بررسی دغدغه ذهنی تمام پسرها؛چالش‌های سربازی در «صفر- یک»

به گزارش حلقه وصل: مستند «صفر- یک» جدیدترین تولید موسسه آرمان هنر انقلاب به کارگردانی مهدی انصاری و تهیه کنندگی سید مهدی دزفولی است که به بحث و بررسی چالش‌های سربازی نخبگان در شرکت‌های دانش بنیان پرداخته است.

این اثر مستند که در بخش نقد درون گفتمانی به عنوان نامزد کسب عنوان برگزیده سیزدهمین جشنواره مردمی فیلم عمار در بخش مسابقه مستند معرفی شد، به چالش سربازی نخبگانی می‌پردازد که در شرکت‌های دانش‌های بنیان مشغول فعالیت هستند اما به دلیل اجبار برای انجام خدمت سربازی در محیط‌های خارج از شرکت‌های دانش بنیان، هم زندگی آنان دچار چالش می‌شود و هم شرکت‌های دانش بنیان به دلیل محروم شدن از یک نیروی مختصص خود، دچار چالش‌های جدی و بعضا حاد می‌شوند.

نمایش عینی چالش‌های سربازی

مهدی انصاری کارگردان مستند «صفر- یک» در رابطه با ایده تولید این مستند گفت: بحث سربازی همیشه مسئله بوده است. سربازی یکی از دغدغه‌هایی است که باعث شده پسران مدام طول تحصیل خود را طولانی تر کنند. از این جهت خیلی‌ها هستند که گوشه ذهنشان مسئله سربازی هست و همواره استرس و دغدغه آن را با خود به همراه دارند. به خصوص زمانی که بحث خودکشی و مهاجرت‌ها مطرح شد این قضیه را برای من جدی تر کرد که با گروهی از دوستان صحبت کنم و یک مستند در این باره بسازیم تا چالش‌های این حوزه را به صورت عینی نمایش دهیم.

سربازی یکی از دغدغه‌هایی است که باعث شده پسران مدام طول تحصیل خود را طولانی‌تر کنند

انصاری ادامه داد: زمانیکه ما ساخت این مستند را شروع کردیم تیم دیگری هم بودند که می‌خواستند کاری درباره سربازی بسازند و از زاویه دیگری مساله سربازی اجباری را بررسی کنند. به همین خاطر مسئله‌ای پیش آمد که ما چگونه به موضوع سربازی پرداخت و مطالبه گیری کنیم و از چه زاویه‌ای می‌توان به این موضوع نگاه کرد؟ افراد زیادی در این باره صحبت کرده اند. برخی معتقد بودند که به طور کل بحث سربازی حذف شود و دیگر چیزی به نام سربازی اجباری نداشته باشیم.

مطالبه گری از نهادهای دولتی و حکومتی ظرافت‌هایی دارد

کارگردان مستند «صفر- یک» افزود: از طرفی مسئول تصمیم گیرنده نیروهای مسلح است و مسلما مطالبه گری از نهادهای دولتی و حکومتی ظرافت‌هایی دارد و نمی‌توان بدون فکر و ایده قبلی کاری را انجام داد و بحث حساسی را مطرح کرد. به همین دلیل اگر بخواهد مطالبه گری درستی انجام شود که باعث اتفاقی باشد باید خیلی دقیق تر به مسئله پرداخت کرد. صرف زدن تیتر و ساخت مستندهای جنجالی اتفاق مثبتی را رقم نمی‌زند. به همین دلیل ما دست روی سوژه‌ای گذاشتیم که خود نیروهای مسلح آن را انجام داده و نتیجه گرفته است.

مسلما مطالبه گری از نهادهای دولتی و حکومتی ظرافت‌هایی دارد و نمی‌توان بدون فکر و ایده قبلی کاری را انجام داد و بحث حساسی را مطرح کرد

وی خاطر نشان کرد: ما در این مستند به مشکلات سربازی پرداختیم و برای آن راه حل ارائه داده‌ایم. درواقع نکته ما این است که نیروهای مسلح روشی را برای بخشی از جامعه ایجاد کرده که بازخوردهای مثبتی داشته است. حالا زمان آن است که این روش گسترده‌تر شود.

دغدغه اصلی ساخت مستندی برای سربازی چه بود؟

سید مهدی دزفولی،‌ تهیه کننده مستند «صفر- یک» نیز در خصوص اینکه چرا این اثر از این زاویه به مقوله سربازی پرداخته است، بیان کرد: ما طبق آمار 9400 شرکت دانش بنیان داریم که تا حدود یکی دوسال قبل آماری که برای پذیرش سرباز داشتند 500 نفر بود که حالا این آمار به 1500 نفر رسیده است و در واقع چیزی کمتر از یک ششم شرکت‌های دانش بنیان سهمیه برای جذب سرباز دارند. بگذریم که برخی از این شرکت‌ها آنقدر وسیع و پر تعداد هستند که شاید 40-50 عدد سهمیه سرباز هم برای آنها کم باشد، شرکت‌هایی همانند دیجی کالا و ... . این آمار تنها برای شر‌کت‌هایی هست که در وسعت کوچک‌تری فعالیت می‌کنند.

وی افزود: همانطور که مثال زدم شرکت‌هایی مثل دیجی کالا که تعداد کارمندان بالایی دارد و نیروهای کلیدی آنها در سمتهایی که برایشان مهم است باقی بمانند و اگر به سربازی بروند روندی کاری شرکت دچار اختلال می شود این دغدغه را به وجود آورد که کاری تولید شود که این شرکت‌های دانش بنیان به شکل تخصصی بتوانند نیروهای خودشان را به عنوان سرباز در شرکت خود داشته باشند تا در آنجا مشغول به خدمت شوند و شرکت هم آسیب نبیند. نظام هم در این شرایط می‌تواند از آن سرباز با بهره وری بهتری استفاده کند. این دغدغه اصلی ما برای ساخت مستند بود.

«صفر- یک» سال آینده در قاب تلویزیون

دزفولی همچنین در خصوص زمان احتمالی اکران عمومی این مستند خاطر نشان کرد: این مستند ظرف چند روز آینده در دانشگاه شریف رونمایی می‌شود و بعد از اکران مستند در دانشگاه‌های مختلف تهران آغاز می شود و اوج آنها در روز دانشجو خواهد بود. از حدود 20 آذر هم در پلتفرم‌ها برای دسترسی عمومی عرضه خواهد شد و در نهایت امیدوارم که این مستند سال آینده بتواند از تلویزیون پخش شود.

سربازی دغدغه ذهنی تمام پسرها در ایران است

تهیه کننده مستند «صفر- یک» ادامه داد: مخاطب کانونی این مستند هم نیروهای مسلح و هم افرادی هستند که به نوعی با مسئله سربازی درگیراند. در لایه بعدی مخاطبان عمومی تر می‌شود. به هرحال سربازی دغدغه گوشه ذهن تمام پسرها در ایران است که مشمول خدمت سربازی می‌شوند. در واقع مخاطب پیرامونی ما تمامی جامعه پسرانی است که یکی از پنج دغدغه اصلی آنها سربازی اجباری است.

وی افزود: این کارهایی است که ما می‌توانیم برای مطرح شدن دغدغه سربازی جوانان و به خصوص نخبگان مطرح کنیم و من امیدوارم که به نتایج خوب و ملموس برسد و سرانجام بحث سربازی نخبگان در شرکت‌های دانش بنیان حل شود و به تعداد سهمیه قابل قبولی برسد.