به گزارش حلقه وصل، نیروی زمینی ارتش بعنوان محور و ستون فقرات ارتش جمهوری اسلامی ایران طی سال‌های اخیر در عرصه‌های مختلف مأموریتی ارتش ایفای نقش کرده و امروز هم حراست و پاسداری از بخش قابل توجهی از مرزهای زمینی جمهوری اسلامی ایران را بر عهده دارد.
نزاجا که شاکله اصلی آن از رسته‌های مختلف رزمی، خدمات رزم و پشتیبانی خدمات رزم تشکیل شده، علیرغم آنکه نیروی انسانی و نیروی رزمی زبده، متخصص و متعهد مهم‌ترین ویژگی قدرت آن محسوب می‌شود، در عین حال با وجود یگان‌های تخصصی مانند زرهی، مهندسی، مکانیزه، هوانیروز و ... یک نیروی تجهیزات محور نیز محسوب می‌شود و در نتیجه پشتیبانی از ماموریت‌های آن وظیفه خطیری است که برآورده کردن نیازهای عملیاتی آن بر عهده بخش‌های تحقیقاتی و صنعتی در نزاجا، ارتش و یا صنعت دفاعی است.
جهاد خودکفایی در نیروهای مسلح، مولود انقلاب اسلامی است که با آغاز جنگ تحمیلی و با هدایت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رئیس جمهور وقت شکل گرفت تا گره گشای نیازهای جنگ باشد. نهادی که با به راه انداختن نهضت قطعه‌سازی گره از کار جنگ باز کرد و در سال‌های بعد از جنگ نیز متوقف نشد.
جهاد خودکفایی با عنوان سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی در سال‌های اخیر بعنوان یک حلقه وصل میان نیازهای یگان‌ها و سرپنجه‌های عملیاتی و مراکز صنعتی و تحقیقاتی نیروهای مسلح عمل کرده است؛ موضوعی که تولیدات سال‌های اخیر در صنایع دفاعی کشور به خوبی آن را اثبات می‌کند.
امیر سرتیپ دوم مسعود خزاعی رئیس سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش است، به مناسبت ایام هفته ارتش و گرامیداشت حماسه‌آفرینی‌های نیروی زمینی ارتش با او به گفتگو نشستیم تا اقدامات و دستاوردهای این سازمان را تشریح کند.
* بعنوان نخستین سوال کمی از پیشینه و اقدامات جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش از بدو آغاز به کار تا کنون بگویید.
امیر خزاعی: جهاد خودکفایی بعنوان یک نهاد انقلابی بر اساس تفکر و راهبرد منطقی و ناب مقام معظم رهبری در زمان تصدی مسئولیت ریاست جمهوری، بنا نهاده شد و تشکیل جهادهای خودکفایی بر اساس فلسفه قطع دست استکبار و مستشاران نظامی آنها در سطح ارتش بود. اگر نیم نگاهی به چهاردهه گذشته جهادهای خودکفایی بیاندازیم؛ می‌بینیم که این نهاد از مرحله تاب آوری تا مرحله خوداتکایی پیش رفته است.
دهه اول عمر جهاد خودکفایی در نیروها مقارن با جنگ تحمیلی بود که در آن دهه بحث حاضر به کار و حاضر به جنگ کردن تجهیزات برای مقابله با دشمن بود؛ دهه دوم مقارن با قطعه‌سازی و ساخت سامانه‌ها بود؛ دهه سوم مصادف با انجام پروژه های ملی و خودکفایی بود که بعنوان مثال می توان به پروژه تانک ذوالفقار ایران اشاره کرد که صفر تا صد آن توسط متخصصین جهاد خودکفایی نیروی زمینی انجام شد. در دیگر نیروهای نیز بعنوان مثال پروژه جماران در نیروی دریایی، پروژه اوج در نیروی هوایی و ساخت سامانه‌های پدافندی در پدافند هوایی پروژه‌هایی بود که توسط جهادهای خودکفایی دنبال شد.
دهه چهارم دهه ارتقاء و تعالی جهادهای خودکفایی است که در آن پروژه‌های فناورمحور و مرزشکنانه و متکی بر خلاقیت و مبتنی بر تهدیدات با دانش روز و حرکت در لبه فناوری‌ها شکل گرفت که این حرکت کماکان هم ادامه دارد. راهبرد اصلی جهاد خودکفایی نیروی زمینی هم امروز بر اساس ایده هسته دانا و شبکه توانا است که بر این مبنا راهبرد اصلی خود را در تولید و اجرایی کردن پروژه‌های فناوری محور قرار داده است.
ما یک همکاری منطقی و هدفمند با صنعت دفاعی‌مان، شرکت‌های دانش بنیان، سازمان‌های تحقیقاتی و دیگر سازمان‌ها در سطح نیروهای مسلح داریم که هدف آن تعامل، هم‌افزایی و استفاده از قابلیت‌ها و توانمندی‌های این مجموعه‌ها است و الحمدالله در طول این چند سال دستاوردهای خوبی هم در حوزه عملیات و هم در حوزه آماد تولید و در اختیار یگان‌های نزاجا قرار دادیم و بخشی از این تجهیزات هم در اختیار سایر نیروها قرار گرفته است.
** پژوهش و تحقیقات در جهاد خودکفایی و تولید در صنعت دفاعی انجام می‌شود
بخشی از رسوب دانش فنی این پروژه ها به صنعت دفاعی کشور هم منتقل شده. یکی از کارها و اقدامات ما، بحث انتقال دانش فنی به صنعت دفاعی است؛ چون قرار است پژوهش و تحقیقات در نیروها و جهاد خودکفایی انجام شود و تولید در صنعت دفاعی کشور باشد که بر این اساس سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نزاجا انتقال دانش چندین دستاورد تحقیقاتی را هم به صنعت دفاعی داشته و هم در چند پروژه بعنوان همکار با آنها حضور داشته است.
جهاد خودکفایی مانند یک دانشگاه است؛ یک دانشگاه صنعتی برای تربیت مدیران و کارشناسان فنی و دفاعی و همچنین برای کشف استعدادهای برتر و خلق پروژه ها و دستاوردهای فناورانه محور. در خصوص بکارگیری نخبگان؛ یک تعامل خوبی در شرکت‌های دانش بنیان داریم؛ ما نخبگان را بعنوان سرمایه‌های ملی می‌دانیم که تعداد زیادی از نخبگان را هر سال جذب می‌کنیم و بخشی از آنها در قالب طرح‌های تحقیقاتی بعنوان طرح‌های جایگزین خدمت وارد این سازمان می‌شوند.
** اجازه شکل‌گیری تهدیدات نوین علیه کشور را نمی‌دهیم
* یک سوالی که پیش می‌آید این است که چه میزان از دستاوردهای جهاد خودکفایی و پژوهش‌ها و تحقیقاتی که در این مجموعه انجام می‌شود، مطابق و هماهنگ است با نیازهای عملیاتی یگان‌ها و سرپنجه‌های نیروی زمینی؟ در واقع تحقیقات شما چه میزان از نیازهای نیروهای عملیاتی را پاسخ می‌دهد؟
امیر خزاعی: سوال خوبی مطرح کردید- تمام تحقیقات، پروژه‌ها و فناوری‌هایی که رصد می‌کنیم بر اساس نیاز عملیاتی است و تا این نیاز نباشد، هیچ وقت دنبال یک ایده و تحقیق و یا سامانه نمی رویم. مولفه توان دفاعی ما عملیات است و تا نیروی عملیات و بهره‌بردار اعلام نیاز نکند، ما بعنوان محقق و پژوهشگر به خودمان اجازه نمی‌دهیم در سایر حوزه‌ها فعالیت کنیم.
ما نشست‌های تنگاتنگ با نیروهای بهره‌بردار و عملیاتی نیرو داریم تا نیازهای عملیاتی‌شان که در راستای نبردهای آینده است را رصد کنیم و بر اساس آن نیاز به دنبال خلق پروژه و دستاورد جدید برویم. زمانی کار ما اثربخش و ارزشمند است که حوزه عملیات ما را پوشش دهد و بتوانیم نیروی عملیات‌مان را بعنوان یک نیروی تجهیزات محور، در برابر تهدیدات حال و آینده تجهیز کنیم. ما الان در شرایطی هستیم که حتی اجازه نمی‌دهیم تهدیدات نو و جدید بر علیه کشورمان ایجاد شود.
* تمرکز خوبی روی بحث موشکی گذاشته‌اید و دقت افزایی سامانه‌های موشکی نزاجا در دستور کار قرار گرفته است. در این حوزه چه کارهایی انجام دادید؟
امیر خزاعی: جهاد خودکفایی در تمام حوزه‌های رزم زمینی ورود پیدا کرده و به دنبال آن حوزه موشکی هم یکی از حوزه‌هایی است که ما ورود پیدا کرده‌ایم. ما در بحث هوشمندسازی، نقطه‌زن کردن و افزایش برد سامانه‌های راکتی و موشکی پروژه‌های خوب و اثربخشی داشتیم و چندین پروژه سطح یک نیروهای مسلح داشتیم.
** هر محصولی که تولید می‌شود قابلیت تولید انبوه و صنعتی‌سازی را دارد
* یک نکته راجع به جهادهای خودکفایی مطرح می‌شود و آن هم این است که پروژه‌ها و دستاوردهای جهاد خودکفایی معمولا سرانجام ندارد و به تولید انبوه نمی‌رسد؛ مانند تانک ذوالفقار. این نکته تا چقدر درست است؟
امیر خزاعی: فلسفه کار سازمان‌های تحقیقاتی و پژوهشی این است که اول امکان سنجی کرده باشند؛ ما هم در دستورالعمل‌هایمان این امکان سنجی را بعنوان یک گام اساسی داریم. اینکه بعضی از پروژه های تحقیقاتی به نتیجه نمی‌رسد را باید اینگونه پاسخ داد که قرار نیست تمام پروژه های تحقیقاتی به یک محصول و یا دستاورد تبدیل شود.
کار محققین دفاعی، پژوهش و تحقیق است چراکه اجرای یک پروژه و تولید یک محصول دفاعی، مستلزم اجرای صدها پژوهش در آن راستا است. اینکه ما بگوییم یک پروژه تحقیقاتی به سامانه تبدیل شده و آن سامانه ابتر مانده، اینگونه نیست. اما اینکه این سامانه تولید گسترده نمی‌شود، بر اساس سیاست‌گذاری است.
ما بر اساس تهدیدات حرکت می‌کنیم، یعنی امروز ممکن است بگوییم حوزه زرهی در اولویت است و فردا بگوییم حوزه پهپاد و یا جنگ الکترونیک در اولویت است؛ این که بعضی پروژه‌ها به چرخه تولید انبوه وارد نمی‌شود، به خاطر عدم قابلیت و عدم توانمندی در حوزه تحقیقات و صنعت دفاعی نیست، بلکه فلسفه‌اش به خاطر سیاستگذاری‌ها و اولویت‌های دفاعی است. زمانی که یک محقق یک نمونه از محصول تحقیقاتی را تولید می‌کنند، این قابلیت را دارند که این سامانه را هم صنعتی سازی و تولید انبوه کنند.
* رابطه شما با صنعت دفاعی و دیگر بخش‌های تحقیقاتی و صنعتی نیروهای مسلح چگونه است؟
امیر خزاعی: در سازمان‌های تحقیقاتی نیروهای مسلح، یک زیرساخت‌های خوبی وجود دارد که شامل زیرساخت‌های نیروی دانشی و زیرساخت تجهیزات و ماشین و ابزار است. سازمان های تحقیقاتی نیروهای مسلح مثل ظروف مرتبطه هستند یعنی همدیگر را پوشش می‌دهند تا بخش های دفاعی را به پیش ببرند. علاوه بر این در کنار تعامل سازمان‌های تحقیقاتی نیروهای مسلح با یکدیگر، تعاملات بسیار خوبی نیز با بخش خصوصی و شرکت‌های دانش بنیان و دانشگاه های صنعتی برقرار است.
** رویین‌تن سبک‌ترین خودروی تاکتیکی در منطقه است
* سال گذشته پروژه‌ای توسط جهاد خودکفایی نزاجا رونمایی شد بنام خودروی رویین‌تن که نظرات مختلفی پیرامون آن در فضای مجازی و رسانه مطرح شد؛ درباره رویین‌تن چه نکات قابل توجهی وجود دارد؟
امیر خزاعی: پروژه رویین تن یک پروژه مصوب سطح یک ستادکل نیروهای مسلح است و طی ۲ سال گذشته به یک محصول تبدیل شد. ما یک شبه شروع نکردیم، این پروژه نتیجه چندین فناوری است و سبک ترین خودروی تاکتیکی بدنه کامپوزیت مقاوم در برابر گلوله‌های هسته فولاد کالیبر ۵۰ است. ما چندین پروژه و زیرپروژه انجام دادیم تا به این فناوری رسیدیم.
ما اول در بحث زره‌های هوشمند، زره‌های مایع، زره های مقاوم در برابر کالیبر متوسط ورود کردم و با انجام آن و اثبات فناوری، بر اساس تدبیر و خواست نیروهای مسلح به سامانه‌ها ورود پیدا کردیم تا بتوانیم با این فناوری خودرویی بسازیم که مقاوم باشد.
خودروی رویین‌تن نزاجا
پروژه‌هایی را بر همین مبنا تعریف کردیم که سایر تجهیزات زرهی و خودرویی‌مان الان با همان زره‌های هوشمند فعال هستند. پروژه روئین‌تن نزاجا، سبک ترین خودروی تاکتیکی در سطح منطقه است که تست‌های عملیاتی آن در حضور کارشناسان ارزیاب ستادکل نیروهای مسلح هم انجام شده و الان مراحل صنعتی سازی آن و انتقال دانش آن به صنعت دفاعی در حال انجام است و انشالله ظرف یک تا دو سال آینده خودروهایی با همین کلاس و مقیاس در سطح نیروهای مسلح در اختیار نیروها قرار خواهد گرفت.
