توصیه‌هایی برای کاهش آسیب‌های اخلاقی فرزندان در فضای مجازی

به گزارش حلقه وصل، مصطفی راهی کارشناس خانواده و حوزه درباره آسیب‌های فضای مجازی برای کودکان و نوجوانان و مزایای طرح صیانت از فضای مجازی گفت: یکی از نگرانی‌های واقعی مردم بحث آلودگی‌های موجود در فضای مجازی افسارگسیخته است. آنهایی که حقیقتاً دغدغه مند هستند از این نگرانند که نسلی که با این فضای رها شده بزرگ می‌شود، چه عواقب تربیتی خطرناکی در انتظار آنهاست. در این فضا بسیاری از والدین برای تربیت صحیح فرزندان خود نگرانند و به این حقیقت باور دارند و نسبت به آن معترف هستند که در بسیاری از موارد دانسته‌های آنها از نحوه استفاده از فضای مجازی، بسیار کمتر از دانسته‌های فرزندانشان از این فضاست و این مسئله کار نظارت و مدیریت این نسل حساس را بسیار دشوار کرده است.

وی با اشاره بر نقش حاکمیت در سامان دادن به فضای مجازی افزود: والدین و افراد دغدغه مند حاضر در جامعه که به‌عنوان مصرف‌کننده و کاربر محسوب می‌شوند، به علت رهاشدگی فضای مجازی بیشترین بار مسئولیت را که عموماً فراتر از حد توان آنهاست به دوش می‌کشند. آنها قرار است در برابر سیلی بنیان‌کن قرار بگیرند و از آسیب‌های نوظهور آن سیل نسبت به خود و اطرافیان خود جلوگیری کنند که مقابله با آن کار بسیار دشواری است. جلوی سیل‌های مخرب را باید با سدهای مستحکم و مقاوم گرفت و در این عرصه که همان سالم‌سازی فضای مجازی است، نقش حاکمیت اصلی‌ترین نقش به حساب می‌آید. چه ما بخواهیم و چه نخواهیم مدیریت فضای مجازی در کل دنیا یک مدیریت سیاسی است بنابراین در هر کشوری باید توسط حاکمیت‌ها مدیریت و پایش شود. این‌گونه نیست که حاکمیت فقط مسئول راه انداختن بستر اینترنت و خدمات مربوط به آن باشد بلکه در این زمینه وظایف نظارتی گسترده‌ای در جهت سالم‌سازی آن نیز دارد.

این کارشناس خانواده بیان کرد: فارغ از بحث‌های سیاسی و عملکردهای سلیقه‌ای در زمان و شرایط اعلام «طرح صیانت از فضای مجازی» توسط مجلس شورای اسلامی، یکی از بحث‌هایی که سال‌های سال با وجود نیاز مبرمی که به آن بوده و مورد بی‌مهری قرار گرفته است، همین طرح و اقداماتی از این قبیل است که نمونه رسانه‌ای شده آن، طرح راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات است.

راهی با اشاره بر سخنان رهبر معظم انقلاب درخصوص لزوم نظارت بر فضای مجازی تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب در بحث بی‌توجهی مسئولان نسبت به فضای مجازی در سال‌های قبل می‌فرمایند: «دشمنان از فضای مجازی حداکثر استفاده را دارند می‌کنند. خب متأسفانه در فضای مجازی کشور ما هم که آن رعایت‌های لازم با وجود این همه تأکیدی که من کردم صورت نمی‌گیرد و در یک جهاتی واقعاً ول است، که بایستی آن کسانی که مسئول هستند حواسشان باشد. همه کشورهای دنیا روی فضای مجازی خودشان دارند اعمال مدیریت می‌کنند، در حالی که ما افتخار می‌کنیم به اینکه ما فضای مجازی را ول کرده‌ایم. این افتخار ندارد؛ این به هیچ وجه افتخار ندارد. فضای مجازی را بایستی مدیریت کرد. از این امکان مردم استفاده کنند، برای مردم بلاشک وسیله آزادی است، خیلی هم خوب است امّا نباید این وسیله را در اختیار دشمن گذاشت که بتواند علیه کشور و علیه ملّت توطئه کند.»

وی با اشاره بر مزایای اجرای طرح صیانت از فضای مجازی اظهار داشت: طرح صیانت از فضای مجازی موافقان و مخالفانی دارد که در جای خودش مباحث فنی گسترده‌ای را در تائید و رد این طرح انجام داده‌اند و اما آنچه در کلیت این طرح به‌عنوان چشم‌انداز روشنی قابل‌مشاهده است، بیان این مطلب است که چه در مقام مخالف طرح قرار داشته باشیم و چه در مقام موافق آن، نمی‌توانیم از این حقیقت مهم چشم‌پوشی کنیم که با اجرایی شدن این طرح دولت و مجلس با سیل روزافزونی از مطالبات واقعی مردم خصوصاً قشر جوان و نوجوان مواجه خواهند شد که با این کار قدری از فشار از دوش افراد متعهد و والدین دلسوز برداشته خواهد شد و مرجع این مطالبات صرفاً این دست از افراد نخواهند بود.

این کارشناس حوزه و خانواده ادامه داد: نکته حائز اهمیت نیز این است که در طرح‌هایی از این قبیل، فارغ از اینکه طرح کاملاً درست و بی‌عیب و نقص باشد یا نباشد و یا حتی درست اجرا شود یا نشود، در صورت اجرایی شدن آن، برخی بسترهای منفی در جهت سالم‌سازی فضای مجازی برچیده خواهد شد و زمانی که یک بستر منفی برداشته می‌شود، به این معناست که تأمین نیاز دیگر از این کانال صورت نمی‌گیرد. حال اگر این نیاز واقعی باشد و تا به حال از طریق ناصحیح و کاذب تأمین می‌شده است اکنون باید به کانال اصلی خود بازگشت پیدا کند و این برای دولت‌ها هزینه برخواهد بود.

راهی با اشاره بر تأثیر اجرای این طرح در افزایش مطالبات صحیح جوانان عنوان کرد: اگر در یک زمانی نیازهای جنسی در بستر رهاشده فضای مجازی به صورت ناصحیح تأمین می‌شده است، حالا که قرار است این بستر برچیده شود باید گفت که نیازهایی که در قالب آن تأمین می‌شده، هیچ‌گاه برچیده نخواهد شد و اینجاست که تأمین این نیاز وارد کانال‌هایی همچون ازدواج خواهد شد و پر واضح است که افزایش تعداد متقاضی حقیقی ازدواج، مطالبه بسترسازی از جانب دولت‌ها را نیز افزایش خواهد داد. مطالبات مربوط به وام و تسهیلات ازدواج، مطالبات مربوط به مسکن برای شروع زندگی و … از جمله این موارد هستند.

وی تاکید کرد: در پایان باید گفت که بهتر است بررسی فنی «طرح صیانت از فضای مجازی» را به اهلش واگذار می‌کنیم اما نمی‌توانیم خوشحالی خودمان را از پررنگ شدن ریل‌گذاری‌های درست حاکمیتی برای توجه ویژه به جوانان و خانواده‌های آنان ابراز نکنیم.