به گزارش حلقه وصل، ماجرا از آنجا شروع شد که معاون اجتماعی شهردار تهران در روزهای نخستین نوروز بخشنامه ای زد و اعلام کرد که استفاده از حاجی فیروز با صورت سیاه در کارناوال های نوروزی پرهیز شود و این ممنوعیت را به دلیل سوتعبیر نژادپرستانه اعلام کرد و در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: حاجی فیروز ریشه‌های اساطیری هم دارد، اما سوءبرداشت نژادی از چهره سیاه او را نمی‌توان انکار کرد. ضمن دعوت از اصحاب علم و هنر برای پژوهش و گفتگو برای روشن‌تر شدن ابعاد موضوع، شهرداری تهران از این پس و تا آن زمان، در برنامه‌هایش از حاجی فیروز با صورت سیاه استفاده نمی‌کند.
حاجی فیروز پیام آور شادی و نوروز است/حاجی فیروزها در فضای نمایشی ایران جایگاه جدی دارند
این ابلاغیه زمینه دعوای حاجی فیروزی را در مدیریت شهری به پا کرد بلافاصله محمد جواد حق شناس عضو کمیسیون اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران به این موضوع واکنش نشان داد و گفت: وقتی قصد؛ گفتن از نوروز است و آئین های سنتی ایرانی، اینکه بخواهیم یک توئیت را مستمسک یک رویکرد حذفی قرار بدهیم و فلسفه حاجی فیروز و به طول کل آئین های نوروزی را نادیده بگیریم یک حرکت انفعالی و غیر قابل پذیرش است.اگر نگاهی به گذشته داشته باشیم حاجی فیروز پیام آور شادی و نوروز است. حاجی فیروز براساس ویژگی ها، پوشش و اینکه صورت خود را سیاه می کند یکی از قالب های نمایشی ایرانی درفضای هنر نمایش است.
وی ادامه داد: سیاهان( حاجی فیروزها) در فضای نمایشی ایران جایگاه جدی دارند،حاجی فیروزها و کاکاسیاه ها در واقع در نقش منتقدان مسائل اجتماعی در نقش های نمایشی حاضر هستند. در نمایش های رو حوضی که از نمایش های اصیل ایرانی است ؛ یکی از نقش های اصلی و جدی آن برعهده کاکا سیاه یا همان حاجی فیروز است و همیشه نقش منتقدی را دارد که زبان تیز و برنده انتقادی دارد و بی تعارف درد مردم را می گوید.
حاجی فیروزها در روزهای آخر سال در خیابان ها بشارت نوروز است
رئیس کمیسیون اجتماعی و فرهنگی شورای شهر تهران با گفتن از اینکه حضور حاجی فیروزها در روزهای آخر سال در خیابان ها بشارت نوروز است ادامه داد: پیام آوران شادی هستند. پایان زمستان و سرما و آغاز بهار و سرسبزی را خبر می دهند. حاجی فیروزها وقتی در شهرها ظاهر می شوند به نوعی پیام پایان غم و غصه دارند و نوید رویش و بهار و تحول در سال را می دهند.
ایرانیان هیچ گاه سابقه نژادپرستی نداشتند
به گفته عضو شورای اسلامی شهر تهران، ایرانیان هیچ گاه سابقه نژادپرستی نداشتند و کسی که شناخت صحیح از حضور سیاهان در نمایش های ایرانی ندارد و آنها نماد نژادپرستی بداند به نظر بنده نه جامعه ایرانی را شناخته و نه فهم دقیقی از هنر ایرانی دارد. برده داری تجارت گذشته غربی بود نه ایرانی و ریشه در کشور ما ندارد. حاجی فیروزها نماد شادی هستند. اینجا و در قالب حاجی فیروز به سیاه توهین نمی شود و برداشتی به عنوان نژاد پست در این مبحث و در وادی قصه حاجی فیروز جای ندارد. اینجا سیاه جایگاه روشن دارد.
ابلاغیه خود را پس بگیرید/ تاریخ آئین های نوروزی را مطالعه کنید
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران گفت: نگاه معاون شهردار برداشت از یک سو تعبیر است و بنده از مسئولان شهرداری که با چنین رویکردی دارند به مباحث نگاه می کنند می خواهم که نسبت به این دستور عمل تجدید نظر کنند و تاکید دارم که تاریخ هنرهای نمایشی و تاریخ آئین های نوروزی را مطالعه کنند وبا مطالعه هم سخن بگویند و هم تصمیم کاری بگیرند.
محمد جواد حق شناس خطاب به معاون شهردار تهران تاکید داشت : ابلاغیه خود را پس بگیرید، حاجی فیروزها نماد نژادپرستی نیستند. تاریخ آئین های نوروزی را مطالعه کنید.
واکنش های توییتری ادامه دارد/در کجای فرهنگ ایرانی دوگانه نژادسیاه/نژادسفید دارای موضوعیت بوده؟!
البته دعوا به اینجا ختم نشد و سخنگوی شورای شهر تهران هم به این موضوع به صورت توییتری واکنش نشان داد و گفت:برای دکتر جوادی به عنوان یک جامعه شناس بادانش، احترام فراوان قائلم؛ اما به عنوان یک فرد علاقمند با مختصر مطالعاتی در حوزه فرهنگ و ادبیات، منطق اقدام ایشان را درک نمی کنم.فارغ از ریشه ها، در کجای فرهنگ ایرانی دوگانه نژادسیاه/نژادسفید دارای موضوعیت بوده؟!
سیاه کردن چهره حاجی فیروز در برنامه های شهرداری ممنوع شد و روز گذشته هم تصاویری منتشر شد که حاجی فیروزها سفید و ماسک زده اند.
دغدغه سفید و سیاه نداریم/کار نداریم حاجی فیروز می شویم
یکی از حاجی فیروزها به خبرنگار فارس گفت: ما صورتمان را سیاه می کنیم که کسی ما را نشناسد. ما خدارو شکر می کنیم که شب عید می شود و می توانیم دو تومان پول در بیاوریم.
حاجی فیروز دیگر می گوید دست در این کار زیاد شده است دغدغه ما سیاه و سفید بودن نیست شغل نداریم بیکاریم و مجبوریم برای گذاران زندگی کار کنیم حال حاجی فیروزی هم یک شغل است و البته درآمدش هم خدا رو شکر بد نیست.
البته بازیگران هم به بخشنامه شهرداری واکنش نشان داده و معتقدند حاجی فیروز و عمو نوروز از جمله شخصیت‌های نمایشی سنتی ایران هستند که هر سال همزمان با به پایان رسیدن زمستان و فرارسیدن بهار، نوید نو شدن طبیعت و رخت بر بستن زمستان را می‌دهند.
علی نصیریان بازیگر در واکنش به تصمیم اتخاد شده از سوی معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران گفت: برایم قابل باور نیست که از چهره سیاه حاجی فیروز برداشت‌های نژادپرستانه بشود و این موضوع یک سوءتفاهم است.
صورت سیاه حاجی فیروز نماد خروج ازسیاهی و پیروزی برسختی و زمستان است
و همچنین حجت نظری، عضوکمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر در توئیتی نوشت: صورت سیاه حاجی فیروز نماد خروج ازسیاهی و پیروزی برسختی و زمستان است. اما گدایی‌اش که چندسالی است رواج یافته، نماد مدیران ناکارآمدیست که نتوانستند سیاهی فقر را از کشور بزدایند. حذف چهره واقعی حاجی فیروز با اتهام نژادپرستی، همچون گدا نشان دادنش، تحریف و ضدیت با فرهنگ مردم است.
بعد از واکنش های اعضای شورای شهر تهران مشاور شهردار تهران هم به صورت توییتری واکنش نشان داد و تاکید کرد اظهاراتی را دیدیم که بوی کینه توزی می داد.
مشاور حناچی: اظهاراتی را دیدم که بوی کینه‌توزی می‌داد
غلامحسن محمدی، رئیس مرکز ارتباطات شهرداری تهران با انتشار رشته توییتی در واکنش به اظهارات و حواشی بخشنامه مربوط به حاجی‌فیروز در کارناوال‌های نوروزی تهران ۱۴۰۰، نوشت: دکتر جوادی معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری در قامت یک جامعه‌شناس به تفسیری رسیده است که از قضا با اختیارات اجرایی مکفی که در شهرداری تهران دارند منجر به تصمیم اداری شده است.
اظهاراتی را دیدم که بوی کینه‌توزی می‌داد؛ اگر دو سه روزی درباره حاجی‌فیروز بحث شود تا سیه‌چرده‌ها مطمئن شوند موضوع نژادی نیست بهتر است تا اینکه دل‌هایی شکسته شود!
با جهل تمام بخشنامه صادر می‌کنید/ حاجی‌فیروز نماینده معرفت سترگ ایرانی است/کافی است کمی بدانید و کمی بخوانید
پای کانون کارگردانان خانه تئاتر هم به موضوع حاجی فیروزهای شهر باز شد و از سوی کانون اعلام شد: «در آغازین روزهای فروردین ۱۴۰۰ شمشیر آخته نامهربانی باز هم ناباورانه بر قامت آیین‌ها و فرهنگ ایرانی فرود آمد. بی‌آن‌که بدانید و یا شاید می‌دانید اما با جهل تمام بخشنامه صادر می‌کنید و شخصیتی کهن، شریف و آیینی را که پیام‌آور تبرک‌جویی و شادی و نشاط برای مردم است را به اتهام جعلی «نژادپرستی» بی‌محکمه و با جهل خود محکوم کرده و آنگاه ریاکارانه هنرمندان و پژوهشگران را به گفت‌وگو دعوت می‌کنید. این چه آدابی است که شما دارید؟ آقایان، بی‌دانشی و یا بهتر بگویم بی‌سوادی‌تان را بیشتر از این به رخ نکشید. حاجی‌فیروز نژادپرستانه است؟ اندیشه شما نژادپرستانه است. حاجی‌فیروز نماینده معرفت سترگ ایرانی است. کافی است کمی بدانید و کمی بخوانید و در اندیشه بی‌بدیلش غور کنید. البته می‌دانیم که امیدی واهی‌ست.
از مدیرانی که برای بهره‌گیری از نمایش و تئاتر در جهت توسعه فرهنگی جامعه عاجز هستند و حتی توان برقراری امنیت و حریم و حرمت مردم در مهم‌ترین مرکز فرهنگی کشور، تئاتر شهر را ندارند، نمی‌توان انتظار داشت که حاجی‌فیروز را نژادپرستانه قلمداد نکنند. بی‌شک فرار به جلو در این مطالبه‌گری حربه‌ای بسیار کهنه است.
کانون کارگردانان خانه تئاتر معتقد است آداب و رسوم مردمان سرزمین‌مان نتیجه فلسفه و معرفت عمیق جمعی بوده و با بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های مقامات رسمی حذف‌شدنی نیستند.
کانون کارگردانان به طور اکید خواستار برخورد شورای شهر و شهردار تهران با این گونه سبُک‌اندیشی‌ها و بی‌خردی‌ها که نتیجه‌ای جز انفکاک و خدشه به باورهای آیینی مردم ندارد است.
برخی اعضای شورای شهر تهران معقتد هستند چیزی که از سوی شهرداری تهران اعلام شده وجهات ندارد.
حاجی فیروز همان حاجی فیروز است و با این حرف ها عوض نمی شود/بحث انحرافی است
محمد علیخانی عضو شورای شهر تهران در این باره به خبرنگار فارس گفت: چیزی که در مورد حاجی فیروز مطرح شده است وجاهت ندارد. حاجی فیروز یک سنت است و اصلا نژاد پرستانه نیست.
وی ادامه داد: این بحث انحرافی است و کسی به این حرف ها گوش نمی دهد و حاجی فیروز همان حاجی فیروز است و با این حرف ها عوض نمی شود.
بر اساس این گزارش، برخی از بخشنامه ها در شهرداری عجیب است و مشخص نیست که دغدغه شهرداری حاجی فیروز است و یا آلودگی هوا و ترافیک و نبود واگن و اتوبوس که در این روزهای کرونایی مردم به سختی در سیستم حمل و نقل عمومی تردد می کنند و بارها هم تاکید شده یکی از نقاط انتقال کرونا مترو است و مدیران تاکید دارند که پول نیست و دولت هم به وظایف خود عمل نمی کند. واقعا با انتشار این موضوعات این سوال را برای شهروندان بوجود آورده که مدیریت شهری، چه دسته بندی برای سطح دغدغه های خودشان و شهر تهران دارند؟