به گزارش حلقه وصل، این هفته برنامه عصر با موضوع شیعیان جمهوری آذربایجان و با حضور برهان حشمتی نماینده سابق صدا و سیما در آذربایجان روی آنتن رفت.
در ابتدای این برنامه حشمتی طی سخنانی اظهار داشت: در سال ۲۰۰۱ شیعیان نارداران جمهوری آذربایجان به خاطر مشکلات اقتصادی و معیشتی که داشتند تظاهرات هایی انجام داده بودند که منجر به درگیری با پلیس شده بود که در نتیجه آن یک نفر از شیعیان شهید شده بود. دراین زمان من به آذربایجان رفتم و اتفاقا پوشش رسانه ای اتفاقات نارداران جزو مطالبات مردم آنجا از ما بود.
وی افزود: تقریبا ۸ یا ۹ سال پیش بود که همزمان با سالروز رحلت پیامبر اسلام مردم می خواستند عزاداری کنند که پلیس به بدترین وجه ممکن با آنها برخورد کرد. چند سال پیش هم در ماجرای عزادرای اربعین پلیس آذربایجان در یک مراسم عزاداری چند نفر را شهید کرد.
نماینده سابق صدا و سیما در آذربایجان ادامه داد: بعد از ماجرای ۲۸ صفر که عرض کردم سخت گیری ها بسیار بیشتر شد و چنان فضای امنیتی حاکم شد هیچ گروهی به خود اجازه نمی دهد چنین کاری(راه اندازی دسته عزاداری) بکند و این کار غیر ممکن شده است. بعد از عاشواری سال ۲۰۱۵، ناردارن شاهد حادثه تلخی شد. این حادثه به این صورت بود که یک مراسم عزاداری در آستانه اربعین حسینی در منزل یکی از بزرگان نارداران برگزار شد. همزمان با نماز ظهر و عصر پلیس باکو به آنجا هجوم برد و ۴ نفر را به شهادت رساند و برای اینکه کشته سازی بکنند دو نفر از نیروهای پلیس هم که از نیروهای مومن بودند به صورت ساختگی توسط پلیس باکو کشته شدند تا بگویند ناردارانی ها آشوبگر هستند.
آنها با این کار می خواستند تا هم از دست پلیس های مومن راحت شوند هم بگویند ناردارانی ها آدم کش هستند و این اتفاق در حالی افتاد که ناردارانی ها در حال نماز خواندن بودند و هیچ دفاعی هم نداشتند.
حشمتی تاکید کرد: بعد از آن در ماه دسامبر نیروهای وزارت امنیت و پلیس باکو یک عملیات مشترکی انجام دادند تا نارداران را که یک شهرک مذهبی بود و میادین آن به نام ائمه نامگذاری شده بود را تغییر دهند. آنها در این عملیات تحت عنوان تعریض خیابان ها نمادهای اسلامی را از بین بردند. دقیقا مانند حرکت هایی که داعش انجام می داد و آنجا را به شکل یک منطقه محاصره شده و پادگان در آوردند و نمی گذاشتند کسی بدن کارت عبور وارد نارداران شود. بعد از گذشت ۴ سال همچنان این وضعیت وجود دارد و در ایام عاشورا و اربعین تمام مراسمات تعطیل شده است.
در بخش دیگری از برنامه ار تباط اینترنتی با گردون داف کارشناس نظامی از آمریکا برقرار شد.
وی درباره نقش اسرائیل در جمهوری آذربایجان گفت: اسرائیل توافقنامه هایی با آذربایجان دارد و یکسری هواپیماها و پهپادهای نظامی در پایگاه های آذربایجان مستقر کرده است که در صورت لزوم علیه ایران از آنها استفاده بکند.
گردون داف افزود: برای این کار اسرائیل میلیاردها دلار توافقنامه تجاری با ترکیه داشته است تا بتواند این هواپیماها را به آذربایجان منتقل کند. اسرائیل ۵ هواپیما را به ترکیه فرستاده و خلبانان آن در ترکیه آموزش دیده اند و در نهایت در آذربایجان مستقر شده اند و افزون بر این مهمات این هواپیماها تامین شده است تا بتوانند در برابر نیروی هوایی ایران بایستند. علاوه بر این در سال ۲۰۱۱ یک کشتی نظامی اسرائیلی هم در بنادر آذربایجان حضور پیدا کرد تا تجهیزات نطامی را به آذربایجان منتقل کند.
وی عنوان کرد: جنگنده های اف ۱۵ و اف ۱۶ اسرائیلی در آذربایجان مستقر شدند و در این مسیر همراهی دولت آلمان را با خود داشته اند.
این کارشناس نطامی تاکید کرد: مسئله اصلی برای اسرائیل این است که رفتار آنها در دهه ۹۰ این بود که آشکارا مهار ایران را دنبال نمی کردند ولی در غالب سازمان های مختلف با دستگاه اطلاعاتی دولت سعودی همکاری می کردند. موضوع بعد هم کنترل جریان نفت و گاز بود. آذربایجان در راستای این سیاست اسرائیل می تواند نقش مهمی را ایفا کند و می تواند محل عبور لوله های نفتی باشد که نفت و گاز را از دریای خزر به منطقه برساند چون آذربایجان در مسیر این خط لوله قرار دارد.
وی با بیان اینکه آمریکایی ها جریان صادرات نفت عراق را کنترل می کنند تصریح کرد: آنها امکان سرقت بخشی از آن را نیز دارند و سال گذشته ۱ تریلیون دلار نفت توسط آمریکایی ها از منطقه خارج و در بندر سیحان بارگیری شد.
در ادامه حشمتی با اشاره به روابط اسرائیل و آذربایجان گفت: واقعیت این است که آذربایجان به تسخیر اسرائیل در آمده است. اگر به معاملات تسلیحاتی و میزان نفتی که از آذربایجان به اسرائیل منتقل می شود نگاه کنیم این موضوع را می شود لمس کرد. تقریبا ۶۰ الی ۷۰ درصد نفت آذربایجان به اسرائیل صادر می شود و دولت آذربایجان نگران قطع شدن این صادرات نفت است.
وی ادامه داد: آذربایجان حداقل ۶ میلیارد دلار تسلیحات از اسرائیل خریداری کرده است که برای بحران قره باغ کاربرد نداشته است و حتی مستشاران اسرائیلی اجازه استفاده از این تجهیزات و به خصوص پهپادها علیه ارامنه را نداده اند تا جایی که این موضوع به رسانه ها هم کشید و دولت آذربایجان از اسرائیل شکایت هم کرد اما در حقیقت این تسلیحات در آذربایجان برای استفاده علیه ایران انبار شده است.
خیلی ساده لوحانه است که اگر فکر کنیم آذربایجان برای بحران قره باغ این تسلیحات را خریداری کرده است.
این کارشناس رسانه ای گفت: چند سال پیش بود که اسرائیلی ها پهپادی را از نخجوان به ایران فرستادند و نزدیکی نطنز توسط سپاه سرنگون شد. در ابتدا مسئولان آذربایجانی از این موضوع اظهار بی اطلاعی می کردند اما وقتی مدارک ارائه شد دیگر پذیرفتند و در حد یک عذرخواهی اقدام کردند و گفتند که اسرائیل ما را هم دور زده است.
در بحث ترور دانشمندان هسته ای هم اسرائیلی ها جمالی فشی( عامل ترور شهید علی محمدی) را از فرودگاه باکو بدون اینکه مهر فرودگاه باکو در گذرنامه اش بخورد به اسرائیل منتقل کرده و آموزش دادند تا شهید علیمحمدی را ترور کند.
در بخش دیگری از برنامه الکساندر دوگین کارشناس روسی در ارتباط زنده اینترنتی با برنامه با اشاره به مشترکات جمهوری آذربایجان با ایران و روسیه گفت: آذربایجان مشترکاتی با ایران، روسیه و ترکیه دارد و در مرکز این سه کشور قرار گرفته است. این سه کشور در گذشته سه امپراطوری بزرگ بودند و ما شاهد آن هستیم که این سه کشور دوباره در حال قدرت گرفتن هستند.
باکو محور و مرکز تعاملات میان این سه قدرت رو به رشد جهانی است و تعاملات باید به گونه ای باشد که رقابت بین این سه کشور کاهش پیدا کند و آذربایجان به عنوان پلی بین این سه قدرت عمل کند و موجب ایجاد توازن در منطقه اوراسیا شود.
حشمتی پس از این گفتگو، با بیان اینکه آذربایجان پلی بین شرق و غرب و جهان اسلام و مسیحیت است و موقعیت بسیار حساسی دارد تصریح کرد: امروز که بحث کریدور شمال جنوب و مسیر ترانزیتی شرق غرب مطرح است موجب شده تا آذربایجان یک موقعیت طلایی پیدا کند و همه کشورها می خواهند از این موقعیت استفاده کنند.
ما به تبع پیوند تاریخی و دینی و زبانی با آذربایجان باید در این کشور حضور و نفوذ داشته باشیم تا اجازه ندهیم دشمنان از آن استفاده کنند. ایران هم نباید از این قضیه غافل بماند چون اگر از این کشور غفلت کند ضربات سختی می خورد.
وی ادامه داد: بعد از فروپاشی شوروی یک جریان احیای اسلام و شیعه در آذربایجان ایجاد شد که هنوز ادامه دارد. به رغم همه فشارهای دولت آذربایجان به مرور زمان به تعداد کسانی که سبک زندگی اسلامی را برای خود انتخاب کرده اند افزوده می شود و مظاهر این امر را در آذربایجان می بینیم.
حشمتی اظهار داشت: اما در این کشور دولت بر خلاف مسیر مردم حرکت می کند که نتیجه سیاست چند فرهنگ گرایی است و تحت این عنوان هویت شیعی این مردم انکار می شود. ۱۸ سازمان صهیونیستی در این باره به آذربایجان خط می دهند و شخصی به نام اریل گوت صهیونیست این کار را می کند. هرچه مقاله و کتاب که او نوشته است در مغز مقامات آذربایجان گذاشته اند و آنها آن را تکرار می کنند. این همه سختگیری ناشی از این است که اراده صهیونیست در آذربایجان حاکم شده است. در سال های اخیر یک نزدیکی بین عربستان و باکو بوجود آمده که آن هم اثرات خودش را نشان می دهد.
در نتیجه همین نزدیکی مسجدی که قبلا محل اجتماع وهابی ها بود در باکو مجددا باز خواهد شد. این در حالی است که دنیای اسلام در حال ضربه خوردن از وهابیت است. این نشان می دهد اراده ای خارج از اراده آذربایجان این کارها را انجام می دهد.
وی با اشاره به حضور مدافعان حرم آذربایجانی در سوریه گفت: از آذربایجان دو قشر به سوریه رفتند یکی مدافعین حرم بودند و دیگری ۱۴۷۷ نفر برای حضور در داعش به سوریه رفتند. این آمار رسمی است که خود دولت آذربایجان اعلام می کند و در حالی چنین اتفاقی رخ می دهد که قبلا سلفی گری در آذربایجان وجود نداشته است ولی آنها توانسته اند چنین نیرویی برای داعش بگیرند. وهابیت در آذربایجان ریشه ای ندارد اما در طول سه دهه چنین رشدی کرده است.
وی اظهار داشت: بعد از غائله داعش، حسینیون(مدافعان حرم) آذربایجان دستگیر و زندانی می شوند اما کمیته امور دینی آذربایجان اعلام کرد همه داعش های آذربایجانی کشته شده اند ولی امروز شاهد هستیم حداقل ۳۰۰ نفر از اینها برگشته اند و برخوردی با آنها نشده است.
در ادامه برنامه رجب صفروف تحلیلگر روسی گفت: روابط اسرائیل با آذربایجان در ۴ مسیر ژئوپلیتیک، اقتصادی، نظامی و فرهنگی است. بعد از فروپاشی شوروی، اسرائیل با دستور ایالات متحده مامور شد تا قبل از ایران و روسیه بر آذربایجان مسلط شود و آمریکا اسرائیل را پرچمدار سیاست های خود در قفقاز اعلام کرد.
امروز حجم مبادلات اسرائل با آذربایجان بیش از روسیه است و باید دید چه عاملی موجب این وضعیت شده است.
وی تصریح کرد: تمام سیستم های مخابراتی و اقتصادی و نظامی آذربایجان با تجهیزات پیشرفته و تفکر آمریکایی شکل گرفته است.
این اقدامات برای آن بوده است تا آذربایجان با روسیه فاصله بگیرد و نقطه ای باشد که در مرز ایران همواره تاثیرگذار باشد.
صفروف عنوان کرد: آمریکایی ها در موضوع دریای خزر خیلی سعی کردند تا به بهانه امنیت پروژه های اقتصادی جای پایی برای خودشان در دریای خزر ایجاد کنند اما نتوانستند.
طبیعی است کشورهایی مانند آذربایجان نیاز به همکاری های بین المللی داشتند و دریای خزر خیلی می توانست به آذربایجان کمک کند اما روسیه خیلی نگران بود که آمریکایی ها و اسرائیل آنجا وارد نشوند ولی با امضای رژیم حقوقی دریای خزر امریکا دیگر نمی تواند وارد این منطقه شود.
صفروف تصریح کرد: روسیه نگران بود که آذربایجان می تواند برای برنامه های خشونت آمیز جدید آمریکا در منطقه مورد استفاده قرار گیرد. این مطلب هم در روزنامه های روسی منتشر شد که اسرائیل در حال ساخت فرودگاه نظامی در آذربایجان است. چرا کشوری که هم با ایران هم مرز است و هم روابط گسترده با روسیه دارد باید تا این حد با اسرائیل نزدیک شود. ما در روسیه اسرائیل را یک شعبه از آمریکا می دانیم و معتقدیم هرکاری اسرائیل می کند با آمریکا هماهنگ شده است.
ما مطمئن هستیم در اینجا موضوع امنیت مطرح شده است که اسرائیل اینقدر فعال شده است.
این تحلیلگر روس ادامه داد: برای ایران هم چنین وضعی منطقی نیست. سطح روابط سیاسی ایران با کشوری مانند آذربایجان که با او هم مرز است و اشتراکات فرهنگی دارد، کاسته شده است. چون ایران از همکاری آذربایجان با آمریکا و اسرائیل ناراضی است. از طرفی هم آذربایجان از ایران بابت همکاری با ارمنستان ناراضی است. اما این دلیل را نمی توان جدی گرفت. ایران باید هم از آذربایجان ناراحت شود چون غرب در آنجا کارهای تهدید آمیزی انجام می دهد. در موضوع ارمنستان زمانیکه آنها توان دفاع از خود برابر روسیه را نداشتند ایران به کمک ارمنستان آمد. اگر کمک ایران نبود وضع ارمنستان خیلی بد می شد و نمی توانست از موجودیت خود دفاع کند. بنابر این نقش ایران یک نقش سازنده بوده است.
وی تاکید کرد: از اولین روز هایی که این مناقشه بین ایران و ارمنستان و آذربایجان صورت گرفت اسرائیل در طرف آذربایجان بود. و تا امروز هم اسرائیل می گوید ما طرفدار یکپارچگی آذربایجان هستیم.
زمانیکه در سال۲۰۱۰ شیمون پرز به آذربایجان سفر کرد موضوع احداث پایگاه نظامی اسرائیل در این کشور مطرح شد.
ما بر این عقیده هستیم که آذربایجان شریک راهبردی روسیه است. آذربایجان منابع زیاد انرژی دارد و غرب می خواهد با استفاده از این منابع وابستگی خود به روسیه را کمتر کند و اسرائیل می خواست به بهانه خرید نفت و گاز آذربایجان سرمایه گذاری زیادی در انجا انجام داد.
این امر غیر طبیعی است و مشخص است که اسرائیل برنامه های راهبردی بزرگی در آنجا دارد. آذربایجان نقطه ای است که می توان از آن برای رویاروی با روسیه استفاده کرد و غرب می خواهد جای پای خود را در آنجا سفت کند و برای این هزینه های زیادی کرده است.
اما امروز روابط آذربایجان با روسیه گسترش یافته است و آنها یکی از مشتریان تسلیحات روسیه هستند.
صفروف با اشاره به موضوع بحران قره باغ گفت: موضع گیری روسیه درباره قره باغ این است که حل این بحران ساده نیست. روسیه تمام تلاش خود را می کند تا این مناقشه مسالمت آمیز حل شود و ایران هم تمام تلاش خود را می کند تا این مناقشه به خوبی حل شود و فکر نمی کنم ترکیه هم قصد سوئی در این بین داشته باشد.
حشمتی پس از این گفتگو، با بیان اینکه برای حل بحران قره باغ مهمترین قشری که آذربایجان می تواند روی آن حساب کند همین قشر دین‌دار استر
وی درباره فعالیت رسانه های ایرانی در آذربایجان گفت: ما یک خود سانسوری در داخل ایران داریم که به خاطر تحریکات قومی است. منشا این تحریکات قومی هم رژیم صهیونیستی است که توسط آذربایجان اعمال می شود. برخی این واهمه را دارند که در صورت اطلاع رسانی بیشتر درباره آذربایجان آنها بیشتر این قومیت گرایی را دنبال می کنند.
موضوع بعدی نفوذ آذربایجان است. آنها در چند سال اخیر به دنبال این بوده اند که با تاسی از اسرائیل سازمان های لابی در کشورهای دیگر ایجاد کنند و در آمریکا حتی به اعضای کنگره رشوه هم دادند که سر و صدای زیادی به پا کرد اما این سازمان ها در هیچ کشور دیگری شکل نگرفته است ولی در ایران بدون اینکه پولی خرج کنند قشری درست شده است که در حمایت از رژیم لائیک وابسته به اسرائیل آذربایجان کار می کنند و از انتشار اخبار این کشور در داخل ایران جلوگیری می کنند.