سرویس جهان حلقه وصل - اندیشکده مرکز پژوهشهای جهانی شدن کانادا (گلوبال ریسرچ) در گزارشی به بررسی پیشینه و رویکردهای احتمالی نفتالی بنت نخستوزیر جدید و دولت جدید رژیم صهیونیستی پرداخت. یائیر لاپید رهبر حزب میانهرو یش عتید، موفق شد تا رهبران هشت حزب مختلف، از ملیگرایان مذهبی تا سوسیال دموکراتهای چپگرا را برای تشکیل یک دولت ائتلافی جدید متقاعد کند و در نتیجه از انجام انتخابات جدید در اسرائیل (پنجمین انتخابات در طی دو سال) جلوگیری کند. این در حالی است که ایجاد چنین ائتلافی در هر شرایط دیگری بعید به نظر میرسید. نفتالی بنت روز گذشته در کنست سوگند یاد کرد و دولت جدید در اسرائیل تشکیل شد. دولتی که در نهایت به حکومت ۱۲ ساله بنیامین نتانیاهو به عنوان نخستوزیر پایان داد.
مخاطبان گرامی، محتوا و ادعاهای مطرحشده در این گزارش، صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاههای اندیشکدههای غربی منتشر شده است و ادعاها و القائات احتمالی این مطالب هرگز مورد تأیید حلقه وصل نیست.
نفتالی بنت کیست؟
والدین آمریکایی نفتالی بنت در سال ۱۹۶۷ از سانفرانسیسکو به اسرائیل مهاجرت کردند. او یک ملیگرای افراطی با سیاستهای راست تندرو است که قاطعانه با تشکیل دولت فلسطین یا هرگونه تعیین سرنوشت در فلسطین/اسرائیل مخالفت میکند.
اگرچه بنت یک مهاجر است، اما از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ رئیس نهاد سیاسی شورای یشاء بود که نماینده اسکان مهاجران اسرائیلی در سرزمین فلسطین اشغالی با نقض قوانین بینالمللی و حامی سرسخت تشکیلات شهرکسازی اسرائیل است.
او که یکی از اعضای سابق حزب لیکود است، از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ رئیس دفتر نتانیاهو بود. او به عنوان رهبر حزب خانه یهودی (۲۰۱۸-۲۰۱۲) یکی از اعضای اصلی دولت ائتلافی نتانیاهو بود که به عنوان وزیر آموزش و وزیر امور دیاسپورا (آوارگان یهودی) خدمت میکرد. او در دولت قبلی وزیر اقتصاد و وزیر خدمات مذهبی بود. او همچنین وزیر آموزش (۲۰۱۹-۲۰۱۵) و وزیر دفاع (۲۰۲۰-۲۰۱۹) بوده است. در سال ۲۰۱۸، او حزب خانه یهودی را ترک کرد تا حزب راست نو را تشکیل دهد.
مخالفت شدید بنت با هرگونه تشکیل دولت فلسطین
بنت مکرراً مخالفت قاطع خود با ایجاد یک دولت فلسطینی در مناطق اشغالی را بیان کرده است. در عوض، وی پیشنهاد داد که حدود ۶۰ درصد از کرانه باختری فلسطین که تحت قرارداد ظاهراً موقتی اسلو به کنترل کامل اسرائیل درآمد و بیشتر شهرکهای اسرائیلی در آن قرار دارند، به اسرائیل ضمیمه شود. بنت در سال ۲۰۱۴ به روزنامهنگاران گفت که اسرائیل به تدریج تلاش خواهد کرد تا قانون اسرائیلی [الحاق] را در مناطق تحت کنترل اسرائیل در یهودا و شومرون [کرانه باختری اشغالشده] اعمال کند. او در سال ۲۰۱۳ اعلام کرد: من طرفدار اجرای حاکمیت اسرائیل بر منطقهای هستم که ۴۰۰ هزار مهاجر و فقط ۷۰ هزار عرب در آنجا زندگی میکنند. بنت همچنین با تمسخر مذاکراتی که در آن زمان توسط دولت اوباما در جریان بود، آن را یک شوخی خطاب کرد.
بنت در سال ۲۰۱۴ در بخش نیویورکتایمز نوشت: برای اسرائیل، چاره دو کشوری راهحل این مسئله نیست، که بار دیگر مخالفت او با تعیین سرنوشت فلسطینیان توسط خودشان و برنامهاش برای الحاق ۶۰٪ از کرانه باختری را تکرار کرد. او در سال ۲۰۱۳ به مجله نیویورکر گفت: من تا ابد هر کاری که در توانم باشد برای مبارزه با تأسیس یک دولت فلسطینی در سرزمین اسرائیل انجام خواهم داد، چند ماه بعد، در ماه ژوئن، او اعلام کرد: مهمترین کار در سرزمین اسرائیل شهرکسازی مداوم است. حضور مردم اسرائیل در همه جا اهمیت بسیار زیادی دارد. مشکل اصلی ما عدم تمایل رهبران اسرائیل برای گفتن این نکته است که سرزمین اسرائیل به مردم اسرائیل تعلق دارد.
حمایت بنت از ساخت معبد سوم
در سال ۲۰۱۴، بنت که وزیر اقتصاد و خدمات مذهبی بود نامهای خطاب به شهروندان فلسطینی اسرائیل که حدود ۲۰ درصد از جمعیت را تشکیل میدادند منتشر کرد و به آنها هشدار داد تا به ستون پنجم تبدیل نشوند. طبق گزارشات، این نامه که به عربی نوشته شده بود پر از اشتباهات نگارشی بوده است.
بنت همچنین از افزایش کنترل یهودیان بر حرم شریف قدس در شرق بیتالمقدس که یهودیان به آن کوه معبد میگویند و سومین مکان مقدس مسلمانان است حمایت میکند. یهودیان موعودباور افراطی میخواهند یک معبد در حرم شریف بسازند که منجر به شعلهور شدن یک جنگ مذهبی بزرگ در منطقه و فراتر از آن خواهد شد. در فوریه ۲۰۱۴، بنت در نشست اجلاس رؤسای سازمانهای بزرگ یهودی گفت که اسرائیل تلاش میکند تا کنترل بیشتری بر حرم شریف به دست بیاورد و اظهار داشت که او پیش از این اقداماتی انجام داده است که در نهایت قسمت شرقی اورشلیم و کوه معبد را تحت نفوذ آنها قرار خواهد داد.
دفاع نفتالی بنت از کودک کشی و ترور
در ادامه این گزارش آمده است: در اکتبر سال ۲۰۱۸، بنت گفت که اگر او وزیر دفاع بود، دستور شلیک به قصد کشتن را علیه فلسطینیانی صادر میکرد که تلاش میکنند تا از مرز بین اسرائیل و غزه عبور کنند، جایی که حدود ۲ میلیون نفر به مدت ۱۵ سال تحت محاصره زمینی و دریایی غیرقانونی اسرائیل گرفتار شدهاند. بنت در پاسخ به این سؤال که آیا او به سربازان دستور میدهد تا کودکان فلسطینی را بکشند گفت: آنها کودک نیستند - آنها تروریست هستند. ما خودمان را فریب میدهیم. من عکسها را میبینم. طبق اعلام سازمان ملل، تا آن زمان در راهپیمایی بزرگ بازگشت، حداقل ۱۴۰ تظاهراتکننده از جمله حداقل ۲۹ کودک و همچنین کادر درمانی و خبرنگار توسط سربازان اسرائیلی کشته و بیش از ۲۹ هزار نفر دیگر زخمی شده بودند.
در سال ۲۰۱۳، بنت زمانی جنجال به پا کرد که گزارش شد در طی یک نشست در کابینه درباره آزاد کردن زندانیان فلسطینی گفته است: اگر تروریستها را دستگیر کنیم، باید آنها را بکشیم… من تاکنون اعراب زیادی را کشتهام - و این کار هیچ مشکلی ندارد. وقتی خبرنگاران از او خواستند تا در این زمینه شفافسازی کند، یک سخنگو گفت که منظور بنت این بوده است که باید به سربازان اسرائیلی دستور داده شود تا به جای دستگیری و زندانی کردن فلسطینیان آنها را بکشند.
دولت ائتلافی جدید اسرائیل ناکارآمدتر و افراطیتر خواهد بود
فلسطینیها باید انتظار خشونت و تبعید بیشتری را داشته باشند، چون این ائتلاف هشت حزبی شکننده میخواهد با اتخاذ سیاستهای راستگرا حمایت طرفداران نتانیاهو رهبر برکنار شده را به دست بیاورد. دولت جدید تغییر قابلتوجهی به راستگرایی را نشان میدهد و یادآور نتایج انتخابات اخیر در ماه مارس است که در آن شاهد افزایش آرا به نفع احزاب جناح راست بودیم.
نفتالی بنت، رهبر حزب راستگرای یامینا، یک ملیگرای مذهبی تندرو که قبلاً گروهی از مهاجران برجسته را رهبری میکرد، در دو سال ابتدایی از دوره چهارساله دولت جدید نخستوزیر خواهد شد و سپس این سمت را به لاپید واگذار خواهد کرد.
جایگاههای کلیدی برای احزاب میانهرو و راستگرا مانند یامینا (راست)، نیو هوپ (امید جدید)، یش عتید (آینده آنجاست)، کاحول لاوان (آبی-سفید) و یسرائل بیتنو (اسرائیل خانه ما) حفظ شدهاند، در حالی که نقشهای جزئی به نمایندگانی از احزاب چپگرای کارگر و میرتس (نیرو) واگذار میشوند. مردم اسرائیل یک دولت راستگرا را قبول دارند و حتی آن را ترجیح میدهند، و بسیاری از مردم برکناری بنیامین نتانیاهو را جشن گرفتند.
در شیخ جراح خبری از جشن نیست
اما پس از تلاش برای اخراج اجباری چندین خانواده فلسطینی از شیخ جراح در ماه گذشته، وضعیت در این محله فلسطینی در شرق بیتالمقدس که در مرکز آشفتگیهای سیاسی اخیر قرار داشت کاملاً متفاوت است. بعید به نظر میرسد که مقامات اسرائیلی سرعت پاکسازی قومی در شیخ جراح یا دیگر محلههای مورد تهدید در بیتالمقدس مانند بطن الهوی در سلوان را کاهش دهند. طبق گزارش سازمان عفو بینالملل، پروندههای دادگاهی اسرائیل برای اخراج خانوادههای فلسطینی از این منطقه، به طور آشکار منع انتقال اجباری در حقوق بشردوستانه بینالمللی را نقض میکند و جنایت جنگی به حساب میآید.
من با ساکنان متعددی در شیخ جراح، از خانوادههای مختلف با سنین متفاوت صحبت کردهام. آنها یک ویژگی مشترک داشتند: ترس شدید از اتفاقاتی که در آینده رخ خواهد داد.
نبیل الکرد، پدر ۷۷ ساله فعالان برجسته محمد و مونا الکرد گفت که او هیچ امیدی به دولت اسرائیلی در گذشته، حال یا آینده ندارد. او گفت: امید من فقط به خدا و نسل جدیدی از فلسطینیان آگاه از نظر سیاسی است که توجه جهانیان را به مسئله پاکسازی قومی در بیتالمقدس معطوف کردهاند.
یک روز پس از اینکه با الکرد صحبت کردم، فرزندان دوقلوی ۲۳ ساله او، مونا و محمد دستگیر شدند (که بعداً آزاد شدند). دستگیری آنها نوعی تهدید بود، واکنشی به فعالیتهای آنها که باعث شد تا میلیونها نفر در سراسر جهان بدانند که چه اتفاقاتی در حال رخ دادن در شیخ جراح بوده است. این دوقلوها از طریق جنبشهای مردمی در بیتالمقدس، با استفاده از هشتگ #شیخ_جراح_را_نجات_دهید در رسانههای اجتماعی و با صحبت با رسانههای بزرگ بینالمللی مردم را بسیج کردند.
تغییر دولت اسرائیل به معنای تغییر در سیاست آنها نیست
کامل احمد (۳۷ ساله)، یکی دیگر از ساکنان، به سایت اوپن دموکراسی گفت که تغییر دولت اسرائیل به معنای تغییر در سیاست آنها نیست. او نگران است که دولت جدید نهایت تلاش خود را برای جلب حمایت طرفداران راستگرای نتانیاهو انجام دهد تا خود را برای حوزه انتخابیه احزاب راست اسرائیل شایسته نشان دهد.
صالح دیاب فعال باسابقه گفت که مسئله شیخ جراح بسیار بزرگتر از پروندههای دادگاهی درباره تخلیه اجباری است. او گفت: سیاستمداران اسرائیلی هیچ فرقی با یکدیگر ندارند، چه از حزب کارگر، لیکود یا نسل سوم احزاب سیاسی باشند.
صالح میداند که دولت اسرائیل میخواهد یک اکثریت قاطع یهودی را در بیتالمقدس حفظ کند - همانطور که در برنامه اصلی شهرداری اورشلیم به نام 'طرح کلی اورشلیم ۲۰۰۰' بیان شده است.
احتمالاً رویکرد دولت جدید نسبت به فلسطینیان ساکن بیتالمقدس که برای ماندن در خانههای خود میجنگند، راستگراتر و خشنتر خواهد بود.
آلا سلیمه (۲۴ ساله) نیز در شیخ جراح زندگی میکند. او به سایت اوپن دموکراسی گفت که از دولت آینده انتظار بدترینها را دارد. او درباره افزایش موردانتظار سیاستهای سرکوبکننده، از جمله دستگیری مستبدانه فعالان و انجام اقدامات شدیدتر برای مجازات آنها، مانند ابطال کارتهای شناسایی ساکنان بیتالمقدس یا جلوگیری از دسترسی آنها به بیمه و خدمات درمانی صحبت کرد.
وی افزود: احتمالاً رویکرد دولت بنت نسبت به فلسطینیان ساکن بیتالمقدس که برای ماندن در خانههای خود میجنگند، راستگراتر و خشنتر خواهد بود.
تلاش بنت برای بقای سیاسی خود در صورت شکست دولت
گلوبال ریسرچ با اشاره به خشونت و سرکوب پلیس رژیم صهیونیستی عنوان کرد: از اوایل ماه مه، پلیس اسرائیل بیش از ۱۹۰۰ نفر را در سراسر اسرائیل دستگیر کرده است که اکثر آنها فلسطینی هستند. همچنین پس از اعلام آتشبس در غزه در تاریخ ۲۰ مه، اسرائیل ۳۴۸ نفر دیگر را هم دستگیر کرده است. وکیل سازمان غیردولتی اسرائیلی کمیته عمومی مقابله با شکنجه گفت که دستگیریهای گسترده سیاستی برای سرکوب تظاهرات بود و هدف از انجام آنها حفظ نظم و مبارزه با جرم و جنایت نبود.
جاناتان پولاک فعال ۳۹ ساله اسرائیلی به طور مداوم در محلههای مورد تهدید بیتالمقدس حضور دارد. او به ویژه نگران فشاری است که متحدان راستگرای نتانیاهو بر دولت جدید اعمال خواهند کرد. او درباره تحریک مداوم حزب یامینا به رهبری نفتالی بنت گفت: این ممکن است بنت را مجبور کند تا خود را بیشتر از گذشته اثبات کند و به سمت سیاستهای راستگرای اسرائیل سوق پیدا کند، تا اگر ائتلاف فعلی پس از برکناری نتانیاهو شکست خورد، بقای حرفه سیاسی خود را تضمین کند.
دولت جدید راستگراتر و افراطیتر از نتانیاهو
بنت در یک بیانیه تلویزیونی مستقیماً خطاب به نتانیاهو گفت: ما مجاز هستیم دولتی را انتخاب کنیم که شما رهبر آن نیستید. دولتی که ۱۰ درجه از دولت شما راستگراتر است. نتانیاهو بنت را دروغگو خطاب کرد و به تحریک خشم علیه حزب او ادامه داد، به امید اینکه چندین عضو حزب یامینا در مجلس کنست آن را ترک کنند و تلاش بنت برای برکناری او را بینتیجه بگذارند.
دولت راستگراتر که در این هفته سوگند یاد کرد از سیاستهای ملیگرایی افراطی پیروی میکند، و احزاب میانهرو، چپگرا و اسلامگرای ائتلاف به عنوان یک پوشش سیاسی در آن حضور دارند.
اعضای ائتلاف حاکم جدید در درجه اول به واسطه هدفشان برای برکناری نتانیاهو از قدرت با یکدیگر متحد شدهاند. با انتخاب بنت -رهبر یک حزب کوچک با تنها ۷ کرسی در کنست- به عنوان نخستوزیر در دوره اول این دولت، یائیر لاپید نقش خود به عنوان رهبر اپوزیسیون را با موفقیت انجام داده است.
آسیبهای ناشی از سیستم سیاسی ناکارآمد اسرائیل که اجازه میدهد تحریک و اعمال خشونت علیه فلسطینیان همچنان ادامه پیدا کند در خیابانها مشهود است. موج افزایش تنش در رفتار پلیس اسرائیل در هفتههای اخیر مشهودتر بود. مدیرکل سازمان حقوق بشری عداله در بیانیهای به الجزیره گفت که مأموران به مسجدالاقصی حمله کردند، فلسطینیان را در بیتالمقدس مورد آزار و اذیت قرار دادند و یک جنگ نظامی علیه شهروندان فلسطینی اسرائیل به راه انداختند تا آنها را به خاطر مواضع و فعالیتهای سیاسی خودشان تهدید کنند و از آنها انتقام بگیرند.
این تشدید نشان داد که یک رهبری سیاسی آشفته میتواند منجر به چه اتفاقاتی شود. این در نهایت اسرائیل را در شرایط بدی قرار داد، چنانکه با واکنش نظامی جناحهای مقاومت فلسطین در غزه و موجی از اعتراضات گسترده فلسطینیان در سراسر فلسطین تاریخی مواجه شد.
اتحاد ناکارآمد؟
ناظران میگویند که دولت جدید قادر به ایجاد تغییرات سیاستی بزرگ نخواهد بود. اتفاقاً این دولت بسیار ناکارآمدتر و راستگراتر خواهد بود، که خطر تحریک و اعمال خشونت بیشتر علیه جوامع فلسطینی در سراسر فلسطین تاریخی را افزایش میدهد. نفتالی بنت و شریک سیاسی او در یامینا، آیلت شاکد، هر دو به خاطر مواضع ضدفلسطینی خودشان مشهور هستند. آنها در کنار هم پستهای اصلی در دولت جدید را در اختیار خواهند داشت.
برخی ممکن است بگویند که این ائتلاف به دلیل اتحاد شکننده با حزب کارگر میانهرو (با هفت کرسی در کنست) و حزب میرتس چپگرا (با شش کرسی در کنست)، آزادی عمل ندارد. اما در واقع شرکای راستگرای ائتلاف برای جلب حمایت متحدان نتانیاهو در کنست وارد عمل خواهند شد.
منصور عباس، رهبر حزب فهرست متحد عربی (با چهار کرسی در کنست)، با پیوستن به این ائتلاف حرفه سیاسی خود را نجات میدهد. پیشبینی شده بود که اگر انتخابات عمومی پنجم برگزار شود، جایگاه عباس به عنوان رهبر این حزب متزلزل خواهد شد و حزب او حد نصاب انتخاباتی لازم برای ورود به کنست را به دست نخواهد آورد، مگر اینکه به اتحاد سیاسی چهار حزب اکثریت فلسطینی به نام حزب فهرست مشترک بپیوندد.
فهرست متحد عربی به جای اینکه یک دستور کار عمومی برای خدمت به تمام جامعه فلسطینیان داشته باشد، خواستههای خود را برای جلب رضایت حوزه انتخابیه خود با تمرکز بر جوامع عرب در جنوب اسرائیل مطرح کرده است.
فلسطینیها به آینده امیدوار نیستند
گلوبال ریسرچ در پایان گزارش خود تصریح کرد: فلسطینیها در سراسر سرزمینهای اشغالی و بیتالمقدس و آنهایی که تابعیت اسرائیلی دارند، به آینده امیدوار نیستند. تنها روزنه امید ممکن در این دولت جدید شکننده بودن آن است. اما اگر این شکنندگی ناشی از تحریک مداوم توسط نتانیاهو و متحدانش باشد، صرفاً احزاب ائتلافی را بیشتر و بیشتر به راستگرایی سوق خواهد داد تا بتوانند حمایت طرفداران نتانیاهو را جلب کنند.
بنت دولت جدیدی میخواهد که ده درجه راستگراتر از دولت نتانیاهو است، اما شاید این تغییر جهت به راستگرایی برای فلسطینیها شدیدتر از آن باشد.