بیماری خاموش چشم

به گزارش حلقه وصل، نوید نیلفروشان، استاد چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران در خصوص بیماری گلوکوم،گفت: گلوکوم یک بیماری عصب بینایی و اصطلاحاً یک نوع اپتیک نوروپاتی است که  به عنوان دومین علت نابینایی غیرقابل برگشت در دنیا مطرح است. 

وی افزود: در بیماری گلوکوم عمدتاً افزایش فشار داخل چشمی است که عصب بینایی را به تدریج آسیب زده ودر اوایل بیماری منجر به کاهش دید محیطی ( میدان بینایی)  و سپس کاهش شدید کل دید فرد و نهایتا نابینایی می‌شود.

نیلفروشان ادامه داد: متأسفانه آسیب‌های ناشی از بیماری  با علم امروز قابل اصلاح و برگشت نیست؛ یعنی اگر اختلالی در عصب بینایی ناشی از این بیماری اتفاق بیافتد،آسیب ایجاد شده قابل اصلاح و درمان نیست. کاری که برای این بیماران باید انجام دهیم، ضمن تشخیص زودرس، با انجام اقدامات درمانی مناسب از تخریب بیشتر عصب بینایی و کاهش بینایی پیشگیری کنیم.

این متخصص چشم ادامه داد: این بیماری وابسته به سن است؛ گرچه در تمامی سنین این بیماری ممکن است اتفاق بیافتد؛ به طوری که از هر ۴ تا ۵ هزار نوزادی که متولد می‌شود ممکن است یکی از آنها مبتلا به گلوکوم شود.

نیلفروشان متذکر شد: در سنین بالاتر این میزان ابتلا، خیلی بیشتر وجود دارد به طوری که حدود یک تا دو درصد افراد بالای ۴۰ سال در هر جامعه‌ای ممکن است مبتلا به این بیماری شوند. هرچه سن بالاتر می‌رود احتمال ابتلاء به این بیماری بیشتر است و در افراد بالای ۷۰ و ۸۰ سال به چیزی حدود ۴ تا ۵ درصد می‌رسد؛ یعنی احتمال بروز بیماری در سنین بالاتر بیشتر خواهد بود.

وی افزود:از مهمترین عوامل ایجاد کننده بیماری گلوکوم  بالا رفتن فشار داخل چشمی است که این احتمال در بعضی افراد بیشتر دیده می‌شود؛ برای مثال افرادی که از شماره عینک بالا استفاده می‌کنند، آنهایی که اصطلاحاً نزدیک بین و دوربین هستند، ممکن است هر دو گروه در معرض بیماری گلوکوم قرار گیرند.

نیلفروشان گفت: احتمال بروز گلوکوم در افراد با زمینه مثبت خانوادگی، نسبت به سایر افراد جامعه ممکن است ۴ تا ۵ برابربیشتر باشد.

وی افزود: آنهایی که سابقه ضربه به چشم داشته‌اند و به خصوص ضربه‌ای که منجر به اعمال جراحی شده و به طور کلی اعمال جراحی متعدد در داخل چشم به هر علتی می‌تواند زمینه ساز ایجاد گلوکوم باشد. آنهایی که به علت بیماری‌های زمینه‌ای چشمی مثل حساسیت و آلرژی نیاز به مصرف بعضی از قطره‌ها به خصوص قطره های کورتونی دارند، ممکن است در معرض بیماری گلوکوم قرار بگیرند.

استاد چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران اظهار داشت: بیماری‌های جسمی مثل دیابت و آنهایی که فشارخون بالا دارند یا آنهایی که بیماری های تیروئیدی دارند جز افرادی هستند که ممکن است با احتمال بیشتری دچار بیماری گلوکوم شوند

وی افزود: مهم‌ترین علامت بیماری گلوکوم بی علامتی است و در اکثر مواقع ، بالای ۸۰ تا ۹۰ درصد ،هیچ گونه علامتی را بیماران ذکر نمی‌کنند و فقط در حدود ۵ درصد از بیماران هستند که ممکن است علامتی مثل قرمزی چشم، سردرد، چشم درد، کاهش ناگهانی دید را نشان دهند .

نیلفروشان افزود: بیماری گلوکوم معمولاً ابتدا به دید محیطی و سپس دید مرکزی یا دید دقیق  افراد آسیب می‌زند و این آسیب تدریجی است. اغلب افراد متوجه این تغییر نمی‌شوند و بنابراین زمانی که فرد به علت آگاهی از  کاهش دید مرکزی به پزشک مراجعه می‌کند، در واقع بیماری در مراحل خیلی پیشرفت قرار گرفته است.

این متخصص چشم ادامه داد: بنابراین بیماران این نکته را باید در نظر داشته باشند که در اکثر مواقع هیچ علامتی ندارند به این خاطر به این بیماری دزد بی سرو صدای بینایی می‌گویند.

وی افزود: تشخیص بیمارعمدتا با انجام معاینه توسط چشم پزشک است و در کنار آن  استفاده از یکسری روش‌های تصویربرداری می باشد که ممکن است برای بیماران لازم باشد در طول زندگی هر چند وقت یکباراین تست ها تکرار شود پس از تشخیص بیماران تحت درمان با دارو قرار می‌گیرندکه عمدتا به صورت قطره های چشمی میباشد. در کنار دارو ممکن است روش های  لیزری و جراحی نیز برای کنترل بیماری و پیشگیری از پیشرفت بیماری الزامی شود. 

نیلفروشان تاکید کرد: افراد باید بدانند که ممکن است در طول زندگی چندین نوبت نیاز به عمل های جراحی مختلف داشته باشند . هدف از اقدام های درمانی که برای بیماران انجام می‌شود این است که ما نگذاریم بیماری پیشرفت کند.

وی گفت: ما نمی‌توانیم بیماری را درمان کنیم به آن مفهومی که به فرد یک دارویی دهیم یا جراحی و لیزر کنیم و بعد بگوئیم بیماری کاملا برطرف شده و  نیاز به اقدام دیگری نیست.  البته در درصد کمی از بیماران ممکن است درمان قطعی با لیزر یا جراحی اتفاق بیافتد..

این متخصص چشم افزود: توصیه‌ای که برای بیماران و پیشگیری از بیماری در جامعه داریم، این است که با توجه به اینکه به گلوکوم، بیماری خاموش لقب می‌دهند توصیه می‌کنیم در افراد بالای ۴۰ سال هر دو تا سه سال یکبار و در افراد بالای ۷۰ سال هر یک تا دو سال یکبار معاینه چشمی به صورت روتین انجام شود.

وی ادامه داد: آنهایی که زمینه‌های مثبت خانوادگی بیماری گلوکوم را دارند حتماً باید در سنین پایین‌تر و دفعات بیشتر مورد معاینه قرار گیرند و این نکته‌ای است که باید به عنوان توصیه به آن توجه شود .

نیلفروشان گفت: بیماری گلوکوم دومین علت ایجاد نابینایی در دنیا است و چیزی حدود ۸۰ تا ۹۰ میلیون نفر در دنیا دچار این بیماری هستند که چیزی حدود ۱۰ درصد از اینها دچار نابینایی دوطرفه اند و حدود ۱۵ درصد از نابینایی‌هایی که در دنیا داریم ناشی از گلوکوم است.

این متخصص چشم تصریح کرد:اگر این بیماری زود تشخیص داده و زود درمان شود می‌شود از این نابینایی پیشگیری کرد و اگر اتفاق افتاد، دیگر قابل برگشت و درمان نخواهد بود.

 پنجمین همایش چشم بهاره چشم پزشکی که از ۲۵ تا ۲۷ خرداد ۱۴۰۱ در سالن همایش‌های رازی برگزار می‌شود.