به گزارش سرویس دفاع و امنیت حلقه وصل، شدت و ابعاد پاسخ موشکی ایران به آمریکا و حمله موشکی سپاه به پایگاه عین الاسد در عراق که میزبان حجم بالایی از نیروهای آمریکایی بود، آنقدر گسترده و مهم بوده که تبعات آن برای ایالات متحده هنوز ادامه دارد بخصوص آنکه در ساعات ابتدایی پس از حمله، ترامپ رییس جمهور آمریکا اعلام کرد که هیچ کدام از نیروهای آمریکایی در این حمله آسیب ندیده اند اما کم کم و با گذشت زمان، بخشی از این دروغ برملا شد و آمار و ارقام از مصدومان آمریکایی که به کویت و آلمان و آمریکا منتقل شده بودند، به دست آمد و تاکنون از آمار "دقیقا هیچ مصدوم"، به بیش از ۶۰ مجروح رسمی رسیده است.
بنا به گزارشات رسمی، این افراد دچار موج گرفتگی، آسیب مغزی و به قول اختراع برخی از رسانه های حامی آمریکا، دچار ضربه مغزی ملایم! شده اند. هرچند که ارتش و ولت آمریکا اجازه تشریح دقیق جزییات این مجروحیت ها یا تصویربرداری از وضعیت مجروحان سرحال و سرپا را نداده و صرفا به کلمات کلی بسنده می کند، اما از منظری دیگر می توان بررسی کرد که روایت متخصصان پزشکی و آسیب شناسی در دنیا از صحبت های منتشر شده درباره نظامیان آسیب دیده آمریکایی چیست؟ که در این گزارش به این مسئله خواهیم پرداخت.
سردرد یا سکته مغزی؟ مسئله این است!
دونالد ترامپ چند روز پس از حمله موشکی ایران در اجلاس داووس در پاسخ به سوالی در خصوص تلفات آمریکا در حمله موشکی ایران، تلاش کرد خود را خونسرد و اصطلاحا ریلکس نشان داد و در پاسخ به این سوال، صرفا گفت که "شنیدم تعدادی از نیروهای ما دچار سر درد و موارد دیگری شدند که البته مهم نبود. "
این صحبت ترامپ با واکنش سخت رقبای سیاسی و البته گروه های کهنه سربازان در آمریکا رو به رو شد و آنها ترامپ را به پنهانکاری در زمینه آسیب نظامیان آمریکایی در این حمله به عنوان فرمانده کل قوا متهم کردند چراکه معتقد بودند حداقل آنچه که در اصل برای نظامیان آمریکای رخ داده نوعی ضربه مغزی اما با موج انفجار است. به طور معمول وقتی از ضربه مغزی صحبت می‌کنیم شرایط بگونه‌ای است که شخص دچار ضربه از ناحیه سر به جسم سختی برخورد می‌کند مثل شرایطی که در یک تصادف رانندگی یا سقوط رخ می دهد. در شرایط ضربه مغزی در حوادث نظامی مثل بسته های انفجاری که در عراق و افغانستان یا همین حمله موشکی آنچه که باعث آسیب می شود، موج انفجار است.
این نوع آسیب که در اصطلاح پزشکی blast concussion شناخته می شود در حقیقت باعث بروز آسیب های میکروسکوپیکی به مغز می شود. این آسیب ها را می توان به اشکال ساده ای چون سر درد، از دست دادن توان تمرکز، عدم توان تصمیم گیری، استرس، از دست دادن حافظه و بروز رفتارهای خطرناک از جمله پرخاش و مصرف بیش از حد الکل یا پناه بردن به قمار برشمرد تا تبعات خطرناک تر جسمی و روحی. نکته مهم در خصوص این نوع آسیب مغزی این است که قربانیان این نوع از ضربه مغزی اکثر در زمان بروز حادثه در سطح بسیار بالای هوشیاری قرار دارند و اثرات این ضربه به سرعت در برخی از قربانیان خود را نشان نمی دهد. بر اساس اخبار ساخته شده توسط پنتاگون، بخشی از نظامیان آمریکایی به محل خدمت خود بازگشته و البته برخی از آنان به آلمان و برخی نیز حتی به آمریکا اعزام شده اند که مشخص است دچار صدمات جدی تر شده اند.
حمله با موشک بالستیک البته مسئله ای است که شاید نظامیان آمریکایی از سال ۱۹۹۱ به این طرف هیچ گاه آن را تجربه نکرده بودند اما برای فهم بهتر آسیب حاصل از موج انفجار می توانیم نگاهی به تلفات حاصل از بسته های انفجاری موسوم به IED داشته باشیم که در عراق و افغانستان در حجم بسیار بالایی ضد نیروهای فرامنطقه ای استفاده شده است. انهدام کامل نیروی که در نزدیکی محل انفجار بوده تا قطع اعضاء از جمله آسیب های فیزیکی این تله های انفجاری به حساب می آید. ولی اثر پنهان آنها که سالهاست جوامعی مثل آمریکا و انگلیس را در بر گرفته کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
این بسته های انفجاری هم با داشتن اثرات و تبعاتی مثل برخورد سر جنگی یک موشک، نوعی موج انفجاری را ایجاد می کنند که می تواند آسیب های داخلی و جدی خصوصا به مغز قربانیان وارد کند و از برخی جهات، می تواند مقایسه نزدیکی میان حمله به عین الاسد با اتفاقات گذشته مثل بمب های کنار جاده ای باشد.
در سال ۲۰۱۵ میلادی تحقیقاتی در دانشگاه جان هاپکینز درباره وضعیت مغز کهنه سربازانی که انفجارهای را در جنگ تجربه کرده و زنده مانده اند و سپس در اثر حوادث مختلف در کشور خود جان باختند، انجام شد که در نوع خود جالب است. در این تحقیقات مشخص شد که این انفجارها باعث آسیب های پنهانی می شود که در ادامه باعث بروز مشکلات جسمی و روحی جدی و موثر در قربانی خواهد شد.
در این تحقیقات مهم، مغز ۵ نظامی مرد آمریکایی که از انفجار IED به صورت فیزیکی جان به در برده اما بعدا به دلایل مصرف بیش از حد دارو، شلیک گلوله و از کار افتادن اندام داخلی در داخل خاک آمریکا جان باخته بودند، مورد آزمایش قرار گرفته است. در مغز ۴ مورد از این افراد نوعی التهابات مغزی دیده شده که بر اثر انفجارها و در طول و زمان به وضعیتی پنهان شکل گرفته است. این ضایعات و آسیب ها عمدتا در بخش جلویی مغز دیده شده که وظیفه اموری مثل تصمیم گیری، استدلال و امور پایه ای یک زندگی انسانی را بر عهده دارد.
از ضربه مغزی تا PTSD و خودکشی
یکی از واژه هایی که در سالهای اخیر به صورت ادامه دار تبدیل به موضوع پر تکراری در محافل مربوط به کهنه سربازان در کشورهایی مثل آمریکا شده عارضه PTSD نام دارد که در زبان فارسی می توان آن را به عنوان "اختلال استرسی پس از آسیب روانی" ترجمه کرد. این عارضه و مشکل نه فقط برای نظامیان بلکه در بین غیر نظامیان و هر شخصی که حادثه ای استرس زا را تجربه کرده می تواند رخ دهد که البته به دلیل مشاهده اتفاقاتی مثل انفجار آنهم در حد کلاهک موشک، قابل مقایسه با اتفاقات رخ داده در یک جامعه نیست.
طبق این بررسی ها و تحقیقات، افرادی که دچار موج گرفتگی بر اثر انفجار بسته های انفجاری یا مورد حمله موشکی قرار می گیرند از احتمال بسیار قوی تری برای دچار شدن به این مشکل برخوردار هستند و در این زمینه اعداد جالبی وجود دارد. به ازای هر ۱۰۰ نظامی آمریکایی که در جریان عملیات طوفان صحرا در سال ۱۹۹۱ در خاورمیانه حضور داشتند چیزی حدود ۱۲ نفر، رسما دچار بیماری PTSD شده اند. این رقم برای نظامیان حاضر در اشغال افغانستان و عراق بر اساس آمار خود آمریکایی ها به ۲۰ نفر در ازای هر ۱۰۰ نفر رسیده است.
اما این همه داستان نیست. میزان خودکشی در بین کهنه سربازان آمریکایی نیز روند بسیار عجیب و نگران کننده ای را برای این کشور داشته و بر اساس جدیدترین آمار، فقط و تنها در سال ۲۰۱۹ چیزی در حدود ۶ هزار کهنه سرباز آمریکایی، رسما خودکشی کرده اند. این آمار بسیار سنگین تر از تلفات رسمی آمریکا در میدان های جنگ به حساب می آید. برای نمونه کل کشته و مجروح های آمریکا در جنگ عراق در حدود ۳۶ هزار نفر برآورد می شود. بر اساس مطالعاتی که بین سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ انجام شده است کهنه سربازانی که از PTSD رنج می برند دو برابر بیش از جمعیت عادی آمریکا در معرض خطر خودکشی و البته بیماری های حاصل از رفتارهای پر خطر مثل اعتیاد تزریقی هستند.
این رفتارهای پر خطر نیز البته واکنشی و نشانه ای بر اثر بروز آسیب های حاصل در میدان جنگ است و البته در عین حال این افراد معمولا به دلیل مصرف بیشتر الکل در معرض بیماری های کبد و دیابت نیز نسبت به جامعه عادی آمریکا هستند. با این اوصاف، حتی اگر دروغ قطر چکانی ارتش و دولت آمریکا درباره تعداد مجروحان و نوع مصدومیت نظامیان آمریکایی در حمله موشکی سپاه به عین الاسد را فرض بگیریم، تبعات ناشی از اصابت دقیق موشک های ایرانی تا سالها ادامه خواهد داشت و اگر سربازان و فرماندهان آمریکایی خوش شانس بوده و از کلاهک موشک ها، جان سالم به در برده اند، گرفتار آسیب های نادیده و طولانی مغزی و روحی آن در سالهای آینده و مرگ تدریجی ناشی از آن خواهند شد.