در ماه مهر هشدار جدی داد و گفت که اگر مدارس باز شوند و باران هم بیاید و در کنار این موارد، اتفاقی هم رخ دهد، ترافیک تهران وحشتناک می‌شود؛ ازاین‌رو باید اقداماتی توسط متولیان پیش‌بینی شود تا شاهد کاهش حجم ترافیک باشیم. از سوی دیگر شهرداری نیز مثل هر سال با بسته های تشویقی تلاش می کند مردم را به استفاده از حمل و نقل عمومی به جای استفاده از خودروی شخصی تشویق کند.

 از مترو و اتوبوس رایگان تا شناور شدن ساعت کار

هر سال با نزدیک شدن به ماه مهر شهرداری و شورای شهر از طرح های مختلفی برای کنترل ترافیک و و کاهش آن رونمایی می کنند. طرح هایی تقریبا مشابه که در شورای عالی ترافیک مصوب می شود ولی میزان تاثیر آنها کمتر از ۵۰ درصد است. امسال نیز شهرداری تهران اعلام کرد هفته اول مهرماه مترو و اتوبوس برای دانش آموزان رایگان خواهد بود. مهدی گلشنی مدیرکل حمل‌ونقل عمومی شهرداری تهران در این باره به خبرنگاران گفت: ۲ هزار و ۱۵۰ دستگاه اتوبوس با آغاز سال تحصیلی جدید در خطوط فعال خواهند شد. گلشنی با اعلام آمادگی ۶۰ هزار تاکسی برای پوشش سفرهای مهر افزود: بازتعمیر واگن‌های مترو نیز به صورت دوره‌ای در حال انجام است. همچنین برنامه‌ریزی شده تا سرفاصله حرکت قطارها از ابتدای سال تحصیلی کاهش یابد.

از سوی دیگر خبر می رسد ۱۱۰ اتوبوس برقی چینی در راه هستند تا به ناوگان حمل و نقل عمومی اضافه شوند؛ اتوبوس هایی که از یک سال قبل و بعد از فاش شدن قرارداد شهرداری تهران با چین در رسانه ها و فضای مجازی بارها به آن پرداخته شد. ۱۸ شهریور ماه محسن هرمزی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در حاشیه جلسه شورای شهر تهران درباره ورود اتوبوس‌های چینی به کشور گفت: ۱۱۰ اتوبوس برقی در راه گمرک کشور است که ۳۰ دستگاه آن بارگیری و حمل شده و مابقی آن هم طی هفته جاری بارگیری خواهد شد. البته وی تاکید کرد بعید است که ورود این اتوبوس‌ها به اول مهر برسد و رسیدن آن به تهران حدود ۲۵ روز طول می‌کشد. همچنین به گفته مدیرکل حمل و نقل عمومی شهرداری ورود ناوگان بار و کالا در دو هفته ابتدایی مهرماه قبل از ساعت ۱۰ صبح ممنوع است.

غیر از این اقدامات، برخی از کارشناسان شناور شدن ساعت کار ادارات را هم یکی از مهمترین برنامه هایی می دانند که می‌تواند در کاهش بار ترافیکی اثرگذار باشد. تجربه دورکاری در دوران کرونا نشان داد که می توان از این ظرفیت دورکاری و یا شناور کردن ساعت کار در کاهش بار ترافیک صبحگاهی استفاده کرد.  موضوعی که مدیرکل حمل و نقل عمومی شهرداری با تاکید بر آن می گوید : در جلسه این هفته شورای ترافیک قرار است پیشنهادهایی در مورد شناورسازی ساعات کار ادارات مطرح شود و لایحه آن برای بررسی به هیأت وزیران داده شود که در حال انجام بررسی های کارشناسی هستیم و در صورت تصویب اطلاع‌رسانی لازم به شهروندان را خواهیم داشت.

البته رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای شهر تهران معتقد است در حمل و نقل عمومی در ابتدای مهرماه تحول خاصی اتفاق نمی افتد. جعفر تشکری هاشمی گفت: شرکت‌های اتوبوس ساز براساس قراردادهایی که دارند حداکثر در ماه بتوانند ۱۰۰ دستگاه اتوبوس تحویل دهند. اینکه اتوبوس تحویل داده شود یا نشود هم بحث دیگری است اما با ماهانه ۱۰۰ دستگاه اتوبوس، عملا اتفاق خاصی نمی‌افتد.  وی با اشاره به اقداماتی که در مترو انجام شده گفت: البته در مترو اقدامات خوبی صورت گرفته است. بحث تعمیرات دوره‌ای واگن‌ها در شهریورماه با جدیت بیشتری دنبال می‌شود. امیدواریم این خرابی‌ها کمتر شود اما اینکه فکر کنیم به عدد ناوگان اضافه می‌شود، تقریبا جای امیدواری نیست. 

 جای خالی اتوبوس زرد مدرسه

در آمریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی با شروع سال تحصیلی بسیاری از دانش آموزان با اتوبوس زرد رنگ (school bus) به مدرسه می روند و همین باعث شده است تا حجم خودروهایی که دانش آموزان سوار بر آن به مدرسه می آیند کم شود. در ایران نیز همزمان با راه اندازی مدارس غیر انتفاعی سرویس مدرسه برای رفت و آمد دانش آموزان رونق گرفت. اما سرویس مدرسه دانش آموزان ما همین خودروهای شخصی و برخی اوقات تاکسی هستند که از آن به عنوان سرویس مدرسه استفاده می‌شود اما استفاده از سرویس برای برخی از خانواده ها باتوجه به قیمت های نجومی که ارایه می دهند مقدور نیست. به همین دلیل برخی از والدین ترجیح می دهند باخودروی شخصی  فرزندشان را به مدرسه ببرند. راه اندازی اتوبوس مدرسه یکی از راه کارهایی است که ضمن ارزان  کردن قیمت سرویس تعداد بیشتری از دانش آموزان با آن به مدرسه می روند. سرهنگ عین الله جهانی، کارشناس ارشد ترافیک از موافقان استفاده از اتوبوس به جای تاکسی و خودروی شخصی برای سرویس مدارس است . او در این باره به ایسنا می گوید : « در سایر کشورها شاهد هستیم که خودروهایی به عنوان سرویس مدارس مشغول جابه‌جایی دانش آموزان هستند که هرکدام از این اتوبوس ها یا مینی بوس ها، حدود ۲۰ دانش آموز در خود جای می‌دهند که باعث کاهش تردد خودروهای کوچک نیز می شود. از سال ها پیش، درخواست از مسئولین درباره پیش‌بینی، تامین، تولید و توزیع اتوبوس‌هایی به عنوان سرویس مدارس بود که متاسفانه هنوز محقق نشده در حالیکه تجربه سایر کشورها در این زمینه موجود و موفق بوده است. تحقق این امر، یکی از آرزوها در پلیس راهور است؛ امیدوارم یا این خودروها خریداری شده و یا خط تولید آن در کشور ایجاد شود تا سیستم سرویس مدارس یک بار برای همیشه ساماندهی شود. »