به گزارش حلقه وصل، مدیریت پارک حاشیه‌ای در معابر یکی از شیوه‌های کسب درآمد در شهرهاست و در کلانشهر تهران نیز سعی شده است به شکل‌های مختلف از آن استفاده شود. بر این اساس در دهه 70 استفاده از دستگاه «پارکومتر» مطرح شد اما نتوانست جای خود را بین شهروندان باز کند. اگرچه در مقطع دیگری سعی شد با به‌روزرسانی این دستگاه‌ها تحولی در پارک حاشیه‌ای ایجاد شود اما باز هم توفقی حاصل نشد.
بعد از تجربه پارکومترها، پارکبان‌ها برای ساماندهی پارک حاشیه‌ای روی کار آمدند ولی به دلیل شفاف نبودن عملکرد، گردش مالی پیمانکاران و نیروهای پارکبان دیگر قرارداد شرکت‌های تأمین‌کننده نیروهای پارکبان، تمدید نشد و عملا عمر فعالیت آنها در سال 94 به پایان رسید. البته مدتی طول کشید تا فعالیت غیرقانونی پارکبان‌ها که معلوم نبود پولی که از شهروندان اخذ می‌شود به جیب چه کسانی می‌رود، برچیده شود.
در سال‌های اخیر موضوع "پارک حاشیه‌ای هوشمند" به عنوان گام جدیدی در مدیریت پارک‌های حاشیه‌ای سر زبان‌ها افتاد و منطقه دو به صورت پایلوت میزبان اجرای آن بود. در جلسه اخیر شورای شهر مصوبه‌ای تعیین شد تا بر اساس آن پارک حاشیه‌ای در سایر نقاط تهران اجرایی شود اما بسیاری از شهروندان درباره جزئیات آن پرسش‌هایی داشتند که برای پاسخ به آنها سراغ یوسف حجت سرپرست معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران رفتیم که مشروح سخنان وی تقدیم مخاطبان می‌شود:
پارک حاشیه‌ای به چه شکل قرار است به اجرا درآید؟
قرار است این کار مانند منطقه 2 که به صورت پایلوت در سال گذشته اجرا شد، در سایر سطوح شهر تهران، طبق مقرراتی که دولت طی آیین‌نامه‌ای تصویب و تعیین کرد، اجرایی شود. البته همانطور که در منطقه دو همه خیابان‌ها برای اجرای پارک هوشمند در نظر گرفته نشد، سایر نقاط ظهر تهران نیز تحت پوشش این طرح نخواهند بود.
اگر بخواهیم تعداد جای پارک را در کل تهران در نظر بگیریم شامل بیش از یک میلیون محل پارک می‌شود ولی ما حدود 130 هزار جای پارک را مدیریت خواهیم کرد. برای سایر نقاط پارک که شامل کوچه‌های فرعی یا نقاطی است که بیش از 50 درصد آن مربوط در بافت‌های مسکونی قرار دارد، مجوزی نداریم.
نقاط مجاز برای اجرای طرح، مربوط به خیابان‌ها و معابری است که در آن اماکن تجاری، اداری و آموزشی قرار دارد؛ بنابراین خیابان‌های در نظر گرفته شده برای پارک حاشیه‌ای باید شریان‌های خاصی باشند. این در حالی است که در برخی خیابان‌ها پارک خودرو به طور کلی ممنوع است، مانند بخش‌های عمده‌ای از خیابان ولیعصر؛ بنابراین از بیش از یک میلیون جای پارکی که به صورت بالقوه در تهران شناسایی شده حداکثر 120 الی 130 هزار را مدیریت خواهیم کرد که هزینه آن نیز طبق مصوبه شورای شهر تهران است.
مانند منطقه دو، اجرای طرح را به مزایده می‌گذاریم و با تعیین مبلغی برای پارک‌ها، شرکتی که بیشترین رقم را پیشنهاد دهد، به عنوان پیمانکار، انتخاب می‌شود و مدیریت اجرای طرح را بر عهده خواهد گرفت. در حال حاضر برای مناطق مرکزی 38 هزار محل پارک را به مزایده گذاشته‌ایم.
آیا با اجرای این طرح باز هم شاهد بازگشت پارکبان‌ها خواهیم بود؟
خیر؛ فعلا چنین تصمیمی اخذ نشده است و دریافت وجه از شهروندان به صورت نقدی و حضوری مجاز نیست. کاری که ممکن است توسط نیروی انسانی انجام شود این است که در مواردی که امکان تردد خودروهای دوربین‌دار برای ثبت پلاک خودروها، مشکل باشد یا خودروها به صورت دوبله پارک شده باشند، نیروی انسانی با هندهِلدها (نوعی رایانه جیبی)، شماره پلاک را ثبت می‌کنند اما در این حالت نیز اجازه دریافت پول از شهروندان وجود ندارد.
تابلوهای بزرگی در نقاطی که تحت پوشش پارک حاشیه‌ای قرار می‌گیرد (مانند منطقه 2) نصب خواهد شد تا شهروندان متوجه اجرای طرح شوند. علاوه بر این رقمی که بابت پارک حاشیه‌ای دریافت می‌شود برای استفاده‌های کوتاه‌مدت بسیار ناچیز است و اگر کسی بخواهد زمان طولانی‌تری از محل پارک استفاده کند متناسب با محل، مبلغ بیشتری پرداخت خواهد کرد، چراکه طبق مصوبه شورای شهر، نقاط پارک مناطق، اماکن و محورهای مختلف با یکدیگر تفاوت دارد. به عنوان مثال اگر در یک خیابان یک مرکز تجاری پر تردد، تقاضای زیادی برای پارک خودرو داشته باشد، حداکثر تعرفه از افرادی که در آن محور خودروی خود را پارک کنند، اخذ می‌شود و اگر در همان منطقه خیابانی خلوتی باشد که تقاضا برای پارک در آن کم است، طبیعتا از ضرایب کمتری برای دریافت وجه از شهروندان استفاده می‌شود.
کدام مناطق بیشتر تحت پوشش اجرای طرح پارک حاشیه‌ای قرار می‌گیرند؟
باید در آینده کل تهران را تحت پوشش قرار دهیم و 130 هزار محل پارک تعیین شده در کل تهران پراکنده است که در این بین 38 هزار محل پارک در مناطق مرکزی قرار دارد.
شهروندان باید مانند طرح هوشمند منطقه دو، سامانه "تهران من" را برای پرداخت عوارض رصد کنند؟
اگر شهروندان عضو سامانه تهران من باشند پیامک شارژ حساب شهروندی برایشان ارسال خواهد شد و اگر حسابشان فاقد اعتبار باشد نیز پیامک پرداخت عوارض معوق برایشان ارسال می‌شود تا نسبت به پرداخت وجه اقدام کنند.
این رویه از پیشرفته‌ترین شیوه‌های پارک خودرو در دنیاست و راننده نیاز نیست فعالیت خاصی انجام دهد، در حالی که وقتی پارکومترها وجود داشند مالک خودرو باید برای یافتن دستگاه جست‌وجو می‌کرد و اگر مدت کمتری از زمان تعیین شده برای ترک محل پارک خودرو اقدام می‌کرد راهی برای بازگشت پولش وجود نداشت و باید هزینه کامل را می‌پرداخت ولی در این شیوه به اندازه مدتی که خودرو پارک شده از شهروندان پول دریافت می‌شود و حساب و کتاب آن دقیق است. این در حالیست که برخی از پارکبان‌ها نیز در زمان فعالیتشان پول‌های مازاد از شهروندان دریافت می‌کردند.
از چه زمانی شاهد اجرای طرح خواهیم بود؟
مزایده 4 منطقه مرکزی در حال اجراست و پاکت‌های آن باز شده است. بنابراین در حال بررسی موضوع هستیم و امیدواریم تا یک ماه آینده برنده مزایده مشخص شود. بعد از این پروسه پیمانکار سه ماه فرصت دارد تا مناطق تعیین شده را آماده و تجهیز کند. این امر شامل خط‌کشی نقاط پارک، خرید خودروهای دوربین‌دار و کدگذاری محل‌های پارک توسط سازمان فناوری اطلاعات شهرداری است. در این روند باید همه ضوابط مانند در نظر گرفتن شیر آتش‌نشانی و یا در نظر گرفتن محل پارک برای معلولان در کنار هر 70 محل پارک، اعمال شود. بنابراین به صورت خوشبینانه از ابتدای تابستان بخش‌هایی از مناطق مرکزی تحت پوشش قرار خواهند گرفت.
هدف شهرداری تهران از اجرای این طرح فقط کسب درآمد است؟
هدف شهرداری کسب درآمد نیست بلکه ارتقاء رفاه مردم است. وقتی این کار را نمی‌کنیم یک نفر می‌تواند 24 ساعت خودروی خود را در یک نقطه پارک کند و این اقدام درست نیست. مردم، به‌ویژه کسانی که توقف کوتاه‌مدت دارند باید بتوانند از فضاهای پارک بهره‌مند شوند بنابراین هدف اجرای عدالت است.
بسیاری از افراد در نزدیکی محل کارشان نسبت به پارک خودرو اقدام می‌کنند چراکه پارکینگ عمومی در نزدیکی آنها وجود ندارد، این وضعیت ناشی از کمبود زیرساخت‌های شهری است.
این دسته از افراد یا باید پارکینگ اجاره کنند یا از خودرو شخصی استفاده نکنند.
ظرفیت حمل و نقل عمومی پاسخگوی نیاز همه شهروندان نیست.
این شعاری است که بیان می‌شود و آنقدر گفته شده که آن را باور کرده‌ایم.
حمل و نقل عمومی مطلوب باید در دسترس باشد و با کمترین پیاده‌روی بتوان به آن دست یافت، همچنین ظرفیت آن به قدری باشد که با حجم انبوه مسافر رو به رو نباشیم؛ در شرایطی که این وضعیت حاکم نیست چطور می‌توان انتظار اجرای عدالت و استفاده نکردن مردم از خودروی شخصی را مطرح کرد؟
هدف ما این است که همه مردم بتوانند از نقاط مختلف پارک حاشیه‌ای بهره‌مند شوند اما در حال حاضر عده‌ای از مردم استفاده حداکثری از فضاهای پارک حاشیه‌ای را دارند و عده‌ای اصلا نمی‌توانند از آن بهره‌مند شوند. خوشبختانه در مملکت ما تاکسی اینترنتی رایج شده است و اشخاص می‌توانند انتخاب کنند که خودروی خود را در حاشیه خیابان‌ها پارک کنند و هزینه آن را بپردازند یا از تاکسی‌های اینترنتی استفاده کنند.