مراسم تجلیل از نوگلان حسینی برگزار شد / سنگری: مداحان نوجوانان تلاش کنند تا اشعار را از حفظ بخوانند نه از روی کاغذ

به گزارش حلقه وصل؛ مراسم اختتامیه پانزدهمین دوره تجلیل از نوگلان حسینی ویژه دانش‌آموزان مداح سراسر کشور عصر روز چهارشنبه دهم آذرماه با حضور سید محمد حسینی، معاون امور مجلس ریاست جمهوی، مصطفی چمران رئیس شورای شهر تهران، حجت‌الاسلام امرودی رئیس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، یوسف ارجونی رئیس سازمان بسیج مداحان و هیأت‌های مذهبی، محمدحسین رجبی دوانی از اساتید تاریخ اسلام و جمعی از مداحان، پیرغلامان و مسئولان فرهنگی در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.

تمام آنچه در دین گفته شده است، در دستگاه امام حسین(ع) مشهود است

آیت‌الله قائم مقامی استاد حوزه و دانشگاه در این مراسم با طرح این سؤال که بشریت چه نیازی به دستگاه سید الشهدا(ع) دارد، اظهار داشت: در این دستگاه چه اتفاقی می‌افتد که در جاهای دیگر وجود ندارد؟ امام حسین(ع) چه می‌کند که دیگران آن کار را انجام نمی‌دهند؟ در دستگاه امام حسین(ع) ما به عینه تجربه می‌کنیم تمام آنچه را که در دین گفته شده است.

وی افزود: هر چه در دین وجود دارد، از وجود خداوند، جهان آخرت، بهشت و دوزخ، صراط و... در دستگاه امام حسین(ع) تجربه می‌شود.

قائم مقامی ادامه داد: دین دارای دو مرحله است؛ در مرحله اول خبر داده می‌شود که اگر آن را تصدیق کنیم، موفق هستیم، در مرحله بعدی مشاهده مدنظر است. یعنی آن چیزی را که اعتقاد داریم، باید ببینیم.

مداحان نوجوانان تلاش کنند تا اشعار را از حفظ بخوانند نه از روی کاغذ!

در ادامه این مراسم محمدرضا سنگری پژوهشگر و نویسنده حوزه عاشورا و مداحی اظهار داشت: حضرت زینب(س) تنها ۵ سال محضر مادر خود حضرت زهرا(س) را درک کرد. روزی در ۳۰ سالگی امیرالمومنین(ع)‌ در حال گوش دادن به قرائت قرآن ایشان بود. حضرت آیاتی از سوره آل عمران را می‌خواندند که شب عاشورا نیز آن را تکرار کردند. موضوع این آیات صبر بود که امیرالمومنین(ع) خطاب به حضرت فرمودند؛ می‌خواهی تفسیر این آیات را برای تو بگویم؟ و در اینجا به موضوع کربلا اشاره کردند و به لحظات شهادت امام حسین(ع) نیز پرداختند. حضرت زینب(س) بعد از آن فرمودند؛ من تمام این مسائل را می‌دانستم. تمام این وقایع را مادرم برای من بیان کرده بود. مگر ایشان چند سال داشتند که حضرت زهرا(س) این نکات را به ایشان گفته بود!

وی اضافه کرد: یکی از درس‌هایی که از این داستان می‌توان گرفت آن است که باید فرزندان خود را برای مشکلات آینده آماده کنیم.

سنگری افزود: ابن عباس می‌گوید؛ من خطبه فدکیه حضرت زهرا(س) را از حضرت زینب(س) شنیدم و آموختم. ایشان مگر چند سال داشتند که این خطبه را از زبان مادر شنیده و حفظ کردند. اولین درخواست من از مداحان نوجوان این است که حافظه خود را تقویت کنند و کمتر از روی کاغذ و تلفن همراه بخوانند.

این پژوهش‌گر و نویسنده عاشورا تصریح کرد: مداحان باید تاریخ اسلام را مطالعه کنند. هر مداح باید به ۱۶ رشته علمی مسلط باشد، بر زبان عربی تسلط داشته باشد و آیات و روایات را درست بخواند که در غیر این صورت ناموفق خواهد بود.

وی در پایان سخنان خود گفت: باید یادمان باشد که شیطان از نقاط قوت ما برای ضربه زدن خود استفاده می‌کند. حنجره مداحان نقطه قوت آنهاست. بنابراین باید مراقب باشند تا شیطان از این طریق به آنان آسیب نزند.

مداحان باید از اخلاص برخوردار باشند تا دچار آفت نشوند

محمدحسین رجبی دوانی استاد تاریخ اسلام نیز در این مراسم گفت:‌ لازمه مداحی اول دارا بودن هنر است که در درجه اول همان صدای خوش است و دیگری قریحه سرودن شعر است؛ دوم؛ علم است، مداحان باید مطالعه داشته باشند و صرفا به صدای خوش اکتفا نکنند و هر چیزی را هم نخوانند. در گذشته پیشکسوتان این عرصه علم خود را به علما عرضه می‌کردند و بعد می‌خواندند.

این استاد تاریخ اسلام تصریح کرد: سومین لازمه برای مداحان اخلاص است. در کار ذاکرین و مداحان اگر اخلاص باشد آفت‌های بزرگی مانند رفاقت با یکدیگر،‌ توجه به جمعیت زیاد، شهرت و همچنین نگاه مادی به این عرصه از بین خواهد رفت.

وی در پایان سخنان خود گفت: اگر با علم و مطالعه کافی در تاریخ اهل بیت(ع) مداحان وارد این عرصه شوند، مروج سبک زندگی آنان نیز خواهند بود. مداحان حقیقی قبل از انقلاب و حتی اوایل انقلاب، قبل از مدح خود آموزه‌هایی از معصومین را در قالب روایت‌ها برای مستمع ارائه می‌کردند.

نوگلان حسینی مدرسه‌ای بزرگ از مکتب تعلیم و تربیت عاشوراست

در ادامه این مراسم از ۲۰ نفر از مداحان برتر نوجوان در ۴ عرصه و همچنین ۴ نفر از برگزیدگان این مسابقات در سال گذشته با حضور مسئولین تقدیر و تجلیل شد که هنگام تجلیل از مداحان هر کدام از حاضران جملات کوتاهی را بیان کردند.حجت الاسلام امرودی، رئیس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران ضمن قدردانی از برگزارکنندگان این مراسم اظهار داشت: بزرگ‌ترین دستاورد اباعبدالله حسین(ع) تاسیس مکتب تعلیم و تربیتی است که نظیر ندارد. نوگلان حسینی مدرسه‌ای بزرگ از همین مکتب هستند.

مصطفی چمران، رئیس شورای شهر اسلامی شهر تهران نیز گفت: امیدواریم توفیق و شایستگی ادامه راه شهید مدرس را که امروز سالگرد شهادت اوست داشته باشیم.

به فرزندان، شخصیت‌هایی مانند شهید مدرس را بشناسانید

سید محمد حسینی، معاون امور مجلس رئیس جمهور نیز ضمن تبریک به خانواده‌های این نوگلان حسینی اظهار داشت: فرزندان خود را با شخصیت‌هایی مانند شهید مدرس آشنا کنید که لازمه ادامه راه آنها همین آشنایی است.

بیانیه هیأت داوران پانزدهمین دوره نوگلان حسینی

پایان‌بخش این مراسم نیز قرائت بیانیه اعضای هیات داوران بود که متن این بیانیه به شرح زیر است:

معطر است دل از عطر بوستان حسینی
میان گلشن تجلیل نوگلان حسینی
دعای حضرت مادر گرفته دست جوانی
که کرده حنجره اش وقف آستان حسینی

در سال‌های اخیر، به برکت نظام مقدس اسلامی، شاهد گرایش روز افزون نوجوانان عزیز به هیئات مذهبی و به ویژه عرصه ستایشگری و مداحی اهل بیت علیهم السلام هستیم. همان که به تعبیر رهبر معظم انقلاب «یک پدیده هنری ویژه منحصر به فرد است که ماهیچ جا شبیه این نداریم»

بهره بردن از این فرصت بی بدیل که می‌تواند با اثرگذاری خود، به عنوان نیروی شتاب دهندهٔ نظام اسلامی در گام دوم انقلاب باشد از طرفی، و لزوم صیانت از این عرصه در برابر طمع ورزی دشمنان، که با نفوذ خود سعی در آسیب رسانی به این جریان و به انحراف کشاندن فرم و محتوای مداحی ناب و اصیل دارند از سوی دیگر، مستلزم ایجاد برنامه ریزی، استعدادیابی، آموزش و‌ پایش مستمر نهادهای مسئول و دلسوز است.

آیین تجلیل از نوگلان حسینی از جمله برنامه‌های الهام بخش و جریان سازی است که موجب ظهور و بروز استعدادهای این عرصه و تقویت انگیزه در سایر نوجوانان عزیز برای ورود به ساحت مقدس ستایشگری اهل بیت علیهم السلام شده است.

پانزدهمین دوره مسابقات مداحی آیین تجلیل از نوگلان حسینی در شرایطی پایان یافت، که افزایش سطح کمی و کیفی مسابقات نسبت به ادوار گذشته، نوید بخش رویش‌های تازه در بوستان مدح و مرثیه اهل بیت علیهم السلام است.

این دوره از مسابقات با شرکت بیش از هزار و دویست نفر از نوجوانان عزیز در چهار ردهه سنی و با استفاده از هشت تن از اساتید صاحب نظر بعنوان داور و در پنج مرحله شامل انتخاب ویدیو‌های دریافتی، راستی آزمایی، مقدماتی، نیمه پایانی و نهایی برگزار شد. و از هر ردهٔ سنی پنج نفر بعنوان برگزیده انتخاب شدند. هر چند که در ساحت نوکری و ستایشگری اهل بیت علیهم السلام، همهه شرکت کنندگان برنده و لایق تقدیرند.

از جلوه‌های زیبای این دوره، حضور شرکت کنندگان از سی و یک استان و از یکصد و هشتاد و سه شهر و شهرستان بود بعبارتی برای اولین بار تمامی استان‌های کشور در این آیین پرشکوه نماینده داشتند.

با توجه به ضرورت رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی و جلوگیری از سفرهای غیر ضروری و مراعات حال عزیزان شهرستانی برای اولین بار علاوه بر مرحله انتخاب، مرحله راستی آزمایی نیز برای شهرستان‌ها به صورت برخط و از طریق ارتباط تصویری زنده برگزار گردید.

همچنین خواندن اشعار مناسب با ساختار قوی و محتوای عمیق و مضامین اخلاقی و انقلابی و بیان روضه‌های صحیح و مستند به ویژه در مراحل پایانی از مختصات مداحی‌های فاخر این دوره بود.

هیئت داوران کوشش نمود ضمن باز تعریف شاخص‌های داوری، معیارهایی نظیر صحت مقتل، مرثیه کلامی، اصول مداحی و حسن اجرا، ساختار و مضمون شعر، بیان و ادبیات، حسن پوشش، صوت و لحن، ردیف‌های آوازی، نوحه خوانی، ریتم، مضمون و ملودی مربوطه ،حسن آغاز و ختام و دعای پایانی را ملاک قضاوت قرار دهد تا از اعمال سلیقه پیشگیری و قضاوتی شاخص محور داشته باشد.

هیئت داوران بر اساس راهبرد این مسابقات یعنی شناسایی استعدادها و پرورش نسل آینده ساز جامعه مداحی کشور، که قشری اثر گذار و تعیین کننده است، کوشش نمود که این دوره برای شرکت کنندگان و برای بینندگانی که از طریق رسانه ملی پیگیر مسابقات بودند با استفاده از تذکرات، نقدها و تحسین و تصحیح‌ها پس از اجرای هر شرکت کننده از جنبه آموزشی برخوردار باشد.

ضمن این که تلاش شد با بیان نکات کوتاه و کاربردی در لابلای برنامه برای اولین بار، سطح آموزشی برنامه ارتقا یابد. بعلاوه راه یافتگان به مرحله بالاتر توسط استاد راهنما برای رقابت آماده می‌شدند و با تشکیل کارگاه‌های آموزشی و ارائه تذکرات لازم عملا یک دوره فشرده آموزش مداحی جهت اماده سازی عزیزان برگزار گردید که با استقبال شرکت کنندگان مواجه شد. 

هیئت داوران با استفاده از تجربیات ادوار گذشته تصمیم‌گرفت به دلیل رعایت عدالت و همسان بودن آموزش‌های ارائه شده، از استاد راهنمای واحد برای همه شرکت کنندگان استفاده نماید.

همچنین هیئت داوران باتأسی به فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم جوانگرایی و اعتماد به جوانان، در این دوره، از داوران جوان در کنار چهره‌های پیشکسوت استفاده نمود تا جوانان عزیز نیز به مرور در این عرصه صاحب تجربه شده و پشتوانه‌ای برای ادوار آینده باشند.

با توجه به سطح بالای کیفی راه یافتگان به مراحل نیمه نهایی و نهایی که موجب رقابتی بسیار فشرده و نزدیک شده بود، هیئت داوران تصمیم گرفت برای مراحل پایانی از چهار داور استفاده نماید.

بروز ویروس منحوس کرونا و نگرانی‌های ناشی از آن از طرفی و اضطراب‌های معمول مسابقات ناشی از حضور داوران، ضبط تلویزیونی، فشردگی مسابقات از سوی دیگر ممکن است اجرای بعضی از نوگلان مداح در برخی مراحل را از نظر سطح کیفی تحت الشعاع قرارداده باشد.

هیئت داوران بدون درنظر گرفتن سوابق قبلی شرکت کنندگان تنها اجرای همان مرحله را ارزیابی میکردند لذا ممکن است شرکت کننده ای ضمن توانمندی بالا و یا اجرای مناسب درمراحل قبل یا سالهای گذشته ، به دلایل جسمی، روحی، و... برنامه موفقی اجرا نکرده و از راهیابی به مرحله بعد بازمانده باشد.

هیئت داوران پیشنهاد می‌کند در دوره‌های آتی جهت استفاده از جلوه‌های زیبای توانمندی نوجوانان عاشورایی و به ویژه حضور دختران زینبی در مسابقات، بخش‌هایی نظیر دکلمه خوانی و روایت مقتل نیز به مسابقه افزوده گردد.

همینطور پیشنهاد می‌نماید در دوره‌های آتی از ظرفیت استان‌های کشور برای اجرای مراحل مقدماتی استفاده شود.

نیز از تمامی نهادهای مسئول در عرصه سیاست گذاری و اجرای ستایشگری دعوت می‌نماید با جریان سازی و ایجاد نهضت ملی پرورش و آموزش در عرصه مداحی، استعدادهای ناب مداحی را دریابند.

همچنین از پژوهشگران، فرهیختگان و نویسندگان و شاعران دعوت می‌نماید جهت تهیه اشعار، سبک‌ها و متون تاریخی مناسب برای تأمین محتوای مداحی ویژه نوجوانان برنامه ریزی و‌اقدام فرمایند. 

نداشتن برنامه ای برای نوجوانان مستعد شرکت کننده پس از اختتامیه، و قطع ارتباط با این قشر آینده ساز مداحی کشور، از نقاط ضعف ادوار این برنامه پرشکوه بوده که موجب نگرانی خانواده‌های محترم و سایر دلسوزان این عرصه بوده است. هیئت داوران مفتخر است ضمن اعلام تاسیس کانون نوگلان حسینی متشکل از نخبگان و شرکت کنندگان ادوار این آیین پرشکوه، از مسئولین محترم سازمان فرهنگی هنری برای تحقق این امر قدردانی نماید.

در خاتمه ضمن سپاس ویژه از مدیریت و کارکنان خدوم و فرهیخته فرهنگسرای اندیشه که محور برنامه ریزی و اجرای آیین تجلیل از نوگلان حسینی است، از زحمات سازمان صدا و سیما به خصوص شبکه قرآن و معارف سیما، سازمان بسیج مداحان و هیئات مذهبی، ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور، اتحادیه دانش آموزی استان و سازمان دانش آموزی شهر تهران و دیگر اشخاص حقوقی و حقیقی برگزار کننده این آیین قدردانی می‌نماید.

همچنین در این مراسم از غلامرضا فلاح شاعر و پیشکسوت مداحی کشور نیز تجلیل و تقدیر به عمل آمد.